Václav Havel overleden: De prediker van de verzoening

De voormalige Tsjechische president Václav Havel is dood. De schrijver en politicus, die tientallen jaren lang tegen het communistische regime in Tsjechoslowakije vocht en na de “Fluwelen Revolutie” president werd, stierf op de leeftijd van 75 jaar.

De voormalige Tsjechische president en dissident Václav Havel is op 75-jarige leeftijd na een langdurige ziekte op zijn landgoed dicht bij het Oost-Boheemse plaatsje Hrádeček in familiekring gestorven. Als gevolg van zijn jarenlange verblijf in gevangenissen onder het communistische regime leed Havel onder een chronische ziekte aan de ademweg. In 1996 werd hij vanwege longkanker geopereerd. Twee jaar later overleefde hij een hartinfarct.

Havel was tijdens de communistische periode in Tsjechoslowakije de sleutelfiguur in de geweldloze strijd tegen regime. “Ik was een dromer en tegelijkertijd veel realistischer dan veel andere burgers”, zei Havel eens over zichzelf. In de tijd van de zogenaamde “normalisering” na het neerslaan van de Praagse Lente in 1968 door de troepen van het Pact van Warschau trad hij steeds opnieuw openlijk het regime onder president Gustáv Husák tegemoet.

“Brieven aan Olga”

Havel werd destijds driemaal gearresteerd en bracht in totaal ongeveer 5 jaar in de gevangenis door. Deze tijd verwerkte hij in “Brieven aan Olga”, dat gericht was aan zijn vrouw Olga Šplíchalová. Havel´s gevangenisstraffen werden pas in 1983 na internationale protesten onderbroken, toen hij ziek werd en ontslagen werd naar een openbaar ziekenhuis.

Na 1968 mochten de toneelstukken van Havel niet in Tsjechoslowakije worden opgevoerd. In Duitsland werd zijn werk echter gepubliceerd door de Rowohlt-uitgeverij. Toen hij later de Vredesprijs van de Duitse boekhandel in Frankfurt am Main in ontvangst zou nemen, liet het regime hem niet uitreizen. De toneelspeler Maximilian Schell las zijn voorbereide toespraak voor.

“Havel naar de Burcht”

Havel werd aan het einde van de jaren-80 de hoofdpersoon in de door studenten en kunstenaars gedragen “Fluwelen Revolutie”. Al in de jaren-80 was hij de mede-initiator van de petitie “Enkele zinnen”. Als vertegenwoordiger van het tijdens de revolutie opgerichte Burgerforum (Občanské Fórum) werd hij tot president van Tsjechoslowakije gekozen. “Havel in de Burcht”, hadden zijn sympathisanten destijds geroepen. Op 5 juli 1990 leidde hij zijn volk naar vrije verkiezingen. Het nieuwe parlement bevestigde hem in zijn ambt.

De Tsjechoslowaken hadden na de loodzware jaren onder het communisme plotseling een president, die heel anders was dan zijn voorgangers. In 1990 nodigde Havel de Rolling Stones uit voor een concert in Praag. Er kwamen 100.000 mensen op af. De rockmusicus Frank Zappa werd door hem datzelfde jaar benoemd tot speciale gezant van Tsjechoslowakije.

Bij de volgende presidentsverkiezingen in 1992 kreeg Havel van de afgevaardigden niet meer genoeg stemmen en trad af. Na de scheiding van de Tsjechische en Slowaakse Republiek in januari 1993 werd Havel met een grote meerderheid tot president van de Tsjechische Republiek gekozen en in 1998 in zijn functie bevestigd. Zijn tweede ambtsperiode eindigde in 2003.

“Groot Europeaan”

Tot zijn aftreden werkte Havel met succes aan de verbinding van Tsjechië met de NAVO en de EU. Voor en na zijn tijd als president had hij ook succes als schrijver. Met zijn theaterstuk “Het Tuinfeest” uit 1963 vierde hij internationale successen.

Tot het laatste moment streed Havel tegen de onderdrukking van de mensenrechten. Op 12 april van dit jaar ondertekende hij een open brief aan de Chinese minister-president Wen Jiabao, waarin hij de vrijlating eiste van de dissident Ai Weiwei en andere tegenstanders van het regime.

Tegenover Duitsland nam hij altijd een verzoenende positie in, vaak ging hij volgens zijn landgenoten daarin te ver. Het ging hem bij zijn inzet voor de Duits-Tsjechische verzoening om meer dan alleen maar de verbetering van de betrekkingen tussen twee nationale staten. Het was voor hem een centrale stap op weg naar het grote doel van een Europese waardegemeenschap.

Ook daarom noemde bondskanselier Angela Merkel Havel nu een “groot Europeaan”: “Zijn inzet voor vrijheid en democratie blijft net zo onvergeten als zijn grote menselijkheid. Juist ook wij Duitsers hebben veel aan hem te danken”, schreef Merkel aan diens opvolger, de Tsjechische president Václav Klaus.

“Ziel van de revolutie”

Direct in het begin van zijn ambtsperiode als staatspresident had de voormalige vrijheidsstrijder een duidelijk doel gesteld: slechts vier dagen na zijn verkiezing leidde zijn eerste buitenlandse reis begin januari 1990 naar Duitsland.

Oud-bondskanselier Helmut Kohl, met wie Havel destijds nauw samenwerkte, noemde de ex-dissident een “groot man”, zonder wie “de vrijheid niet mogelijk zou zijn geweest”.

De Duitse Minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle eert de overledene als “ziel van de revolutie” in Tsjechië. “Zonder hem en zonder zijn moedige woorden zou deze democratische bewustwording in Midden- en Oost-Europa ondenkbaar zijn geweest”, zei Westerwelle. “Ik buig voor deze grote strijder voor democratie en vrijheid”.

Fotoserie Václav Havel: http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-76442.html

“We zullen je nooit vergeten!”

“Rust in vrede” 

“Jouw volk”

Muziek: “Kde domov můj” – Waar is mijn thuis (Tsjechische volkslied) 

Video: Stoffelijk overschot van Václav Havel overgebracht naar de Praagse Burcht

Bron:

http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,804457,00.html

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron (www.ejbron.wordpress.com)

(Voorts ben ik van mening dat een Populistische Omroep goed voor Nederland zou zijn: word lid van PopNed.nl (Populistische Omroep Nederland). Als u dat doet o.v.v. E.J. Bron, is dat in 2012 gratis.)