“Het humanitaire masker valt”

Dr. Manfred Gerstenfeld

(Interview van Stefan Frank met Manfred Gerstenfeld – Vertaling: E.J. Bron)

Antisemitisme kent allerhande verschijningsvormen en komst steeds opnieuw terug in een nieuw gewaad, tegenwoordig vooral als antizionisme. Een interview met Manfred Gerstenfeld, bestuursvoorzitter van het “Jerusalem Center for Public Affairs”, over de Israëlhaat van veel Europeanen.

In uw boek “Demonizing Israel and the Jews” hebt u 57 personen geïnterviewd, die ieder deskundigen zijn in verschillende aspecten van het antisemitisme en zijn nieuwste vorm, het anti-Israëlisme. Wat was de reactie op uw boek?

Manfred Gerstenfeld: Er werd goed op gereageerd in de joodse wereld en ook in niet-joodse media in de Verenigde Staten en Canada. Het ging vooral om het grote aantal EU-burgers, dat paranoïde opvatting heeft over Israël, bijvoorbeeld dat Israël een “vernietigingsoorlog” – een echt Hitler-woord – tegen de Palestijnen voert. 150 miljoen van de 400 miljoen volwassen Europeanen geloven dat! Dat is een enorm aantal. Als Israël inderdaad zo´n vernietigingsoorlog zou voeren, dan zouden er immers al heel veel jaar geen Palestijnen meer bestaan. Wanneer iemand over iemand anders zo´n verkeerde, extreme mening heeft, betekent dit dat hij zelf een crimineel wereldbeeld heeft. Daarmee valt het masker van het humanitaire Europa. Als er zoveel Europeanen zijn die zo´n stereotype en volledig verkeerd beeld van Israël hebben, dan zijn we aangeland in een situatie zoals in de jaren-30. Destijds ging het om de Joden.

Hoe komt u aan het aantal van 150 miljoen?

Dat is nogal gemakkelijk. Je hebt daarvoor alleen maar de Bielefelder studie uit 2011 nodig. In zeven landen ligt het gemiddelde aandeel van de volwassenen die het eens zijn met de uitspraak “Israël voert een vernietigingsoorlog tegen de Palestijnen” bij meer dan 40%.

Welke reacties heeft uw boek in Europa veroorzaakt?

Daar werd het boek bijna verzwegen. Verslaggevers van grote Europese kranten hebben lange interviews met me gehouden, me de tekst toegestuurd om te redigeren en hem daarna niet gepubliceerd. Het is heel duidelijk waarom.

Als ze niet geïnteresseerd zijn in antisemitisme, waarom vragen ze dan überhaupt om een interview?

Een journalist die iets interessants hoort, vraagt immers niet eerst aan de hoofdredacteur. De journalisten die mij geïnterviewd hebben, vonden het zeer interessant. Ze hebben de artikelen respectievelijk de interviews uitgeschreven en moesten toen vaststellen dat de redacteurs of de hoofdredacteur zoiets niet willen publiceren.

Maar het Simon Wiesenthal Centrum heeft de zaak opgepakt

Dat klopt. Een delegatie onder leiding van rabbi Marvin Hier, de oprichter van het Simon Wiesenthal Centrum, heeft de paus bezocht en met hem gesproken over het aantal van 150 miljoen. Bovendien heeft het Centrum brieven aan de voorzitters van de nationale bisschoppenconferenties gestuurd, elk met een exemplaar van mijn boek. Ook aan aartsbisschop Zollitsch, die de ontvangst bevestigd heeft. Rabbi Cooper, de vicevoorzitter van het Simon Wiesenthal Centrum, was bij de Nederlandse vicepremier. In het Nederlandse parlement werd over de zaak gepraat. Een parlementariër heeft de vicepremier op het aantal van 150 miljoen antisemieten en de 39% Nederlanders, dat zo denkt, aangesproken. Die antwoordde dat dit onacceptabel is. We hebben dus te maken met een serie ontwikkelingen die het boek heeft veroorzaakt, en het zal doorgaan. Ik hoop dat het ook in andere parlementen ter sprake wordt gebracht, ook in het Duitse parlement.

Bestaan er, wat het antisemitisme in de EU betreft, nationale verschillen?

Hier moet men drie categorieën van antisemitisme onderscheiden: het religieuze antisemitisme, het etnisch-nationalistische antisemitisme en het anti-Israëlisme. Over de laatste weten we weinig. De eerste beide categorieën van antisemitisme zijn de enige die herhaaldelijk en gedetailleerd onderzocht werden. Deze studies tonen aan dat het antisemitisme in Oost-Europa tamelijk sterk is, bijvoorbeeld in Hongarije en Polen. Dat geldt echter ook voor Spanje. In Nederland zijn de klassieke vormen van het antisemitisme daarentegen relatief gering.

Waarom bestaat er, vooral in de EU, weinig geïnstitutionaliseerd antisemitismeonderzoek?

Omdat men na 1945 dacht dat na de Holocaust het antisemitisme dood was. Dat was verkeerd gedacht. Ten eerste was het antisemitisme niet dood, maar latent aanwezig en is weer ontwaakt. Ten tweede is het antisemitisme gemuteerd tot het anti-Israëlisme. Niemand zegt graag dat hij antisemiet is, maar hij noemt zich antizionist. De mentale infrastructuur van het antisemitisme is heel sterk, de samenleving is daar heel ontvankelijk voor. De weinige instituten in Europa die het antisemitisme zouden moeten onderzoeken, willen zich nu liever bezighouden met islamvijandigheid. Er zijn bijna geen antisemitismeonderzoekers, omdat er voor hen geen banen zijn. En daarom schrijft ook bijna geen wetenschapper er over. Het anti-Israëlisme wordt in Europa onder het tapijt geveegd.

Hoe komt het dat Polen, waar het antisemitisme in de bevolking sterk is, een Israël-vriendelijke regering heeft?

Daar roert u een punt aan dat veel mensen niet begrijpen. We leven in het postmodernisme. Daardoor zijn veel dingen op hetzelfde niveau mogelijk, ook tegenstrijdigheden. Omdat ik me veel bezighoud met Noorwegen, neem ik graag Quisling als voorbeeld. Hij was zeven dagen in de week een antisemiet. Stoltenberg, tot voor enkele maande de Noorse minister-president, is een deeltijdantisemiet. Enerzijds heeft hij zich voor de Holocaust verontschuldigd, anderzijds heeft hij in zijn partij de ogen gesloten voor zware antisemitische incidenten. Er bestaan twee begrippen, zonder welke men het huidige antisemitisme in Europa niet kan analyseren: deeltijdantisemiet en humanitair racisme.

Wat verstaat u onder “humanitair racisme” en hoe beïnvloedt dit de politieke opinievorming?

In delen van de antiracistische beweging vindt men mensen die denken dat alleen blanken en enkele zeer machtige mensen voor hun eigen handelingen verantwoordelijk zijn. Vaak wenden ze de blik af van misdaden die door zwakke of gekleurde mensen worden gepleegd. Dat is tegenstrijdig aan de Algemene Verklaring van de Rechten van de Mens, die de nadruk legt op de individuele verantwoordelijkheid van ieder individu voor zijn handelingen. Aan de hand van het Palestijns-Israëlische conflict laten veel van deze racisten zich overhalen naar het antiracistische kamp. Kijk alleen maar naar de mensen die Israël bekritiseren, maar niets zeggen over het islamofascistische karakter van Hamas en over hoe de Palestijnse Autoriteit moordenaars bejubelt. Dan zijn er nog de humanitaire racisten, die strijden tegen islamofobie in de westerse wereld, maar zwijgen over het buitenproportioneel sterke antisemitisme onder westerse moslims.

Welke rol spelen de media?

Het antisemitisme in Europa wordt tegenwoordig grotendeels als anti-Israëlisme gepropageerd. Dat gebeurt via redactionele standpunten, dus hoofdartikelen, en de keuze van het nieuws. Door de doelbewuste keuze van bepaald nieuws kan een antisemitisch wereldbeeld worden opgeroepen. Wanneer het bijna onbegrensde negatieve nieuws over de Arabieren grotendeels verzwegen worden en er alleen maar nieuws gebracht wordt dat Israël in een slecht licht plaatst, dan heeft dat desbetreffende effecten op de lezers. Bovendien nodigen de redacties speciaal personen uit om in hun kranten anti-Israëlische meningen te ventileren.

Denkt u aan bij redacties populaire ophitsers zoals Uri Avnery of Mosche Zuckermann?

Er is een veel beter voorbeeld: het gedicht van Günter Grass in de “Süddeutsche Zeitung”. Grass heeft het ergste gedaan dat er bestaat. Hij heeft gezegd dat Israël Iran met atoombommen zal vernietigen. Zo´n bewering over de toekomst kan niet weerlegd worden. Hoeveel gedichten publiceert de “Süddeutsche Zeitung” per jaar? Het gedicht van Grass werd tegelijkertijd ook door vijf andere grote Europese kranten gepubliceerd. Mij is niet bekend dat zoiets in Europa de afgelopen jaren al respectievelijk nog eens gebeurd is. Dat is niet normaal.

Het antisemitisme onder Europese moslims, dat in Frankrijk al geleid heeft tot moorden op Joden, wordt pas sinds kort gethematiseerd. Waarom?

Vroeger hebben de moslims niet zo´n grote rol gespeeld in de samenleving. De eerste generatie moslims in Europa waren industriearbeiders, die zonder hun families kwamen en vaak naar hun landen van herkomst teruggekeerd zijn. De leden van de derde en vierde generatie daarentegen zijn mensen, die vaak niet in de samenleving geïntegreerd zijn, zich echter ook niet kunnen voorstellen naar het land van hun voorouders te gaan. De Europese regeringen hadden geen flauw idee van de cultuur van diegenen die zich in Europa gevestigd hebben en hoen men hen kan integreren. De Europese staten zijn er schuldig aan dat er nu sprake is van een grote niet geïntegreerde groep, die uit een racistische, niet-democratische cultuur komt. Dat draagt bij aan de toename van het antisemitisme.

Wie is de hoofdverantwoordelijke voor het antisemitisme onder Europese moslims? Zijn dat imams en moskeeverenigingen of satellietzenders zoals Al Jazeera?

Omdat je bij kinderen al antisemitische vooroordelen kunt beluisteren, zijn het vermoedelijk in de eerste plaats de ouders.

Hoe komt het dat in Europa vanaf ongeveer de jaren-40 in de 19^e eeuw de atheïsten de nieuwe voorhoede van het antisemitisme werden?

Omdat het antisemitisme altijd muteert. De kern van het antisemitisme is dat de Joden het absolute kwaad zijn. Het idee van wat het absolute kwaad is, verandert echter met de cultuur. In het centrum van het christelijke antisemitisme stond de valse beschuldiging dat de Joden Jezus hebben vermoord. Voor een misdaad, die de joden niet gepleegd hebben en ook niet gepleegd hadden kunnen hebben, want alleen de Romeinen hadden daartoe de macht, werden de Joden – en wel allemaal, ook de daaropvolgende generaties – verantwoordelijk gemaakt. Dit idee van de erfbare schuld is historisch uniek. Als dat in Duitsland zou gelden, zou Richard von Weizsäcker nooit president zijn geworden, want zijn vader was een in Neurenberg veroordeelde oorlogsmisdadiger. Dan komt in de 19^e eeuw het nationalistische, etnische antisemitisme op. Nu geldt als het ergste om een “Untermensch” te zijn en buiten de natie te staan. Dat zijn opnieuw de Joden. Tegenwoordig is het het absolute kwaad dat men een nazi is of genocide pleegt. De drie vormen van het antisemitisme – het religieuze antisemitisme, het nationalistische antisemitisme en het anti-Israëlisme – hebben dus allemaal hetzelfde kernthema.

Sinds de 19^e eeuw is ook het idee van de Jood die de banken en beurzen controleert en zijn macht gebruikt om de economie uit te zuigen heel populair

Hier spreken we van subthema´s. Dat volgt op het oude bloedgerucht over de Joden die het bloed van christenen nodig hebben om hun matses te bakken. Dat speelt al een rol in de voorchristelijke tijd. In een boek van Apion, dat niet overgeleverd is, waarvan we echter weten via Flavius Josephus, wordt deze beschuldiging voor het eerst geopperd. Het bloedgerucht duikt dan in de 12^e eeuw weer op in Norwich (Engeland) en gaat door de hele geschiedenis. Nu vinden we het bijvoorbeeld in de grootste krant van Zweden, het socialistische “Aftonbladet”. Deze publiceerde enkele jaren geleden een artikel, waarin stond dat Israël Palestijnen doodde, omdat de Joden hun organen nog hadden. Twee Noorse artsen, Mads Gilbert en Erik Fosse, hebben een boek gepubliceerd, waarin ze schrijven dat Israël de Gazastrook is binnengemarcheerd om daar vrouwen en kinderen te doden. Het boek werd door de toenmalige sociaaldemocratische Noorse minister van Buitenlandse Zaken aanbevolen. Hier ze je exact hoe dit idee muteert.

Hoe kan men het antisemitisme überhaupt bestrijden?

Je kunt iets teweegbrengen door opvoeding. Er bestaan onderzoeken op scholen in Amsterdam waar door opvoeding onder moslims de instelling werd veranderd. Je kunt zelfs zeggen: aanzienlijk veranderd – niet bij de meesten, maar bij enkelen.

Dus alleen leraren kunnen het antisemitisme indammen?

Nee, ook kranten kunnen dat, dezelfde kranten die tegenwoordig antisemitisme verbreiden. Het is zoeits als met prostitutie: deze bestaat al heel lang, en het is nooit gelukt haar te verhinderen. In de Europese metropolen liggen de bordelen in ieder geval niet aan de grootste pleinen van de binnensteden. Zo is het ook met het antisemitisme: men kan met hem leven zolang hij niet te sterk wordt. Als het te sterk wordt, komt het tot een tweede Holocaust, en ik sluit niet uit dat het hiertoe zal komen, want er bestaan nu nog steeds in delen van de Arabische en islamitische samenlevingen mensen die een tweede Holocaust propageren. De volgende Holocaust – als deze plaatsvindt – zal niet door de Europeanen worden begaan, maar een deel van hen zal hiervoor hand- en spandiensten gedaan hebben.

Door de valse verslaggeving van de media?

Ja, maar zulke hand- en spandiensten worden natuurlijk ook geleverd door enkele regeringen, NGO´s, academici en vakbonden. Daarbij is sprake van een onderscheid tussen de situatie in het postmodernisme en de jaren-30 van de 20^e eeuw. Hitler leek op een enorme schoorsteen, die het vuil over de hele wereld verbreid heeft. Nu komt dit vuil niet meer uit één enkele schoorsteen, maar van miljoenen mensen, die ieder een beetje vuil verbreidt en zij allemaal samen heel veel.

Iemand had het eens over ideologische splinters, die na de vernietiging van het nationaalsocialistische bouwwerk voortbestaan

Dat is toch logisch. Niemand zal toch geloven dat alleen omdat admiraal Dönitz in mei 1945 gecapituleerd heeft het antisemitisme verdwenen is. Sigmar Gabriel zegt over zijn vader dat deze ook nog na de Tweede Wereldoorlog een fanatieke nazi geweest is. Natuurlijk heeft Gabriels vader geprobeerd zijn zoon in die richting op te voeden. Van deze opvoeding is iets overgebleven, want toen Sigmar Gabriel naar Hebron kwam, schreef hij op zijn Facebook-site dat daar “Apartheid” bestaat – hij schreef echter niet over de criminaliteit van de Palestijnen. Richard von Weizsäcker maakt tegenwoordig anti-Israëlische propaganda. Dat kan ik niet gescheiden zien van de criminaliteit van zijn vader. Natuurlijk is er iets overgebleven. Dat 51% van de Duitsers zegt dat de Israëli´s hetzelfde doen als de nazi´s, is ook psychologisch te verklaren. Want als dat zo zou zijn, dan zouden de Duitsers destijds niet erger geweest zijn dan anderen. Als iedereen schuldig is, is niemand schuldig.

Speelt de strategie van de schuldverdringing dus nog altijd een belangrijke rol bij het antisemitisme?

Zeker, maar zoals u zegt: Het is allemaal versplinterd, het ene grote idee van antisemitisme zoals ten tijde van Hitler of de heerschappij van de katholieke kerk bestaat niet meer. Dat is het postmodernisme. Er bestaat geen consequent denken meer.

Bron:
http://lizaswelt.net
Interview: Stefan Frank/Manfred Gerstenfeld

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)