Rutte, de nieuwe Chamberlain?

(Door: H. Numan)

Een van de minder begrepen politieke pechvogels van de vorige eeuw is Neville Chamberlain. De man was beslist niet dom en deed wat hij kon om ‘het wanstaltige karakter in Duitsland’ tegen te houden. Zo zag hij zelf Hitler. Helaas was hij iets te idealistisch en geloofde serieus dat Hitler zich aan zijn beloftes zou houden. Laat ik even vooropstellen: Rutte vergelijken met Chamberlain is een hele magere vergelijking die een grove belediging is voor Chamberlain. In tegenstelling tot Rutte had Chamberlain wel degelijk principes. Sterker nog: toen hij het stokje overdroeg aan Churchill deed hij wat hij kon om Churchill te ondersteunen. Iets wat Rutte van z’n lang zal z’n leven nooit zal doen voor Wilders. Een vergelijking met een straal diarree in een emmer kruipolie is meer op z’n plaats. Toch een vergelijking tussen een goede, maar ongelukkige politicus en een hele slechte, maar gelukkige politicus voor u.

Terug naar 1933-1940. Toen, net als nu, was extreemlinks zeer actief. Laat u niet om de tuin leiden. De NSDAP staat voor Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij en de NSB staat voor Nationaal Socialistische Beweging. Beide partijen waren toen net zo links als Yasser Feras nu. Door zich nationaal i.p.v. internationaal te noemen, trokken ze meer belangstelling onder de kleine burgerij en vooral onder de elite. De rest was zo ongeveer hetzelfde.

Toen, net als nu, waren politieke processen dagelijks werk. Mensen die waarschuwden tegen Hitler en Mussolini werden toen ook het zwijgen opgelegd. Journalisten kregen ontslag of werden overgeplaatst naar de afdeling kleine advertenties. Incorrecte leraren konden gelijk bij de plantsoenendienst gaan solliciteren. Dirigent Peter van Anrooy weigerde om het Horst Wessel Lied te spelen in 1937 tijdens een feestje van Juliana en Bernard. Ook niet na uitdrukkelijke opdracht van koningin Wilhelmina. Hij werd op staande voet ontslagen. Toen, net als nu, heulde onze eigen elite openlijk met de vijand.

Dat soort zaken gebeurde ook in Engeland. Daar was het zelfs iets erger. De Britse koning Edward VIII was nogal openlijk groot voorstander van het nationaalsocialisme. Dat was de belangrijkste reden waarom hij afstand van de troon moest doen. Zijn huwelijk met Wallis Simpson was niet meer dan een prima reden om hem te wippen. Na zijn abdicatie ging de (nu) hertog van Windsor gewoon verder met heulen. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat hij de tip gaf aan de Duitsers dat de Ardennen niet verdedigd werden (dat werd Fall Gelb). Churchill moest verdomd veel moeite doen om hem terug te krijgen naar Engeland. Want na Duinkerken stopte generaal-majoor Windsor zijn boeltje in zijn stafauto en reed doodrustig door de linies heen naar Frankrijk en Spanje. Hij verpoosde zich wat in Biarritz, ging daarna kalmpjes naar Madrid, om tenslotte in Estoril neer te strijken. De hertog logeerde daar op kosten van een vriendje van de Führer in Portugal, en daar had hij het nogal naar de zin. Later liet Churchill hem overplaatsen als gouverneur van de Caraïben. Daar kon hij een blind paard nog niet kwaad doen.

Koningen die compleet verkeerd waren, zijn ons ook bekend. Onze Juliana trouwde met zo’n sujet. Als prins Bernard geen prins was geweest, dan had hij waarschijnlijk voor het vuurpeloton gestaan, verschillende keren. De Stadhoudersbrief en de King Kong affaire zijn slechts twee voorbeelden van een zeer bedenkelijke prins. Beide gevallen zijn overigens nooit officieel aangetoond.

Chamberlain was de volgende minister-president. Of hij de moed had gehad de koning af te zetten, is een open vraag die nooit beantwoord zal worden. Edward VIII was immers al afgezet. Hij moest de politieke en vooral militaire puinhoop van het verleden overnemen. En een militaire puinhoop was het. De RAF vloog bijvoorbeeld nog met dubbeldekker jachtvliegtuigen. De Hawker Hurricane was eigenlijk ontworpen als dubbeldekker, maar in het ontwerp werd de bovenste vleugel verwijderd en het ontwerp aangepast. Dit vliegtuig kwam in 1935 in productie. In 1937 waren er bij lange na niet genoeg van. De Spitfire kwam pas in 1938 in productie.

Duitsland was volop aan het herbewapenen sinds 1933 en had dat vanaf 1919 allang in het geheim gedaan. Onder andere door bijv. onderzeeboten in Nederland en Zweden te ontwerpen. Tanks werden in het geheim ontworpen en uitgeprobeerd in de USSR. Het enige wat Hitler deed, was het knopje van ‘stiekem’ omzetten naar ‘volle productie’. De eerste Messerschmidt BF 109 werden ingezet in de Spaanse Burgeroorlog. De eerste Hurricanes moesten toen nog gebouwd worden… En de Spitfire stond nog op de tekentafel.

Dus in 1938 had Chamberlain vreselijk weinig om mee te kunnen onderhandelen. Als hij toen z’n rug recht had gehouden, had ik dit artikel in het Duits moeten tikken. Chamberlain was een ongelofelijke idealist als hij serieus dacht dat Hitler zich aan z’n beloftes zou houden. Maar niet slimmer of dommer dan onze eigen Rutte, die nog steeds serieus gelooft dat samenlevingen maakbaar zijn. Je belast de mensen net zo hard tot ze zich correct gedragen. Dat geldt uiteraard enkel voor domoren met één paspoort.

Wat heeft Chamberlain gedaan, behalve zich onsterfelijk belachelijk maken met een waardeloos stukje papier? Veel. Hij wist het budget beschikbaar te maken, zodat de RAF in 1940 net genoeg Hurricanes en Spitfires had om zich te kunnen verdedigen. Hij maakte ook een budget beschikbaar om de Chain home radar verdediging op te zetten. Radar was toen nieuwer dan nu het Internet, en flink duurder. Die maatregelen zorgden ervoor dat Engeland zich op het allerlaatste nippertje kon verdedigen.

Maar dank zij de ‘Peace for our time!’ boodschap was zijn imago flink beschadigd. Het laatste loodje was de mislukte invasie van Noorwegen. Duitsland en Engeland hadden allebei plannen om Noorwegen te bezetten. Duitsland om haar ijzererts uit Zweden veilig te stellen, Engeland om dat te voorkomen. De Duitsers waren net even eerder en hadden op zee net even meer geluk. Toen moest de Britse marine zich  terugtrekken, en erger nog: dat was best een serieuze nederlaag en was dat het einde van Chamberlain.

Hij overleefde de motie van wantrouwen niet. Wat volgde was uniek. In Nederland hebben we zoiets volgens mij nog nooit gezien. Chamberlain ging naar de koning en adviseerde om Churchill te vragen een nieuw kabinet te vormen, en niet lord Halifax. Van lord Halifax was bekend dat hij een gematigd compromis politicus was. U weet wel. Een soort van Mark Rutte. Lord Halifax was er van overtuigd dat de oorlog absoluut niet te winnen was door Engeland, en zou op zeker onderhandelingen met Duitsland zijn begonnen. Of Engeland dat kon overleven weten we niet, want Churchill werd premier, en die was de Geert Wilders van zijn dagen. Hij had vanaf 30 januari 1933 en eerder al gewaarschuwd tegen Hitler.

Dat was bepaald tegen het zere been, want net als Geert Wilders dat nu merkt, wilde men ook toen het liefst een compromis sluiten. Het beste compromis dat lord Halifax had kunnen bereiken was een soort van Vichy Engeland, dat zelf haar eigen “Jodenprobleem” oploste onder Duitse supervisie. Dat lukte overigens prima in Nederland. Sterker nog: de Duitsers lieten de Joden dat zelf doen. Onze eigen Lodewijk Asscher is de nazaat van Abraham Asscher, die zijn eigen geloofsgenoten administreerde en op de trein naar Duitsland zette in de Joodse Raad.

Churchill was, net als Geert Wilders nu, alles behalve populair. Zeker bij het politieke establishment. Men vond hem een vervelende rauwdouwer die enkel kon zeuren over Hitler. Zonder het advies van Chamberlain aan koning Georg VI, die zijn broer Edward VIII was opgevolgd, zou lord Halifax vrijwel zeker minister-president zijn geworden, om dan de Pétain van Engeland te worden…

Dat zijn de twee grote verdiensten van Chamberlain, waarvoor we hem zonder meer dankbaar mogen zijn. Na zijn aftreden bleef Chamberlain Churchill ondersteunen waar hij dat kon tot zijn dood op 9 november 1940. Had heeft zichzelf zijn eigen vergissing van 1938 nooit echt vergeven, denk ik. En alles gedaan om die domme fout goed te maken.

Daarom vind ik de vergelijking van Mark Rutte met Neville Chamberlain een hele magere. Als Mark Rutte toen minister-president was geweest, had ik waarschijnlijk in een Duits uniform rond moeten lopen. Zolang hij er maar zonder kleerscheuren vanaf kwam. Toch denk ik dat we over 50 jaar wat meer positiefs lezen over Chamberlain, dat Rutte een afgrijselijk egoïstische mislukte geschiedenisleraar was, en dat – mogelijk, heel misschien – Wilders op het aller-allerlaatste nippertje het tij wist te keren. Winston Churchill werd tenslotte pas op 10 mei 1940 minister-president.

Door:
H. Numan
(voor www.ejbron.wordpress.com)