Boekverbranding in Zweden

(Door: Bruce Bawer – Vertaling: “Wachteres”)

Zo nu en dan zegt een gezagsdrager iets wat volstrekt de mentaliteit achter de voortschrijdende zelfmoord van het Westen weergeeft. Het voorbeeld van vandaag: een persconferentie uit 2005, waarin Lise Bergh, een Zweedse integratieambtenaar, werd gevraagd of de Zweedse cultuur de moeite waard was om te behouden. “Wel”, zei Bergh, “wat is de Zweedse cultuur? Ik denk dat ik de vraag nu heb beantwoord.”

Wat is de Zweedse cultuur? Veel mensen die daar nog steeds in geloven, zouden Astrid Lindgren (1907-2002) aan of dichtbij de top van die lijst plaatsen. Lindgren was tijdens haar leven ongetwijfeld de meest geliefde, bekende persoon in heel Zweden. Haar boeken over Pippi Langkous en andere karakters verschenen in talloze vertalingen.

Ik groeide niet met hen [die karakters] op, maar miljoenen kinderen deden dat wel, niet alleen in Zweden, maar over de hele wereld. Nadat ik naar Noorwegen was verhuisd, raakte ik op de hoogte van de prachtige tv-serie Emiel van de Hazelhoeve, gebaseerd op haar romans over een lekker eigenzinnige boerenjongen en leerde ik de karakteristieke humor en aantrekkingskracht van Lindgren waarderen, haar vaardigheid om zowel de harde werkelijkheid als het extravagante fantasievolle te hanteren. Haar vermogen om je hart te raken, zonder zoetig en sentimenteel te zijn, en haar opvallende combinatie van groot genoegen hebben in het omverwerpen van heilige huisjes en tegelijkertijd respect hebben voor morele verantwoordelijkheid.

De invloed van Lindgren in haar geboorteland was enorm. Toen ze in een artikel in 1976 onthulde dat haar inkomstenbelasting als zelfstandig schrijfster 102% bedroeg, bracht dit de sociaaldemocratische regering, die vierenveertig jaar aan de macht was geweest, ten val en het resulteerde in een herziening van het belastingstelsel. In 1979 werd Zweden – grotendeels aangespoord door een toespraak van Lindgren – de eerste natie die het slaan van kinderen wettelijk verbood.

Ondanks haar rol in 1976 in de val van de regering was Lindgren, net als bijna iedereen van de intellectuele en culturele elite in Zweden, een overtuigde sociaaldemocraat. En toen haar boeken voor het eerst uitkwamen, veroorzaakten die onder de culturele conservatieven een zekere mate van bezorgdheid.

Zoals de “Washington Times” in haar overlijdensbericht opmerkte, was “Pippi Langkous een grote hit onder de kinderen”, maar “de ouders waren vaak geschokt door de tegendraadse Pippi, die tegen de samenleving rebelleerde en zich maar al te graag vrolijk maakte over de gevestigde instellingen, zoals de politie en de liefdadigheidsdames”. Een bewonderaarster, de auteur Laura Pedersen, zei tegen de “Times” dat de boeken van Lindgren een “bewonderenswaardige, ondermijnende invloed hadden. … Ze sprak over het overtreden van  regels … vaak zien we regels die niet juist zijn en die zouden moeten worden overtreden”. Maar niet iedereen was het ermee eens.

In 2017 zijn het echter niet de conservatieven die Lindgren bekritiseren. Onlangs kwam in het nieuws dat de bibliotheek in de gemeente Botkyrka, aan de rand van Stockholm, oudere uitgaven van één van de Pippi-boeken, ‘Pippi in de Zuidzee’ (1948) had verbrand, omdat lokale ambtenaren hadden besloten dat die “racisme bevatten”.

De angstaanjagende manier waarop Zweden zelfmoord pleegt

Nadat deze actie aan het licht kwam, publiceerde de gemeente een persbericht waarin werd erkend dat de boeken inderdaad vernietigd waren, omdat zij “verouderde uitdrukkingen bevatten, die als racistisch kunnen worden beschouwd” – maar dat die op de bibliotheekplanken waren vervangen door een [nieuwe] 2015-editie van het boek, waaruit deze uitdrukkingen zorgvuldig zijn verwijderd.

Omdat Lindgren in 2002 is overleden, was zij natuurlijk niet aanwezig om iemand, wie dan ook, toestemming te geven aan haar proza te morrelen. Haar uitgevers hadden het gewoon op zich moeten nemen om met haar werk te doen wat veel mensen heel graag zouden willen doen en wat gebeurd is met ‘The Adventures of Huckleberry Finn’ [het tot onderdeel van de beste literatuur van het land te verklaren]. Net als Mark Twain was Lindgren het tegenovergestelde van een racist. Maar haar taalgebruik in ‘Pippi in de Zuidzee’ schendt, net zoals Huck Finn, de huidige ideologische criteria van links.

Van het nieuws over de boekverbrandingen in Botkyrka werd voor het eerst verslag gedaan in een uitzending op 9 juli van onderzoeksjournalist Janne Josefsson, die in Zweden  een van de weinige beoefenaars van dit beroep met gezond verstand blijkt te zijn. “Als men om ideologische redenen boeken verbrandt”, zei Josefsson later tegen “Expressen”, “dan is er iets in mij dat zegt, wacht even, zullen we deze bezittingen echt laten verdwijnen? Zouden die niet bewaard mogen blijven, zodat ik mijn kind kan uitleggen dat dit de manier was waarop je in die tijd sprak?”

Nee, dat gebeurt niet in het huidige Zweden, waar elk laatste deeltje van wat vroeger Zweedse cultuur werd genoemd het riskeert om op een vreugdevuur te worden gegooid, als ook maar iets ervan het risico loopt ‘om als racistisch te worden beschouwd’ door de aanhangers van het multiculturalisme en/of de leden van de ‘Religie van Beledigd Zijn’, aan wie ze bezig zijn hun land over te geven.

Als je er immers zo op gebrand bent je erfgoed  af te danken en je nageslacht te verraden, wat betekenen dan een paar boeken?

Bron:
https://pjmedia.com/trending/2017/07/12/burning-books-in-sweden/
Auteur: Bruce Bawer

Vertaald uit het Engels door:
“Wachteres”
(voor www.ejbron.wordpress.com)