Strijd om Londen: Blonde Boris tegen rode Ken

Londen kiest een burgemeester. Het Labour-oergesteente Livingstone will de City Hall op de huidige burgemeester, de onberekenbare Conservatief Boris Johnson, heroveren. In de peilingen heeft de Conservatief een kleine voorsprong.

Celia Osborne kan maar niet begrijpen, dat Londen´s politieke ster zojuist een minuut lang met haar heeft gekeuveld, terwijl hij in het westen van de stad stilgelegde industrieën bezichtigt en luistert naar de zorgen van de burgers.

Boris Johnson wil vandaag (de Britten stemmen altijd op donderdag) herkozen worden als burgemeester voor een volgende vier jaar. Het is de dag van de regionale verkiezingen in Engeland, Wales en Schotland, maar alle ogen zijn gericht op de slag om de Londense City Hall, de ambtszetel van de burgemeester.

Johnson is in ieder geval zeker van de stem van Celia Osborne (70). “Waarover hebt u met hem gepraat?”, wordt haar gevraagd. “Het is net zoals met mijn trouwdag”, zegt mevrouw Osborne opgewonden, “ik kan het me niet meer herinneren”. Overweldigd door geluk, een belevenis, die de zinnen benevelt. De magie van het moment. Magie. Charisma, jouw naam zou Boris zijn.

Dakloze wil Johnson´s handtekening

Een uur later komt er iemand zwaaiend aangelopen, in zijn hand de nieuwste uitgave van “The Big Issue”, het tijdschrift van de daklozen in Groot-Brittannië. “Natuurlijk, ja, ja”, mompelt Johnson en zoek in zijn broekzak naar kleingeld, dat men altijd bij zich moet hebben voor ontmoetingen met de sociale ellende.

“Nee, nee”, wuift de man weg, en trekt het exemplaar van het tijdschrift, dat helemaal van hemzelf is, terug. “Dat verkoop ik niet, ik wil graag een handtekening hebben. Niet zo lang geleden, in de Portobello Road, liep ik Ringo tegen het lijf.” De ex-Beatle en sterpoliticus – een vergelijkbare buit ook voor handtekeningenjagers uit de onderste etage van de samenleving.

Boris Johnson, dat is een zeer levendige carrière: Journalist, romanschrijver, gesjeesde staatssecretaris van cultuur, familievader met een bekend spoor van slippertjes, daarbij nog die vlotte en nonchalante kleding en haardracht, een bos hooi van stroblond haar. En bovendien columnist, die eenmaal per week in de “Daily Telegraph” het woord neemt, wat de krant een honorarium van jaarlijks 250.000 Britse Pond waard is.

Daarbij een typische Engelse intellectueel, die liever ironisch understatement gebruikt dan de uitroeptekens van zijn virtuositeit. Ook zijn opleiding past hierbij – Eton, Oxford-diploma in klassieke talen, tijdens zijn studie lid van de beruchte “Bullingdon Club”, die door excessief optreden van zich doet spreken.

“Rode Ken” werkte Thatcher al op haar zenuwen

Wat weet zo iemand nu van de nood van de meerderheid van de mensen?, hoont zijn tegenstander Ken Livingstone, johnson´s voorganger als burgemeester. Het Londen, waar Boris het over heeft, is toch alleen maar het Londen van de rijken en de geprivilegieerden, zegt de met 66 jaar bijna twintig jaar oudere “rode Ken”, zoals men hem kent uit zijn tijd als voorzitter van het vroegere Londense stadsbestuur.

De man van eenvoudige komaf, hoofd van de Greater London Council (GCL), zoals het stadsbestuur vroeger heette. Die zich omringde met Trotskisten dn linkse heethoofden, de “Looney Left”, de gesjeesde linkse.

Die Margareth Thatcher met zijn socialistische experimenten zo op de zenuwen werkte, dat zij in 1986 de GCL door een besluit van het parlement liet ontbinden en deze onderwierp aan een centralistische leiding.

Livingstone vereert antiwesterse boegbeelden

Tijdens de acht jaar als gekozen burgemeester van de hoofdstad heeft “rode Ken” geprobeerd aan zijn imago te werken, echter met onveranderde principes: Waar het vroeger de IRA of Yasser Arafat´s PLO waren, zijn het deze keer antiwesterse boegbeelden zoals Hugo Chávez en vooral de moslims, die populair zijn bij Livingstone.

De joodse kiezers heeft hij blijkbaar afgeschreven, “omdat jullie immers allemaal rijk zijn en sowieso niet op mij zullen stemmen”, zoals hij een afvaardiging van joodse burgers liet weten. Dat herriep hij later weliswaar, maar zulke ontsporingen zijn niet uit te wissen.

De nederlaag van 2008 tegen de lieveling van de media, Johnson, knaagt nu nog aan hem. Daar staan twee protagonisten op het toneel, die elkaar absoluut niet mogen. De door de neus pratende Ken tegen de energiebundel Boris, de nostalgicus van linkse dromen tegen een man met toekomst, die zelfs gevaarlijk zou kunnen worden voor David Cameron.

De verkiezingsstrijd bereikte een hoogtepunt, toen ze elkaar beschuldigden van belastingontduiking, wat bij Livingstone klopte: Hij had een deel van zijn inkomsten door een door hem opgericht advieskantoor belastingtechnisch gunstig weggezet.

En dat bij een man, die permanent klaagt over de rijken en geprivilegieerden. Uiteindelijk waren ze allebei genoodzaakt om hun belastingaangifte te laten zien.

Excentriek zit bij Johnson in de familie

In de familie van Alexander Boris de Pfeffel Johnson zit naast Engels ook Turks bloed en bloed uit de Elzas, politieke en dynastieke historie, hij kan via een geliefde van George II. terug gevolgd worden tot de koningen van Hannover op de Engelse troon.

Geboren in 1964 in New York, toen zijn vader met een beurs van Oxford in de VS studeerde, dankt hij zijn tweede naam aan een vriend van de familie, een Wit-Rus in ballingschap in Mexico, Boris Litwin, de voor zijn ouders, die bij hem op bezoek waren, een vliegticket terug naar de VS betaalde – Stanley Johnson en zijn hoogzwangere vrouw Charlotte waren van plan om met de bus en de auto terug te reizen naar de Amerikaanse oostkust. Excentriek zit in de familie.

De eerstgeborene straalde vanaf het begin een wilde concurrentiegeest uit, of dat nu in de familie (vier broers en zussen) of in Eton of Oxford was. Bij de studenten aan deze elitebolwerken wordt echter het hoge eisen aan zichzelf stellen traditioneel ingeprent.

Maar bij alle carrièredrang had hij echter nooit de stallucht bij zich, waardoor bijvoorbeeld David Cameron wordt omringd. Toch wordt hij tot de Tory-“Toffs” gerekend, tot de piekfijne Conservatioeven van geprivilegieerde afkomst. Wat zich echter bij de burgemeestersverkiezingen in 2008 niet tegen hem keerde. Niet, waar iemand vandaan komt, maar waar hij naartoe gaat, geeft de doorslag.

Geen teamplayer, maar een one-man-onderneming

De burgemeester is echter niet berekenbaar voor zijn partij. Geen teamplayer, maar de one-man-onderneming Boris. Toen Cameron in 2008, nog als oppositieleider, sprak van de “broken society”, Engeland´s gescheurde samenleving, wees Johnson met het oog op de Britse prestaties tijdens de Olympische spelen in Peking (vierde plaats op de medailleranglijst) deze voorstelling van zijn partijvriend gewoon als “onzin” van de hand.

De bezuinigingen op het sociale stelsel van de regering bestempelde hij in 2010 met typische goed klinkende retoriek: bezuinigingen op de huursubsidies zou hij als “Social cleansing à la Kosovo” voor Londen niet accepteren.

Ook ideeën om Heathrow door het aanleggen van een derde landingsbaan te ontlasten, bestreed hij beslist – hij prijst liever zijn favoriete idee aan, een nieuwe luchthaven in de monding van de Theems.

“Merry England Conservatief”

Dat maakt van hem echter nog geen populist. Wat ook moeilijk voor hem zou zijn, omdat de transportkosten in Londen gedurende zijn ambtstijd beangstigend zijn gestegen. Reizen met de ondergrondse is bijna een luxe. Hij gaat naar zijn eigen levenservaring principieel aan de kant van het ondernemersprincipe staan, zet zich ook af tegen de heersende beschuldigingen tegen banken, door de betekenis van de Londense City te benadrukken.

Hij is een aanmoediger, geen defaitist, een optimist, waar anderen alleen maar een duistere toekomst zien. Andrew Grimson noemt hem in zijn biografie een klassieke “Merry England Conservatief”, die de mensen zou willen aanmoedigen tot een zelfstandig leven, weg van alle jaloeziecomplexen.

Dat dit echter in botsing kan komen met de economische crisis, daarvan is hij zich maar al te zeer bewust. De woorden “Social cleansing à la Kosovo” werden niet zomaar uitgesproken. Zojuist heeft het bestuur van het Oost-Londense stadsdeel Newham, waar het grootste deel van de Olympische Spelen zal plaatsvinden, bekendgemaakt, dat men wil proberen honderden gezinnen op de wachtlijst voor woningen buiten Londen geplaatst te krijgen.

De sociale woningbouw is in Engeland de laatste jaren sterk verwaarloosd en voorziet inmiddels al lang niet meer in de behoefte.

Heftige bezuinigingen ten koste van de sociaal zwakkeren

Dat is de achillespees van de optimistische Boris, zijn gevoeligste plek. De bezuinigingen op de openbare uitgaven betreffen de belangrijkste terreinen van zijn verantwoordelijkheid – bouwen en wonen, de politie, scholen en verkeer evenals alle strategieën voor een conflictvrije samenleving in deze multi-etnische metropool.

Livingstone duikt in dit gat, belooft een daling van de transportkosten en verlichtingen dwars door de onderste lagen van de bevolking.

Meer geld heeft hij niet tot zijn beschikking, maar hij profiteert ervan, dat Cameron onlangs behoorlijk ongelukkig heeft gehandeld, met als gevolg een dramatisch verval van zijn aanzien – de Tories staan op dit moment zo laag als sinds 2004 niet meer. Geen goede tijd voor de conservatieve Boris, ook al gaat hij nog zo vaak tegen de regering tekeer. Desondanks voorspellen alle peilingen een nipte overwinning voor de zittende burgemeester.

Wie zal de Britse hoofdstad vertegenwoordigen wanneer eind juli de Olympische Spelen beginnen – de man, onder wiens leiding deze anno 2005 naar Londen werden gehaald, of de ladykiller, die in 2008 in Peking de wereld voor 2012 naar de Theems riep? Zal zijn charisma voldoende zijn om de achtmiljoenenstad opnieuw voor Boris johnson weten te winnen?

Bron:

http://www.welt.de/politik/ausland/article106252424/Der-blonde-Boris-gegen-den-roten-Ken.html

Auteur: Thomas Kielinger

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron (www.ejbron.wordpress.com)