Engeland op weg van een klassen- naar een kastenmaatschappij. Interview met Theodore Dalrymple

(Interview door: Lars Hedegaard, gepubliceerd op www.sappho.dk)

In meer dan één opzicht zit Engeland in de ziektewet en cultuurcriticus Theodore Dalrymple ziet weinig kans op herstel. Vissen en samenlevingen hebben iets gemeenschappelijks, als ze bederven, beginnen ze te rotten vanaf de kop. Boek na boek, artikel na artikel heeft de Engelse maatschappijcriticus Theodore Dalrymple Engeland’s – en vooral de Engelse werkende klasse – omschreven in z’n normloosheid, de slechte en zelfdestructieve gewoonten, de morele desintegratie, de grimmigheid, de onwetendheid en domheid. Maar het rottingsproces begon niet op de bodem van de samenleving. De rot begon aan de top, bij de elite en vandaar werd de rest geïnfecteerd. Sappho wilde al heel lang graag een gesprek hebben met de man, wiens literaire productie in veel opzichten te vergelijken is met die van George Orwell of  Charles Dickens  en die kans bood zich zaterdag 20 mei, toen Dalrymple in Kopenhagen was voor het geven van een lezing voor het “Burgerlijk Netwerk”.

Een gedesillusioneerde realist

Vergelijkbaar met Orwell, die lange perioden leefde tussen het absolute uitschot van Parijs en Londen, kent Dalrymple de omstandigheden van de onderklasse van nabij. Hij heeft verscheidene jaren als gevangenispsychiater gewerkt en heeft zijn patiënten met een illusieloos realisme beschreven, maar tegelijkertijd hield hij nooit op ze als medemensen te beschouwen. Het is een wijdverbreid misverstand, legt hij uit, dat criminelen minder intelligent zijn dan anderen.

“Als ik met ze sprak, gebruikte ik precies dezelfde woorden die ik nu tegenover jou gebruik,” zegt de man die zich uitdrukt in een klassieke, Engelse welbespraaktheid. “Ze begrepen me uitstekend en konden er zelfs om lachen.”

“Vandaag de dag kun je nog geen vijf meter op straat lopen zonder dat je iemand “fuck” hoort zeggen. Maar dat was niet iets dat de gewone Engelsman uitvond. De eerste die begin zestiger jaren “fuck” op de Engelse televisie zei, was de beroemd en belezen theatercriticus Kenneth Tynan en wanneer deze hooggeleerde man dat kon zeggen, wat zou anderen ervan weerhouden om het niet ook in hun taalgebruik op te nemen.

Het verraad van de elite.

Zoals Dalrymple het ziet, heeft de elite het volk verraden, het is de schuld van de elite. “Drie dagen geleden bracht de krant The Guardian, die wordt gelezen door de elite van de elite, een artikel van een meisje, dat schreef over dronkenschap in de publieke ruimte. Ze zag het klaarblijkelijk niet als een probleem, integendeel. Ze meende dat het een onvervreemdbaar recht van ieder meisje is om ´strontdronken´ te worden. ´Strontdronken´ was het woord dat ze gebruikte in zo’n uitstekende en verfijnde krant.”

“Wanneer een lid van de elite zich op zo’n manier mag uitdrukken, is het dan verwonderlijk dat het volk dit voorbeeld volgt?”

“Als je zegt dat ze het moeten laten, zullen ze antwoorden met: Wat interesseert jou dat.”

Theodore Dalrymple geeft Engeland niet veel kansen meer. “Ik ben uiterst pessimistisch waar het gaat om de toekomst van mijn land. Men zal nog merken waar de Engelsen in zijn beland.” “Het gedrag van Engelsen is slechter dan van de mensen in alle andere Europese landen. Datzelfde geldt voor de sociale en economische situatie van het land, hoewel dat nu juist niet in de media duidelijk wordt.”

De kennisvrije school

Deze bedroevende toestand hangt in hoge mate samen met de ineenstorting van het onderwijssysteem. Dalrymple wijst op een interessant artikel in The Guardian:

“In plaats van te onderscheiden naar gezinsinkomen en/of andere eigenschappen van sociale klasse, koos de krant er voor om te kijken naar de religie van mensen. Niet verrassend lagen de Joden ver voor op leden van andere religieuze gemeenschappen. Daarna kwamen de Sikhs. Beide groepen kwamen het land binnen toen er vooroordelen tegen hen heersten, maar het was nog mogelijk om met vlijt en doorzettingsvermogen z’n omstandigheden te verbeteren. Datzelfde gold ook voor de Britse arbeidersklasse, maar dat is niet meer zo.

Ik heb nog de papieren van mijn vader van de tijd dat hij naar school ging en wat hij daar leerde lag hemelshoog boven datgene dat men vandaag leert in het openbaar onderwijs.”

Ooit kon men stijgen op de ladder

Dalrymple geeft toe dat Engeland een klassenmaatschappij was toen zijn vader nog een jongen was en het was misschien slechts 5 % die volledig gebruik maakte van de uitstekende ‘public schools’, maar deze 5 % werden daarentegen de leiders en voorbeelden voor anderen en zij bewezen dat sociale mobiliteit een mogelijkheid was en waar men naar kon streven. Die tijd is voorbij en dat heeft volgens Dalrymple zeer ernstige consequenties. Nogmaals geeft hij voorbeelden:

Sinds de Labourregering in 1948 de “National Health Service” introduceerde, die iedereen toegang gaf tot gratis medische zorg, vertrouwde men er op dat dit de verschillen in de gezondheidssituatie tussen arm en rijk zou wegnemen. Het tegengestelde is gebeurd – zonder dat men daaruit zou kunnen concluderen dat het iets met de gratis medische zorg zelf te maken heeft. Sinds de wijziging werd ingevoerd, was er een stijging in de aantallen sterfgevallen in de laagste sociale klasse met 1.2 ten opzichte van het gemiddelde. Vandaag is het relatieve sterftecijfer 2.9 afwijkend van het gemiddelde en Dalrymple aarzelt niet om het verwoestende onderwijssysteem daarvan de schuld te geven.

In de ziektewet

Hij wijst op de merkwaardige omstandigheid dat miljoenen jonge Britten buiten de arbeidsmarkt staan en dat het land tegelijkertijd arbeidskrachten van buiten importeert. “Meer dan drie miljoen zitten in de ziektewet, d.w.z. ze ontvangen een uitkering – vaak zonder iets te mankeren. Het gaat zelfs zover, dat artsen worden bedreigd of fysiek aangevallen om een arbeidsongeschiktheidsverklaring te krijgen. Nadat zulke aanvallen gewoon zijn geworden, hebben artsen – behorend tot de elite en zouden dus een voorbeeld moeten zijn voor anderen – hun medische ethiek opgegeven en schrijven in plaats daarvan aan de lopende band deze medische verklaringen. Vandaag heeft Engeland meer invaliden dan direct na de Eerste Wereldoorlog, waar het er in de loopgraven anders hard aan toe ging.

Zoals de samenleving zich heeft ontwikkeld, komen de grote onlusten en plunderingen in verschillende Engelse steden voor Dalrymple niet als een verrassing. Wat moet mensen er van afhouden iets te stelen, als men bijna kan stelen zonder daar gevangenisstraf voor te riskeren. Dit weet de regering natuurlijk uitstekend, maar het kan haar niets schelen, aangevoerd door premier David Cameron – “die de ethiek heeft van een jakhals en de ruggengraat van een weekdier.”

Kastenmaatschappij

Een klassenmaatschappij geeft de mogelijkheid tot sociale mobiliteit. Het ‘Old England’ was zonder twijfel een klassenmaatschappij, maar het was ook de meest sociaal mobiele samenleving in Europa. Een kastenmaatschappij geeft zulke mogelijkheden niet. Als men zich op de bodem van de samenleving bevindt, dan blijft men daar en men kan niet hopen op verbetering, met natuurlijkerwijs oproer tot gevolg.

Het kan betekenen dat de elite een systeem prefereert dat sociale mobiliteit uitsluit.

Interview en tekst door Lars Hedegaard voor Sappho.dk

Bron:

http://www.sappho.dk/englands-vej-fra-klasse–til-kastesamfund.htm

Vertaald door:

vederso (voor https://ejbron.wordpress.com/)