Welke prijs willen we betalen?

(Door: Wolfgang Hübner – Vertaling: E.J. Bron)

Het taboe in de viruscrisis

Eén vraag wordt – voor zover mij bekend – in de huidige viruscrisis tot nu toe noch gewaagd, gesteld, bediscussieerd of zelfs beantwoord: “Welke prijs aan gezondheidsrisico en mogelijke menselijke slachtoffers zijn complex georganiseerde moderne samenlevingen (landen) bereid te betalen om hun behaalde maatschappelijk en economisch niveau te kunnen behouden?”

De angst voor deze vraag en nog veel meer voor de beantwoording ervan is begrijpelijk. Maar de fundamentele problemen, die al in de vraag aangeroerd worden, kunnen met hun tot taboe verklaren voorlopig alleen maar verdrongen, maar niet behandeld of opgelost worden.

Daarom hebben zalvende toespraken van politici tot de enorm onzekere bevolkingen rondom de wereld wellicht een bepaalde psychologische zin. Ze vermijden echter substantiële standpuntbepalingen in een situatie, waarin de existentiële beslissingen met de gevolgen voor naties en voor individuen van dag tot dag noodzakelijker worden.

Dat gebeurt in een tijd, waarin medisch nog lang niet gerekend kan worden op een effectieve bestrijding van het virus. Tegelijkertijd echter worden de negatieve maatschappelijke en economische gevolgen van de crisis steeds merkbaarder en onberekenbaarder.

De uitdaging van de regerenden

Daarom zouden politici in hoge functies er niet omheen mogen kunnen komen om aan de door hen geregeerde mensen uit te leggen waarom ondanks de onopgeloste bedreigende situatie door het virus sociale en economische activiteiten na de gedeeltelijke stilstand weldra weer opgepakt moeten worden. Dat zal vooral in Duitsland die politici helemaal niet smaken, die behalve voor hen (onverdiende) positieve peiling-resultaten vast en zeker blij hebben opgemerkt hoe geïntimideerd en gehoorzaam aan de overheid door grote delen van de soeverein (het volk) zelfs grondwet-overtredingen en onzinnige pesterijen geaccepteerd hebben.

Maar langer dan hoogstens vier tot zes weken kan zo´n uiterst georganiseerd, extreem op export georiënteerd land zoals de kernstaat van de voor de crisis enorm gehavende EU de bedrijvigheid niet grotendeels radicaal verminderen of zelfs stopzetten. Dat zou alleen dan maar mogelijk zijn, en ondanks alle gevolgen ook noodzakelijk, in het geval van een dreigende massale sterfte van mensen. Zo´n geval is bij pandemieën geenszins uitgesloten, bij het op dit moment relevante corona-virus echter volgens deskundige opvattingen uit te sluiten. Juist dat echter maakt de situatie niet gemakkelijker om de beëindiging van de pauze te motiveren.

De “religie” individualisme

Want in ieder geval in de hoogontwikkelde industrielanden regeert in feite al lang een soort nieuwe “religie”, namelijk die van de cultuur van het individualisme. Het welzijn en leven van het individu is daarin belangrijker dan het bestand en het welzijn van de gemeenschap, van het staatsmaatschappelijk collectief. Deze mentaliteit heerst onafhankelijk van het feit of een staat autoritair zoals Rusland of democratisch zoals Italië geregeerd wordt. De reden daarvoor is simpel: al deze landen hebben bovenlagen evenals min of meer sterke middenklassen met brede individualistische levensideeën en levensinvullingen.

Dat zijn de lagen die de openbare opinie bepalen. Daarom moet het desbetreffende politieke personeel in de eerste plaats rekening houden met deze lagen, en doet dat ook. Deze ontwikkeling is zo ver voortgeschreden, dat zelfs in de Chinese partijdictatuur het niemand in de top zou wagen om een aantal slachtoffers van een pandemie van 140.000 mensen, dus circa 01% van de totale bevolking, als acceptabel met het oog op het staatsbelang te noemen.

Als het virus alleen de onderlagen zou bedreigen, dan zou men zich bij lange na niet zulke grote zorgen om het virus maken. Maar ook diegenen wier levenswijze individualistisch-hedonistisch is gevormd, voelen zich gewoon ook in gevaar. In Europa en vooral in Duitsland komt daar nog de bijzonder hoge gemiddelde leeftijd van die materieel in de regel geprivilegieerde bevolkingsgroep bij. Deze wil noch vroegtijdig het leven als meest kostbare individuele goed noch de gebruikelijke op consumptie georiënteerde leefstijl kwijtraken. Troostend geloof in God en hoop op het hiernamaals zijn in dit milieu nauwelijks nog van betekenis.

Het heikele antwoord van de politiek

Ideale politiek in de viruscrisis dient er derhalve dus voor te zorgen om het liefst geen, in ieder geval echter zo weinig mogelijk individuen voor het gemeenschappelijk welzijn “op te offeren”. Anderzijds dient echter het stilaan lief gekregen levensgenot niet al te zeer beschadigd te worden. Ondertussen: maximale bescherming tegen het virus en slechts een milde benadeling van de gebruikelijke individualistisch-hedonistische levenswijze – allebei tegelijk kan zelfs in deze nog behoorlijk milde virus-pandemie niet! Want de financiering van de sociale verplichtingen (pensioenen, uitkeringen) vereist de voortijdige afbraak van een toestand, die op de langere termijn toenemende onrust en steeds grotere economische problemen belooft te brengen.

Het geenszins ideale, echter eerlijke antwoord van de politiek op de in het begin geformuleerde taboevraag zou als volgt moeten luiden: “Wanneer we de levenswijze en economische wijze van onze samenleving willen behouden, dan blijft er zonder effectief medisch tegenmiddel geen andere weg over dan het risico aan te gaan, dus ook menselijke slachtoffers te riskeren.” Vanzelfsprekend bestaan er ook heel andere antwoorden van de politiek, die echter tot heel andere concrete gevolgen zouden moeten leiden. In de komende weken zal blijken hoe eerlijk de politiek zichzelf de vraag stelt. Bovendien zal blijken of diegenen waarover geregeerd wordt eerlijke antwoorden waarderen of liever zalvend belogen willen worden.

Bron:
www.pi-news.net
Door: Wolfgang Hübner

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)