LONGREAD: “Vrucht van de boom” (deel 6)

(Door: “Henk der Niederländer”)

Lees hier deel 1 t/m 5 van “Vrucht van de boom”

Noord-Afrika en de Berbers

Hier de werkelijke geschiedenis van de Arabische onderdrukking in Spanje, die in niets lijkt op hetgeen tegenwoordig op scholen geleerd wordt over dit deel van de historie. Hele dorpen en steden werden uitgemoord en jonge vrouwen in slavernij weggevoerd. Nog steeds wordt de jeugd vergiftigd met ideeën dat de moslims alle goeds brachten in Al-Andalus, terwijl de waarheid er toch heel anders uit ziet. Opvallend overigens dat men ons heden ten dage nog probeert wijs te maken dat moslims een groot respect voor vrouwen zouden hebben, maar als je dan de aantallen vrouwen ziet die in slavernij weggevoerd werden, dan komt er toch een heel ander beeld naar voren en ga je eerder denken aan hetgeen in Groot-Brittannië uitgevreten wordt door de islamitische grooming gangs. 

Berbers 640 tot 711  

In de Oudheid werd Noord-Afrika gekoloniseerd door de Feniciërs en later door de Carthagers, die werden gevolgd door de Romeinen, de Germaanse Vandalen, de Byzantijnen en uiteindelijk de Arabieren. Andere buitenlanders, vooral de Grieken en Joden, hebben ook delen van het oude Noord-Afrika op verschillende tijdstippen geregeerd. De Berbers zijn de inheemse bevolking van Noord-Afrika ten westen van Egypte. Ze bestaan uit vele stammen, maar ze waren er tijdens de opeenvolgende invasies van hun land in geslaagd om hun cultuur, hun taal en een aanzienlijke militaire macht te handhaven.

Hier sla ik een klein stukje over.

De Arabieren hadden binnen tien jaar een van de meest spectaculaire veroveringen uit de geschiedenis uitgevoerd. Ze veroverde Palestina, Syrië en Egypte op de Byzantijnen en eerst Irak en vervolgens Perzië. Waar ze ook gingen, werden de mensen gedwongen om moslim te worden en Arabisch te gaan spreken. Na ca. 680 veegden de Arabieren door Noord-Afrika, van Egypte tot aan de Atlantische Oceaan. Enige tijd klampten de Byzantijnen zich nog vast aan hun kuststeden, terwijl de Arabieren, in hun haast om zoveel mogelijk land te veroveren, naar de Atlantische Oceaan op weg waren. Toen de islamitische generaal Oqba ibn Nafi in Marokko de Atlantische Oceaan bereikte, reed hij volgens de legende de zee in en sloeg er met zijn zwaard op uit frustratie dat er geen landen meer te veroveren waren. Bij zijn terugkeer in maart 683 werd de hooghartige en wrede Oqba ibn Nafi door de Berbers verslagen en gedood.

Na deze nederlaag werd de Arabische agressie voor een decennium onderbroken, maar in 698 nam de gouverneur van Egypte, Hassan Ibn Al Numan, uiteindelijk Carthago in en liet het volledig verwoesten; hij verdreef de Byzantijnen volledig uit Afrika. Nu werden de islamitische agressors geconfronteerd met hun laatste en meest hardnekkige vijand, en dat waren de Berbers. Toen de Arabieren het westen van Noord-Afrika binnenvielen, werden de Berbers geregeerd door Kahina (of Cahina), een koningin van Joodse afkomst. Er zijn berichten dat Kahina en haar stam, de Jerawa, in de Aures bergen in het oosten van Algerije en Tunesië, Joods waren en dat zij de ‘Berberse Deborah’ werd genoemd. Het is in ieder geval bekend dat kort nadat de Arabische generaal Hassan Ibn Al Numan Carthago veroverde op de Byzantijnen, Kahina’s troepen hem versloegen. Net als tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde een enkele nederlaag in Noord-Afrika tot een terugtocht van honderden kilometers. Hassan trok zich terug, waarschijnlijk helemaal naar Egypte. Na zijn terugtocht nam Kahina Carthago in en regeerde zij over het grootste deel van de Berbers in Noord-Afrika.

Volgens Ibn Khaldun voerde Kahina een rampzalige beleid, terwijl ze wachtte op de onvermijdelijke hernieuwde Arabische aanval. Zij meende dat de Arabieren Noord-Afrika alleen omwille van zijn rijkdom wilde veroveren. Ze gaf de Berbers, die nog nomadisch leefden, opdracht om de steden en boomgaarden te vernietigen en kuddes van de sedentaire Berbers te vernietigen om zo van Noord-Afrika een woestijn te maken. Als Kahina werkelijk deze verbazingwekkende beslissing nam, had ze zich tragisch vergist. De Arabieren waren vastbesloten om Noord-Afrika, ongeacht de rijkdom of armoede, in te nemen, want hun enige doel was om de mensen te bekeren tot de islam en ook omdat Noord-Afrika een poort was naar Spanje en Europa. Zoals te verwachten was, kostte dit ongenuanceerde beleid van de verschroeide aarde Kahina de steun van de stedelijke Berbers. In 702 viel Hassan het Berberland weer binnen en versloeg hij Kahina. Nadat ze het laatste gevecht had verloren, beval Kahina haar zonen om over te gaan naar de vijand. “Haar zoons moesten zich bekeren tot de islam om hun overgang naar de Arabieren te bezegelen”.

In de loop der eeuwen was het conflict tussen nomadische en sedidentaire volkeren en tussen landelijke en stedelijke volkeren een belangrijkste factor in de geschiedenis. Dit geldt voor veel gebeurtenissen in de geschiedenis van het Midden-Oosten, zoals bij de val van het Romeinse Rijk door de Germaanse Goten en Vandalen, en ook voor de snelle Arabische overwinning over de Byzantijnen en de Perzen. Uiteraard past het verhaal van Kahina ’s vernietiging van de Noord-Afrikaanse steden en haar latere verlies van de steun van stadsbewoners goed in dit wereldbeeld. Dit verklaart ook de hardnekkige weerstand die de Berbers boden aan de Arabieren, door ze in de eeuwen daarna steeds weer terug te dringen.

Berberweerstand tegen de islam

De Berbers van de Maghreb in Noord-Afrika kwamen zeker twaalf keer in opstand. Het verhaal van het Berberverzet tegen de islam begint na de Arabische nederlaag van de Byzantijnen en de verovering van Carthago. Na hun nederlaag werden de Byzantijnen verdreven, maar de Arabieren waren nog niet de baas in het land. In het binnenland onderhielden de Berbers een ongeorganiseerd verzet tegen de religie en de macht van de Arabieren. Door de herhaalde tegenaanvallen van de Berbers was de wrede veroveraar Hassan niet in staat om in Noord-Afrika de vrede te bewaren. Dezelfde opstandige Berbergeest werd nieuw leven ingeblazen onder de tirannie van Musa bin Nusair (698-712), een Jemeniet en de opvolger van Hassan, maar werd uiteindelijk onderdrukt door de herhaalde golven van bloedvergieten door Musa en zijn twee zonen. Er wordt aangenomen dat van de 300.000 gevangenen genomen Berberrebellen er 60.000 door de vijfde Kalief werden verkocht ten bate van de openbare schatkist en dat hij 30.000 jongeren gedwongen inlijfde bij het islamitische leger dat Spanje zou binnentrekken. In hun klimaatbestendigheid, hun voeding en hun gewoonten leken de Berbers op de Arabieren van de woestijn. Geleidelijk aan aanvaardden de Berbers de islam en met de godsdienst stemden zij ook in met het Arabisch als tweede taal, met Arabische namen en ook met de geschiedenis van de Arabieren. De meeste Berbers werden moslim met een aanhoudende voorkeur voor ketterijen. Veel Berbers werden Arabischtalig, terwijl sommige toch ook hun eigen taal behielden, die werd gesproken in de beslotenheid van hun huizen. Het christendom verdween bijna geheel uit het Noord-Afrika.

In Hippo Regius, Lepcis Magna, Sabratha, Cyrene, Appolonia en Ptolemais (ruïnesteden) vindt men de overblijfselen van christelijke kerken. De Berbers, die ooit de hele kust van Noord Afrika van Tunesië via Algerije tot aan Marokko bezaten, zijn vandaag teruggedrongen in een deel van de Sahara, in het zuiden van Algerije, Noordoost-Mali en Noordwest-Niger. Ze bewonen ook nog steeds kleine enclaves langs de kust.

De Joden waren koppiger en handhaafden zich in een aantal gebieden, vooral in het Atlas gebergte. De Joodse aanwezigheid in Noord-Afrika werd nieuw leven ingeblazen door een tragedie in de late 15e en vroege 16e eeuw. Na de voltooiing van de christelijke herovering van Spanje in 1492 gaf de Inquisitie de moslims en Joden van Spanje de keuze tussen bekering tot het katholicisme of uitzetting. Grote aantallen Spaanse Joden, evenals de meeste Spaanse moslims, emigreerden naar Afrika. Een andere dramatische gebeurtenis beëindigde de lange joodse aanwezigheid in Noord-Afrika. De oprichting van de staat Israël in 1948 veroorzaakte een toename van het actieve antisemitisme in Noord-Afrika. Gecombineerd met de terugtrekking van het Europese kolonialisme en de onafhankelijkheid van Libië, Tunesië, Marokko en ten slotte Algerije in de jaren 1950 en 1960, leidde dit tot een massale emigratie van Joden naar Israël. Voor de eerste keer in ongeveer 2000 jaar had Noord-Afrika bijna geen Joden meer.

Zuid Europa  

Spanje 711 tot 1492

Na de verovering van Noord-Afrika en de bekering van de Berbers tot de islam waren de Arabieren gefrustreerd dat zij geconfronteerd werden met de Atlantische Oceaan, zodat er geen land meer te veroveren viel. De Arabieren richtten zich nu op Spanje aan overkant van de Middellandse Zee en gedurende enkele eeuwen was Spanje het terrein van de Jihad. Het begon in het jaar 711 met een daad van verraad.

De Slag bij de Guadalete rivier in 711

Rodrigo, de Visigotische koning van Spanje, trouwde tegen de wil van graaf Julian met diens dochter. Om zijn eer te wreken, opende Julian onderhandelingen met de vijand en verzocht Emir Noesayr ibn Musa, de gouverneur van islamitisch Noord-Afrika die in Tunesië zetelde, om Spanje binnen te vallen. Kalief al-Walid keurde de invasie van Spanje, die duurde van 710 tot 711, goed op voorwaarde dat graaf Julian de islam aannam. Daarop staken Musa en zijn commandant Tarik ibn Ziyad samen met graaf Julian de verrader als adviseur van Tanger over naar de Zuilen van Hercules, dat werd omgedoopt in Jebel ut Tarik, dat later werd verbasterd tot Gibraltar. De twee legers ontmoetten elkaar op 19 juli 711 aan de oevers van de rivier Guadalete in het uiterste zuiden van Spanje. Toen de strijd bij de Guadalete rivier zich tegen de Spanjaarden begon te keren, probeerde koning Rodrigo zich te hergroeperen door met een deel van zijn troepen de rivier over te steken. Daar blokkeerden de verraderlijke troepen zijn pad. Hij liep vast tussen het islamitische leger van achteren en de overgelopen troepen aan de overkant. Zijn troepen wilden een gevecht op leven en dood, maar Rodrigo, die zijn eigen leven en het leven van zijn troepen wilde redden, koos voor onderhandelingen met de moslims om zijn vrijheid veilig te stellen. De afvalligen namen Rodrigo gevangen en gaven hem aan Julian en die gaf hem door aan ibn Musa Noesayr en Tarik ibn Ziyad. Op aandringen van Musa onthoofdde Tarik de koning. De islamieten staken het hoofd op een staak en paradeerden daarmee voor de delen van het Spaanse leger die zich nog verzetten tegen de moslims. Dit gruwelijke beeld veroorzaakte verwarring en paniek in het Spaanse leger en wat volgde was een ongecontroleerde terugtocht en een slachting van een groot deel van het terugtrekkende leger. Koning Rodrigo’s afgehakte hoofd werd als een trofee naar Damascus gestuurd om de Kalief te vermaken.

Na deze slag trokken de Moren of Moriscos, zoals de Spaanse moslims genoemd werden, verder, totdat binnen vijf jaar het grootste deel van het Iberische schiereiland was veroverd. De moslims doopten Spanje om in Al-Andalus en beheersten het gedurende de volgende acht eeuwen. Emir Musa wilde via Spanje en Frankrijk verder binnendringen in Europa en zich verenigen met de moslims die uit het oosten via Byzantium oprukten en met degenen die via Sicilië van plan waren het Italiaanse schiereiland te veroveren. Het hoofddoel was om Europa van drie kanten aan te vallen en het onsamenhangende Frankische koninkrijk in een tangbeweging te verpletteren. Dan zou de Middellandse Zee een islamitische binnenzee zijn, terwijl Europa een moslimcontinent zou worden. Maar de nieuwe Kalief Suleiman vreesden de toenemende arrogantie van Musa en verklaarde dat zijn overwinningen niet de wil waren van Allah en verbande hem naar een afgelegen stad in Arabië om daar als een bedelaar te leven.

De Reconquista begint in 718  

Na de slag van de Guadelete rivier was graaf Pelayo van Asturië ontsnapt aan de nederlaag en hij stichtte het koninkrijk Asturië. Hij bleef in de noordwestelijke hoek van het Spaanse schiereiland verzet plegen tegen islamitische heerschappij. Het verzet begon op kleine schaal met een klein gebied dat hij regeerde en van daaruit deed hij guerrilla aanvallen op de moslims. Dit was het begin van de bevrijding van Spanje van islamitische overheersing. Bij de eerste slag aan de oevers van de Guadelete werden de christenen van Europa geconfronteerd met een vijand die alle foute middelen gebruikte om een overwinning te behalen. Voor de Spanjaarden was de islamitische invasie het begin van een leerproces, waarbij het er om ging de vijand te verslaan met zijn eigen spel van bedrog, intolerantie en wreedheid. Daarom was Spanje het enige land waar vrijwel onmiddellijk een succesvolle guerrillaoorlog tegen de moslims begon. De Reconquista bevrijdde uiteindelijk gedurende de volgende acht eeuwen alle bezette gebieden in Spanje.

Pelayo, de eerste Reconquistador

Na de Slag bij de Guadelete in 711 veroverden de Moren binnen vijf jaar het grootste deel van Zuid- en Midden-Spanje. De herovering begon in 718 vrijwel direct met de nederlaag van het moslimleger tegen het Visigotische stamhoofd Pelayo in de slag bij Alcama. Pelayo weigerde zich neer te leggen bij een islamitische heerschappij van zijn vaderland. Hij ontsnapte aan gevangenschap na de slag bij de Guadelete, waar hij lid was van de lijfwacht van de Visigotische koning Rodrigo, en keerde terug naar zijn geboortestreek Asturië in het noorden van Spanje. In overeenstemming met de Visigotische gewoonte werd hij door een stemming van zijn landgenoten verkozen tot eerste koning van zijn land. Pas in 722 werd zijn koninkrijk zeker gesteld toen een moslimleger in de Slag bij Covadonga werd verslagen. Vandaag wordt dit beschouwd als de eerste christelijke overwinning van de Reconquista. Pelayo stierf in 737 en zijn zoon Favila volgde hem op als koning, maar die bleef niet lang op de troon: legendes beweren dat hij werd gedood door een beer. Na Pelayo konden de latere koningen van Asturië, León, Castilië en Spanje hun geslacht voor honderden jaren tot hem terugvoeren. Na Pelayo werd het verzet voortgezet, maar het kon pas later sterk genoeg worden. Toen de islamitische hordes van 711 tot 730 Spanje veroverden, was Pelayo’s kleine koninkrijk Asturië het enige christelijke land in Spanje. Het was echter blootgesteld aan continue moslimovervallen. Asturië werd geholpen door Karel Martel’s mars over de Pyreneeën in Catalonië, die de moslims uit Frankrijk gooide.

In zijn vierjarige veldtocht in Spanje (711-715) nam Masa Nusayr meer dan 30.000 maagden van adellijke Gotische families gevangen; dit was exclusief de slavinnen en kinderen van andere afkomst.

In 814 – 815 vestigde zich 15.000 Arabieren, afkomstig uit Córdoba, in Andalusië, met vrouwen en kinderen in Alexandrië in Egypte. Zij moesten van de Omayyaden emir al-Hakam binnen drie dagen het land verlaten, nadat er verraders onder hen waren geëxecuteerd. Ze werden in Alexandrië in huizen van christenen gehuisvest die de stad uit werden gejaagd. Deze moslims verlieten in 827 Alexandrië en teisterden Kreta, dat ze met moord en brand doortrokken; in twaalf dagen werden 29 steden ontvolkt door de bevolking als slaven te deporteren. Hetzelfde gebeurde in de Golf van Korinthe.

Korte berichten:  

Onder Rahman II (822-852) was er veel weerstand in Andalusië.
In 889 werd Elvira en in 891 Sevilla in bloed gedrenkt door de slachting van duizenden Spanjaarden.
In 981 werden in de streek van Zamora verwoestingen aangericht en 4.000 mensen afgevoerd in slavernij.
In 985 werd Barcelona verbrand en verwoest en bijna alle inwoners vermoord of weggevoerd.
Vele jaren na de verovering in 987 bleef Coimbra verlaten; Leon was verwoest en het platteland eveneens.
In 997 werd Santiago de Compostella geplunderd en met de grond gelijkgemaakt.
In 1000 werd Castilië door de moslims met moord en brand geteisterd en de bevolking werd gevangen genomen en als slaven gedeporteerd.

De koning van Asturie en Castilië profiteerde na 900 van de interne islamitische machtsstrijd en verplaatste zijn hoofdstad naar León. Het verzet ging door met het pareren van de hernieuwde aanvallen van de Kalief van Córdoba op de kleine christelijke enclave. In 1034 had Sancho de Grote de landen Aragon, Sobrarbe, Barcelona, evenals Asturisch León en Castilië ingelijfd.

De jizya en de onderdrukking bevorderden de Reconquista. In 1000 was islamitisch Spanje het meest onderdrukte deel van Europa. De christelijke bevolking van het platteland was onderworpen aan zware jizya belasting en grote aantallen christenen werden gedwongen zich te bekeren tot de islam. Wel had Spanje de grootste steden van Europa die verbonden waren met de Levant-handel en de handel met het Verre Oosten. Dit was bedoeld om Spanje te integreren in het islamitische Kalifaat. De moslims hadden alleen de beste delen van Spanje bezet. Ze lieten de koude vochtige bergen in het noorden aan de christenen. De islamitische staten waren aan de oostkust in het zuiden ontstaan en ook in de droge centrale gebieden. In de christelijke gebieden van het noorden had de samenleving enorm te lijden onder zware belastingen. Een lijden dat werd verergerd door de steeds terugkerende hongersnoden. Dat kwam omdat de islamitische invallers alle irrigatiewerken hadden vernietigd in die gebieden waar de meerderheid van de bevolking christen bleef. De westerse christelijke koninkrijken van Castilië en het koninkrijk van Navarra waren erg klein, met eenvoudige regeringsstructuren. Aan het begin van de elfde eeuw waren zij niet in staat om zich tegen de hernieuwde aanvallen van de islamitische landen te verzetten. Andalusië viel in een aantal kleine stukken uiteen, die de Taifa-staten werden genoemd, en omdat de christelijke Spanjaarden nog niet voldoende waren georganiseerd en gemotiveerd voor een herovering, werkten ze vaak als huurlingen voor verschillende islamitische heersers.

Zolang Spanje onder islamitische heerschappij bleef, lag het Italiaanse schiereiland steeds onder dreiging van een invasie over de smalle Straat van Corsica en Sardinië. Daarom vond de Paus het noodzakelijk om de christelijke koninkrijken van Noord-Spanje onder druk te houden om de heilige oorlog met de Moren te blijven voeren. Maar tot de 11e eeuw was dat nog geen doorslaggevend element in het Iberische denken en dus werkte de christelijke adel soms als huurlingen bij hun islamitische overheersers. Daardoor begonnen ze meer macht te krijgen ten koste van hun corrupte en wellustige islamitische overheersers en dus begonnen ze beschermingsgeld te heffen van de islamitische koningen.

Kort bericht:  

In Córdoba en andere delen van Spanje werden tussen 1010 en 1013 honderden Joden vermoord.

Als vergelding voor de groeiende christelijke macht in het noorden begonnen de islamitische koningen van de christelijke boeren belastingen te heffen in aanvulling op de jizya. Omdat dit in islamitische ogen vrij was toegestaan, was het slechts een kwestie van tijd voordat er een terugslag zou komen en de vreedzame relatie tussen de islamitische en de christelijke koningen zou eindigen. Rond 1030 nodigde de koningen van Navarra en León monniken uit Cluny uit voor een hervorming van hun kloosters. Tevens benoemde Ferdinand I van León omstreeks 1050 Franse monniken tot bisschop. Deze monniken waren niet zo onder de indruk van islamitische macht als de Spanjaarden waren geweest. De kerkelijke reformatie gaf de Spanjaarden een hernieuwde christelijke identiteit, met de nadruk op de verschillen met de moslims met wie de Spanjaarden op cultureel gebied veel begonnen te delen. Er kwam ook reactie van de islamitische kant. Met de geïnde belasting van boeren uit het zuiden werden in Córdoba, Granada, Sevilla en andere bezette steden een aantal grote moskeeën gebouwd. Belangrijker is dat er maatschappelijke veranderingen ontstonden in het noorden, waar meer Spanjaarden als huurlingen en als beroepsmilitairen in dienst waren van de moslims. Wanneer de omstandigheden het toestonden, gaven sommigen van hen de positie als huurlingen op en boden hun diensten aan de christelijke koningen van het noorden van Spanje aan. Het gebruik van de diensten van dergelijke avonturiers en de toenemende bewustwording om bezet Spanje te bevrijden, leidde ertoe dat in 1085 koning Alfonso VI van León het koninkrijk Toledo bevrijdde van het juk van de Moriscos (Moren). De Andalusiërs, die verbitterd waren door islamitische tirannie en de wurgende jizya belasting, verwelkomden de bevrijding.

Kort bericht:  

Als protest tegen het tewerkstellen van niet-moslims in overheidsdienst ontstonden in 1066 rellen waarbij de hele Joodse gemeenschap van Granada, 4.000 mensen, werd er vermoord.

Tot hier een deel van de geschiedenis van Noord-Afrika en Zuid Europa. Over een paar dagen het volgende deel.

Door:
“Henk der Niederländer”
(voor www.ejbron.wordpress.com)