Corruptie en wanbeleid: De waarheid over de EU-toetreding van de Oekraïne

(Vertaling: E.J. Bron)

Als reactie op de Russische inval in de Oekraïne werd voor Kiev vorig jaar demonstratief de weg naar het EU-lidmaatschap geëffend. Officieel is de Oekraïne sinds juni 2022 toetreding kandidaat. Echter: ondanks alle blijken van solidariteit en hoogdravende verklaringen uit Brussel zal het land er nog voor onbepaalde tijd buiten moeten blijven. Kiev is er werelden van verwijderd te voldoen aan de toetredingscriteria. In Brussel is dat ook geen geheim. Alleen officieel zegt nauwelijks iemand het. In de wandelgangen zijn de uitspraken van de verantwoordelijke deskundigen en ambtenaren daarentegen duidelijk: de Oekraïne zou nog niet klaar zijn. Er zou te veel corruptie, te weinig compatibiliteit met de Europese binnenmarkt zijn. Bovendien zou het wanbeleid van het land niet concurrerend genoeg zijn.

“De Oekraïne is lang niet zo dichtbij een toetreding als de uitspraken van de EU-chefs laten vermoeden”, zegt een niet nader genoemde ambtenaar van de Europese Commissie. Voor de inschatting van Von der Leyen dat de Oekraïne “indrukwekkende vooruitgang” zou hebben geboekt, zouden nauwelijks harde data zijn.

Het wellicht grootste probleem zou de corruptie zijn. “Midden in de oorlog, wanneer veel instellingen instorten, is dat weliswaar niet serieus te meten”, aldus de ambtenaar. “Maar ook voor Ruslands aanval zag het er bij dit onderwerp niet goed uit.”

Cijfers van de anti-corruptie organisatie Transparency International bewijzen dat. De Oekraïne behoort derhalve nog steeds tot de meest corrupte landen van de wereld. In de globale ranglijst stond de Oekraïne vorig jaar op de 119e plaats van de 180, samen met Angola, Zambia en El Salvador. Voor de oorlog stond de Oekraïne op de 126e plaats.

“De prestaties en de vooruitgang van de Oekraïne onder de huidige zware omstandigheden zijn weliswaar opmerkelijk”, zegt Michael Gahler, woordvoerder buitenlandse politiek van de EVP-fractie. “Maar we moeten enkele waarschuwingen uitspreken.” De oorlog en de te verwachten enorme internationale financiële steun, aldus Gahler, zouden niet “tot de opleving van corruptiemechanismes mogen leiden. Nog in januari waren er officiële beschuldigingen van omkoping in het Oekraïense leger. Meerdere politici, gouverneurs en ambtenaren traden af of werden ontslagen. En steeds opnieuw sijpelen er nieuwe cijfers naar het publiek door, die het land eerder als miljardengraf dan als EU-toetreding kandidaat doen lijken.

Midden april nog had de Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh onder verwijzing naar CIA-analisten de bom laten ontploffen, volgens welke de Oekraïense president Zelensky en zijn omgeving gigantische bedragen in hun eigen zakken hadden gestoken. “Ongetelde miljoenen Amerikaanse dollars” zouden door Zelensky en consorten afgeroomd zijn, “die voor de betalingen van diesel waren bestemd”. De analisten becijferden het achterover gedrukte geld “op minstens $ 400 miljoen vorig jaar.”

Niet alleen Europarlementariërs kijken daarom kritisch naar een snelle toetreding van de Oekraïne. Ook onder de lidstaten van de Europese Unie heerst scepsis. “Wij delen het optimisme van een hoge Europese beleidsmaker niet”, zegt een diplomaat. De Oekraïne zou gewoon nog niet zo ver zijn, vooral wanneer men harde economische maatstaven zou aanleggen.

In een arbeidsdocument van de Europese Commissie staat dat de Oekraïne nauwelijks zou voldoen aan de meeste criteria van Kopenhagen. Dat zijn voorwaarden die voor alle landen gelden die willen toetreden tot de EU. De problemen, aldus de Brusselse ambtenaren, begonnen al bij de vier fundamentele vrijheden van de binnenmarkt – dus bij het vrije verkeer van waren, personen, dienstverleningen en kapitaal. Daarbij gaat het om een centrale voorwaarde voor het economische en politieke samengroeien van de Europese Unie.

Bij het goederenverkeer bijvoorbeeld is de Oekraïne – volgens de Europese Commissie – slechts “matig voorbereid”. Met betrekking tot het vrije verkeer van personen zou het land zelfs nog helemaal aan het begin staan. Ongeveer net zo slecht beoordeelt de Europese Commissie de concurrentiepositie van de Oekraïense economie – ook zonder de inwerkingen van de oorlog. Op veel terreinen – bijvoorbeeld belastingwetgeving, arbeidsrecht en industriepolitiek – zou de Oekraïne nog grote inspanningen moeten ondernemen.

Officieel zeggen de ambtenaren dit niet. Maar achter de schermen lijkt iedereen het met elkaar eens te zijn: een toetreding van de Oekraïne is ver weg. Zelfs het begin van toetredingsonderhandelingen in dit jaar, zoals president Zelensky hoopt, zal er eerder niet komen.

Bron:
zuerst.de

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)