Ruslands enorme “schaduwvloot” – hoe de invloed van het Westen op de oliehandel afneemt

(Door: Alexander Männer – Vertaling: E.J. Bron)

Ongeacht de westelijke sancties vindt Russische aardolie nog altijd zijn weg naar afnemers in de hele wereld. Om dat zo te houden en om de economische beperkingen te kunnen omzeilen, heeft Rusland een aanzienlijke vloot met olietankers opgebouwd. Er zijn echter nog andere doelen die Moskou met deze strategie volgt.

De tegen Rusland gerichte sanctiepolitiek van het collectieve Westen wordt waarschijnlijk op geen enkel ander gebied zo verbitterd gevoerd als in de aardoliesector. Daar realiseerden de VS, Groot-Brittannië, de EU-leden en andere landen tegen de Russen al zowel een embargo op Russische olie evenals vanuit markteconomisch oogpunt bekeken twijfelachtig “prijsplafond” voor leveringen van ruwe aardolie uit Rusland.

Na de sancties tegen de ruwe aardolie volgden in februari beperkingen op de export van aardolieproducten zoals benzine en diesel. Al deze maatregelen moeten het de Russen moeilijker maken om hun olie op de wereldmarkt te brengen en daar inkomsten uit te genereren.

Rusland van zijn kant probeert met alle middelen zich hiertegen te verzetten, en doet er alles aan om de olie-export in stand te houden. De opbouw van de zogenaamde “schaduwvloot” van olietankers is zo´n maatregel, die op het internationale toneel opzien heeft gebaard. Waarnemers noemen deze handelwijze, waarbij Rusland blijkbaar honderden tankers op de wereldmarkt heeft aangeschaft, een gewiekste truc om zijn behoefte aan Europese schepen te minimaliseren en daardoor de sancties te omzeilen. Voor de economische beperkingen werd namelijk bijna de helft van de Russische leveringen naar Europa met tankers van Europese ondernemingen gerealiseerd, en dit aandeel is ondertussen bijna gehalveerd.

Kostenfactor en beschikbaarheid van tankers

De oplossing van dit probleem geldt over het algemeen als het primaire doel van Rusland bij de opbouw van de schaduwvloot. Zoals diverse Russische experts echter beweren, zou de Russische leiding met haar rigoureuze opkoop van tankers daarom een aanzienlijke vloot hebben opgebouwd om nog twee andere doelen te volgen.

Ten eerste wil Moskou daardoor het aanbod voor het over zee plaatsvindende olietransport reduceren en daarmee de prijzen voor de vracht respectievelijk de totale kosten voor de leveringen opdrijven. De vrachtkosten spelen bij de olie-export alleen daarom al een centrale rol, omdat jaarlijks in totaal bijna twee miljard ton ruwe olie respectievelijk 60% van de wereldwijde geproduceerde hoeveelheid per schip getransporteerd worden.

Wat betreft de actuele kostenfactor hebben de westelijke sancties sowieso al voor een negatief effect op de tankermarkt gezorgd, als gevolg waarvan het transport van benzine en andere brandstoffen extreem duurder werd. Zoals het portaal “Transport Topics” desbetreffend enkele weken geleden berichtte, zouden de vrachtkosten zelfs voor relatief kleine tankers bijvoorbeeld in de tweede week van februari niet in de laatste plaats vanwege de Russische tegenmaatregelen op dit gebied met 280% gestegen zijn en soms bijna $ 42.000,- per dag bedragen.

Ten tweede gaat het de Russen er waarschijnlijk om met deze verregaande ingreep in het logistieke systeem van het globale olietransport de vraag naar schepen op te voeren en tegelijkertijd de beschikbaarheid van tankers voor de westelijke landen te beperken. Daardoor zou de invloed van het Westen op de oliehandel duidelijk verzwakt kunnen worden.

Volgens “Transport Topics” zou er in Europa al een accuut tekort aan tankers geregistreerd zijn, omdat op grond van de ontstane schaduwvloot in ieder geval in de eerste helft van februari weinig schepen overgebleven zouden zijn, die de andere exporteurs zouden bedienen. “De Russische volumes stromen nog steeds min of meer gelijke snel en dat neemt veel schepen in aanspraak”, zei daarover Lars Bastian Østereng, analist bij de Noorse investeringsbank “Arctic Securities”.

Deze opvatting vertegenwoordigt ook Eirik Haavaldsen, die werkzaam is als analist bij de investeringsbank “Pareto Securities” in Noorwegen: “Wat wij horen, is dat veel schepen plotseling van de tonnagelijst geschrapt en naar Rusland getrokken werden. […] Dus was gisteren plotseling de scheepsverzorging bijna weg.”

Omvang van de Russische tankervloot

Om zo´n ontwikkeling op de tankermarkt te kunnen bewerkstelligen, moet Rusland heel duidelijk over een aanzienlijk aantal tankers beschikken. Hoeveel schepen zijn het echter precies?

Begin december hadden talrijke media gemeld dat Rusland meer dan 100 tankers in de hele wereld opgekocht zou hebben. Derhalve was er sprake van ongeveer 200 tankers van de types “Aframax” en “Suezmax” – wat ongeveer overeenkomt met 10% van alle in de wereld voorhanden tankschepen met een capaciteit van 500.000 tot 1.000.000 miljoen barrel –, die in 2022 van eigenaar zouden zijn gewisseld. Deze informatie dekt zich ook met de gangbare mening van deskundigen, volgens welke Rusland ongeveer 240 schepen nodig heeft om de oliestromen naar Azië in stand te houden.

Intussen gaat men er van uit dat d eRussische schaduwvloot duidleijk groter is geworden. Het al eerder genoemde portaal “Transport Topics” berichtte van in totaal 600 tankers die in Russisch belang varen. Bij de Nederlandse oliehandelsgigant “Trafigura” spreekt men eveneens van 600 schepen, waarvan 400 voor het transport van ruwe olie gebruikt zouden worden.

Als men dus de informatie van “Trafigura” en andere spelers uit de branche mag geloven, dan wordt 20% van de globale tankervloot respectievelijk een op de vijf schepen op dit moment door Moskou gebruikt. Het zou echte rook meer dan een vierde deel van alle wereldwijd voorhanden tankers kunnen zijn, waarover Rusland blijkbaar beschikt en waarvan het op dit moment echter maar een deel inzet. Wat er met de andere schepen moet gebeuren, is niet bekend. Ze kunnen er in ieder geval als optimale basis voor gebruikt worden om ook in de toekomst de internationale oliehandel te beïnvloeden.

Bron:
rt.de
Door: Alexander Männer

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)