Het einde van een supermacht: De VS kunnen de wereld niet meer domineren

De Amerikaanse hegemonie in de wereld nadert haar einde. Dat denkt niet alleen de Russische president Vladimir Poetin. Ook de internationale banken zien een einde van de dominantie van de VS.

(Vertaling: E.J. Bron)

De VS staan op het punt hun status als supermacht te verliezen. Economisch hebben de VS de eerste plaats al moeten afstaan aan China. En ook hun geopolitieke invloed neemt voortdurend af. De tijd van de unipolaire wereldorde is voorbij, aldus analisten van internationale banken. De geschiedenis zou hebben aangetoond dat hegemoniale machten, die alleen maar inzetten op militaire kracht, voor de teloorgang staan. Ook in de globalisering geldt: It´s the economy, stupid!

In de loop van de geschiedenis kwamen er steeds opnieuw periodes voor, waarin een natie de wereld politiek en economisch domineerde. Tot in de 20^e eeuw was het Britse koninkrijk de bepalende supermacht. Er volgde een turbulente tijd met twee wereldoorlogen, waaruit de VS en de Sovjet-Unie als nieuwe supermachten tevoorschijn kwamen. Sinds de ineenstorting van de USSR zijn de VS als enige supermacht overgebleven.

De Russische president Vladimir Poetin had dit onlangs in een toespraak voor studenten als ingrijpende ommekeer beoordeeld. In de VS had men de toespraak gekwalificeerd als dreigend gebaar van Rusland. Maar de “Financial Times” kwam in een bezonnen artikel tot de conclusie dat de toespraak een achter sterke woorden verstopt gespreksaanbod aan het Westen zou zijn. In werkelijkheid had Poetin gezegd dat er gezien de globale bedreigingen een nauwe internationale samenwerking nodig zou zijn.

Maar nu stappen ook de eerste internationale banken af van de arbeidshypothese van de Amerikaanse hegemonie.

Analisten van de Saxobank en de Deutsche Bank zijn het er over eens dat deze unipolaire wereld beëindigd wordt door het opkomende China.

“De VS verliezen hun plaats als de enige dominante supermacht en de geschiedenis toont aan dat tijdens zulke overgangsperiodes de geopolitieke spanningen toenemen”, citeert Zero Hedge de chef-analist van de Deutsche Bank, Jim Reid.

In het jaar 1950 bedroeg China´s aandeel in de wereldbevolking al 29%, maar zijn aandeel in de wereldeconomie bedroeg slechts 5%. Bij de VS was het precies omgekeerd: slechts 8% van de wereldbevolking bepaalde 28% van de wereldwijde economische prestatie. Maar na meer dan 60 jaar VS-dominantie zijn we nu getuige van een globale omwenteling. Daarover zijn analisten van de Saxobank en de Deutsche Bank het eens.

“De nieuwe wereldorde betekent minder VS-dominantie”, een stapsgewijze verzwakking van de dollar en een versterking van de handelszones buiten de VS en Europa”, citeert Zero Hedge de financieel voorzitter van de Saxobank, Steen Jakobsen.

Ook Jim Reid,chef-analist van de Deutsche Bank, is er zeker van dat de VS in de nabije toekomst als grote economische macht zullen worden afgelost door China.

“Uitgaande van de huidige trends zal China wat betreft koopkracht de VS binnen de komende paar jaar inhalen. De VS zijn niet langer de enige economische supermacht. In werkelijkheid is hun aandeel in de wereldeconomische prestatie onder de grens van 20% gedaald, die historisch beschouwd een indicator voor de dominerende economische macht is. Vanuit economisch gezichtspunt gezien, leven we dus al in een bipolaire wereld, waarin de VS en China een derde deel van de wereldeconomie controleren”, aldus de analist van de Deutsche Bank Jim Reid.

In principe zouden twee factoren er over beslissen of een land tot de kring van supermachten zou behoren of niet, aldus Reid. Enerzijds is dit de economische prestatie van een land. Anderzijds beslist de “geopolitieke factor” er over of een land een supermacht is. Deze bestaat uit de culturele invloed van een samenleving op de rest van de wereld (“soft power”) en de vaardigheid en bereidheid zich diplomatiek en militair in de aangelegenheden van andere landen te mengen.

De “geopolitieke factor” staat het een natie toe haar economische nadelen op het wereldpolitieke toneel te compenseren. Zo waren de VS voor de Tweede Wereldoorlog – ondanks hun enorme economische prestatie – nog geen supermacht geweest, omdat zij zich van de rest van de wereld isoleerden. Daartegenover was de Sovjet-Unie in de Koude Oorlog – ondanks een veel zwakkere economische prestatie – een supermacht, aldus de analist van de Deutsche Bank. Op dit moment genieten de VS hun status van supermacht alleen nog maar op grond van hun geopolitieke invloed, aldus Reid verder. De Amerikaanse militaire uitgaven maken altijd nog 35% van de wereldwijde uitgaven voor bewapening uit.

Daarentegen bleef China in verhouding tot zijn enorme economische prestatie tot nu toe geopolitiek achter bij zijn mogelijkheden, aldus Read. De Chinese regering maakt alles ondergeschikt aan de eigen economie en streeft niet tot iedere prijs naar de status van een supermacht. Dat weerspiegelt zich ook in het militaire budget van de Chinezen, dat nog niet eens het derde deel van dat van de VS bedraagt, aldus de analist van de Deutsche Bank.

Maar de wereldpolitieke situatie is de afgelopen vijf jaar in toenemende mate veranderd. Niet alleen dat de economie van China duidelijk sneller groeit van die van de VS, ook de geopolitieke invloed van de Amerikanen in de wereld wordt steeds geringer. De VS zijn getekend door bronnen rovende conflicten in Irak en Afghanistan en verliezen toenemend aan macht, terwijl er nieuwe allianties tegen de VS gevormd worden. Ze zijn niet meer in staat de conflicten alleen op te lossen, wat de jongste gebeurtenissen in de Oekraïne, Syrië en Irak duidelijk lieten zien.

“Het is een sleutelconcept dat de wereld regelmatig cycli van nieuwe beoordelingen doorloopt en deze periodes gaan gepaard met spanningen en volatiliteit. China en Rusland bouwen op dit moment een sterke anti-VS en anti-dollar-alliantie op. Deze alliantie wordt steeds groter en krijgt steeds meer invloed – tegelijkertijd breidt China zijn aanwezigheid in Afrika, maar ook in Zuidoost-Europa, door middel van investeringen in de infrastructuren uit”, aldus Jakobsen.

Ook in eigen land slaat de stemming van de Amerikaanse burgers steeds meer om. In een peiling van het Pew Research Center werden zij gevraagd naar de toekomstige rol van de VS in de wereld. De meerderheid (52%) was van mening dat de “VS zich internationaal met haar eigen aangelegenheden bezig zou moeten houden en andere landen zo goed en kwaad als mogelijk zichzelf moeten laten redden.” In 2002 was slechts 30% van de geënquêteerden het met deze uitspraak eens.

De verdwijnende invloed van de VS in de wereld, de kwakkelende economie en de gebrekkige toestemming in eigen land laten wat betreft Jim Reid slechts één conclusie toe:

“Met het oog op deze analyse zijn we het er over eens dat we ons op dit moment midden in een zeer zeldzaam historisch moment bevinden – de neergang van een supermacht.”

Bron:
http://deutsche-wirtschafts-nachrichten.de

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)