Waarom is de ziektekostenverzekering zo duur?

(Door: H. Numan)

Duur? Uw basisverzekering is helemaal niet zo duur. Eigenlijk best goedkoop met een hele goede dekking (vrijwel alles). Ik heb niet zoveel geluk als u. Als ik in Guinee, Marokko, Algerije, Turkije, de Kaapverdische Eilanden of een ander ‘verdragsland’ zou wonen, geen centje pijn. Die genieten mee van uw harde werken. Maar ik woon in Thailand, en dat is geen verdragsland. Mijn premie bedraagt dit jaar € 5500.- Met eigen risico, dat spreekt voor zich. Maar zonder tandarts en zonder extra’s. Dat is dus de prijs van een super kale basisverzekering die Nederlandse verzekeraars rekenen in de echte wereld. Is dat veel? Best wel, maar het kan nog veel en veel hoger. U moet niet gek opkijken als verzekeraars u een pakket aanbieden voor € 20.000 of meer per persoon. Oh, jaarlijks is de premieverhoging tussen de 6 en 10%. Dat is eventjes iets anders dan 3 tientjes die u extra moet betalen.

Dan de beperkingen. Hoeft u geen rekening mee te houden. De basisverzekering moet iedereen, ongeacht medische voorgeschiedenis, accepteren. Zo werkt het in de echte wereld bepaald niet. De eerste beperking waar alle verzekeraars gebruik van maken, is medische voorgeschiedenis. Ik heb een NL verzekering, en heb die genomen voor ik naar Thailand verhuisde, dus voor mij viel het mee. Ik was toen zo gezond als een vis.

Mijn polis kan me er niet uitgooien. De meeste Nederlandse commerciële polissen mogen dat niet doen. Maar internationale en Thaise polissen hebben daar helemaal geen probleem mee. Die sluiten bepaalde ziektes regelrecht uit. U bent nu type 2 diabeet? Jammer, maar helaas. U moet u ergens anders gaan verzekeren, u voldoet niet meer aan de voorwaarden. Thaise polissen sluiten diabetes en HIV uit. Heb je een van die twee (of een paar andere aandoeningen) dan word je automatisch uit de verzekering gezet of kun je geen verzekering nemen. Stel, u heeft geen verzekering en een zwak hart? Dan heeft u serieus probleem, want in Thailand accepteert geen enkele verzekering u.

Een andere beperking is leeftijd. Wederom, mijn verzekering kan me er niet uitzetten als ik de 70 passeer. Thaise verzekeringen doen dat vaak wel. Of de premie wordt opeens veel hoger, vaak verhogingen van tientallen procenten per jaar boven de 70.

Nederlandse verzekeringen verschillen met Thaise in twee opzichten: ze bieden geen ‘out patient’  optie aan en ze hebben geen budget limiet. Als mijn verzekering een operatie heeft goedgekeurd, wordt die betaald, ongeacht waar en hoe lang. Een langdurige operatie/behandeling in een duur ziekenhuis of heel snel in een goedkoop ziekenhuis maakt niet uit. Thaise en andere verzekeraars bieden premie op basis van budget aan. U verzekert u voor een bepaald bedrag. Hoe hoger het bedrag waar u zich voor verzekerd, des te hoger de premie. Laten we zeggen € 10.000.- Als u één cent boven dat bedrag uit komt, wordt die niet vergoed. Dan maakt de prijs van behandeling heel veel uit.

Bovendien moet u uitkijken dat u niet verschillende keren een dure operatie moet ondergaan. Dan zet de verzekeraar u er zonder pardon uit. Out patient is een verzekeringsvorm waarbij enkel ziekenhuisopname wordt vergoed. Alle andere kosten betaalt u zelf.

U kent geen particuliere ziekenhuizen. Alle ziekenhuizen in Nederland zijn zo ongeveer hetzelfde. In Thailand heb je overheidsziekenhuizen – daar wil je enkel je ergste vijanden naartoe sturen – en particuliere ziekenhuizen. De laatste van goedkoop tot peperduur. Dezelfde behandeling kan in een duur ziekenhuis een veelvoud kosten vergeleken met een goedkoop ziekenhuis. Dat is nogal van belang, vooral als je een out patient verzekering hebt.

U ziet, die basisverzekering valt best wel mee als je het vergelijkt met wat de vrije markt rekent. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat die basisverzekering goedkoop is. Waarom is die zo duur?

In de allereerste plaats de inflatie. Als u de ziekenfondspremie 1995 vergelijkt met uw huidige premie, dan schrikt u een hoedje. Met inflatiecorrectie en vergeleken op prijs/kwaliteit is die premie wel hoger, maar niet fenomenaal hoger – en dat is wat heel veel mensen schijnen te denken.

Verder is gezondheid gewoon duur. Bijna alle functies in het ziekenhuis zijn HBO+. Artsen hebben allemaal tenminste een volle universiteit plus meestal heel wat jaren extra studie gedaan. Die mensen kosten geld. Waarbij ik toch even moet aantekenen dat medische studies behoren tot de zwaarste studies en … de slechtst betalende banen. De gemiddelde werkgever hoeft echt niet te proberen om u zoveel overuren te laten maken in een gewone baan. Geen hond die er in trapt.

Tweede punt is technisch materiaal. Hoe moderner, hoe duurder. Een beetje CT scanner kost richting miljoen euro. Een ouder model of een tweedehandsje kost 30% daar van. In Bumrungrad (heel duur) gebruiken ze de allerlaatste uit de catalogus, in Mayo Hospital (heel goedkoop) dat tweedehandsje. Kijk eens rond in een ziekenhuis, dan ziet u hoeveel hoogwaardige technologie ze gebruiken. Dat kost geld, en zit in de behandelprijs verwerkt.

IT zet ik even los van andere techniek, want daar kun je net zo veel geld in pompen als je hebt. Zonder ook maar een stap verder te komen. De gebruikelijke oplossing voor problemen is digitaliseren, maar dat is een mythe. In veel gevallen hoef je niet alles digitaal te maken.

Vaak is het beter om het niet te doen. Privacy, weet u wel? Als uw dokter u vertelt dat u aambeien heeft, is het niet leuk als u opeens Sperti reclames op uw telefoon gaat zien. Ook niet als uw baas de volgende dag belangstellend vraagt of je een kussentje nodig hebt om op te zitten. En al helemaal niet als de belastinginspecteur een week later tegen u zegt: leuker kunnen we het niet maken, maar in ieder geval niet zo pijnlijk als aambeien!

En dat is nu net de reden dat we zo hard digitaliseren. De verzekeraar wil dolgraag weten wat u kan gaan mankeren. De adverteerder wil Sperti slijten. En de overheid? Die wil graag alles over u weten. Wat precies maakt niet zo gek veel uit. Hoeveel het kost ook niet, want dat betaalt u toch wel.

Tweede reden is dat papier meestal stukken goedkoper is dan digitaal. Behalve dat je privacy minder aangetast kan worden, kost een papieren dossier meestal een fractie van een digitaal systeem. Maar, ik doe zelf IT, als ik u een systeem kan slijten ga ik met de cijfertjes net zo lang goochelen tot u denkt dat mijn dure systeem goedkoper is.

En dan komen we nu bij de twee allerbelangrijkste redenen aan waarom de basisverzekering steeds duurder wordt: 1) omdat het kan. 2) managers.

Nummer 1 is de belangrijkste. Zolang u zuchtend de premie blijft ophoesten en er geen wezenlijk protest komt, gaan die premies omhoog. Merk op dat bij de minste of geringste protestactie alle verzekeraars opeens “stomtoevallig” ontdekken dat er wel mogelijkheden zijn om de premie onder controle te houden! Dus zolang u zwoegt en zwijgt, zult u blijven zweten. De basisverzekering is een kartel, en dat weten ze donders goed.

Nummer 2 zijn de managers. Hier komt de polletiek om de hoek kijken. Kwijlend en met grijpgrage vingertjes. Links of rechts doet er niet toe. VVD en D66 leveren net zo graag managers als de PvdA en het CDA. Om dokter te worden, moet u tenminste tien jaar keihard studeren. Om directeur van een ziekenhuis te worden, hoeft u niet meer dan vier jaar te feesten in een pretstudie. Voor de vorm is drs. noodzakelijk. In wat dondert niet. Geschiedenis, rechten, economie, Tibetaans trommelen. Als u maar een titeltje heeft. Die directeur van dat ziekenhuis moet altijd meer verdienen dan zijn artsen, die geen doctorandus maar doctor zijn. Vanwege de ‘verantwoording’ vangt de directeur een veelvoud van de Balkenende norm. Verantwoording? Ik kan me niet herinneren dat de directeur van het Slotervaart Ziekenhuis de bak in draaide. Wel dat er verschillende met gouden parachutes naar elders vertrokken. Dus die verantwoording is gewoon een lachertje. Zolang u het slikt, blijven zij heel verantwoordelijk doen. Want dat schuift gewoon het best.

Die titel is overigens een extraatje. Als Sylvana Simons netjes uit de politiek gerangeerd wordt, moet u niet gek opkijken als zij met haar LTS-diplomaatje opeens een beleidsfunctie in een ziekenhuis krijgt. Camiel Eurlings is ten ene male ongeschikt om iets anders te doen dan z’n vriendin te rossen, maar wist het voor elkaar te krijgen dat hij de KLM total loss mocht schoppen.

Persoonlijk ken(de) ik DOCTOR Charles Schwietert. De man die dacht dat hij luitenant was. Aardige man, hij woonde een tijd in Bangkok. Toen hij daar woonde, kocht een doctorstitel in Amerika en stond er op met die titel aangesproken te worden. Als je hem verkeerd adresseerde, corrigeerde hij je onmiddellijk. Vandaar in chocoladeletters zijn titel. Dus doctor Charles, als je dit leest: we zijn je hier nog niet vergeten. We lachen nog steeds om je titel.

Dat soort querulanten krijgen een erectie/worden druipnat als ze het woord managen horen.

Het bekende fabeltje gaat als volgt: we hadden 120 verschillende ziekenfondsjes, die elk een directeur, een plaatsvervangend directeur en een adjunct-directeur hadden. Ieder met een eigen secretaresse. We gaan dat efficiënter maken (duurzaam is het andere modewoord, maar dat werkt hier niet) door al die fondsen samen te voegen. Nu hebben we tien verzekeringen, met tien directeuren. Dat is veel goedkoper en efficiënter.

Ja, aan mijn hoela. Van die 120 directeuren werden er 10 gepromoveerd tot directeur. De rest werd onderdirecteur met een veel hoger salaris, en niet één maar twee secretaresses. Hun onderknuppels werden navenant naar boven gecompenseerd. Een ziekenfonds had misschien twee IT´ers rondlopen, de verzekeraar heeft diverse afdelingen die uitsluitend IT doen, plus de rest als sub-contracters. En een diversiteitsbureau, en een bureau carrièrebegeleiding, en een milieuafdeling, en een ontwikkelingshulpfonds om Syrische artsen en apothekers in Aleppo te begeleiden.

In kleine ziekenfondsen was absoluut geen ruimte voor dat soort diversiteitsmanagers, een PR bureau, of de noodzaak voor de directeur om een ziekenhuis op Tahiti of in Peking te bezoeken om de duurzaamheid te bestuderen (nu werkt dat modewoord wel).

Werkt schaalvergroting? Jazeker, kijk maar naar de nationale politie. Alle hoofdcommissarissen zijn nu in rang en salaris gelijk met luitenant-generaal. Dat zijn er vlot 50. Toen ik in dienst zat, hadden we een paar van die luxe tuinhekken rondlopen, maar echt geen 50. De landmacht was toen 4-8x groter dan de politie nu is. Onze commissarissen? Die hoor je niet klagen. En ja, voor hen werkt die schaalvergroting fantastisch. Verder hebben ze geen tijd, want ze moeten naar de moskee voor een iftar maaltijd. Goed voor het gemeenschapsgevoel en zo. Maar voor u werkt het niet zo best.

Conclusie

De basisverzekering is de opvolger van het ziekenfonds en in principe werkt deze het hetzelfde. Het is een mengeling van bedrijfsleven en overheid, waarbij we alle nadelen hebben en niet de voordelen. Een nationaal ziekenfonds zou beter kunnen werken, en enkel particuliere verzekeringen (mogelijk, maar niet waarschijnlijk) ook. Maar het combo werkt voor geen millimeter en kan ook niet werken.

Sommige zaken kun je prima privatiseren, anderen absoluut niet. Schoon drinkwater bijvoorbeeld kan niet geleverd worden door bedrijven. De marge erop is te gering. Daarom vanaf het prille begin ging de overheid dat doen, dat werden nutsbedrijven. De directie verdiende daar behoorlijk, maar niet absurd. Hoefde ook niet, want er was geen concurrentie.

Een beter idee is een nationale verzekering die voor iedereen geldt, en voor iedereen verplicht is. Als je ‘beter’ wilt, moet je je aanvullend bij verzekeren. Maar daar verdienen de verzekeraars veel te weinig aan, dus zullen die nooit van z’n lang zal z’n leven dat vrijwillig naar voren brengen.

Stomtoevallig hebben mijn echtgenoot en ik dezelfde dokter. Ik in (duur) Bumrungrad en hij in (goedkoop) Siriraj ziekenhuis. Thaise artsen zijn wettelijk verplicht om een deel van hun tijd te werken in overheidsziekenhuizen, dus vandaar. Ik vroeg aan mijn arts: is er verschil tussen Bumrungrad en Siriraj? Zijn antwoord: nee, in principe niet. Het verschil zit grotendeels in veel luxere accommodatie en de laatste medicatie. Jou schrijf ik de laatste pillen voor die op de markt zijn, je echtgenoot krijgt het generieke medicijn. Jij zit in een airco wachtkamer met een zacht muziekje en bent binnen 20 minuten aan de beurt. Je echtgenoot zit in de hal misschien onder een ventilator te wachten tot hij aan de beurt is, en dat kan de hele ochtend duren. Maar de behandeling verschilt eigenlijk niet. Behalve natuurlijk in het prijskaartje.

Maak u geen illusies. Dat gaat u straks ook betalen. Want de politiek heeft besloten dat de vrije markt (voor hem) de beste oplossing is.

Door:
H. Numan
(voor www.ejbron.wordpress.com)