De hele wijk stinkt

De vuilophaaldienst in de Egyptische hoofdstad Caïro functioneert  zeer onbetrouwbaar. Met de afvalbergen houden de Kopten zich bezig, die het afval sorteren. Voor hen is het een van de weinige kansen om geld te verdienen.

Wat stinkt dat…er hangt een zoetige stank van rottend afval boven de straten. Hij loert overal, in een verschillend sterke concentratie – voor de kerk, in de kleine winkeltjes, rondom de gammele tafels inclusief waterpijp in het café. Voor de bewoners van de stadswijk Manshiyet Nasr in Caïro behoren de vuilnisdampen net zo bij het leven als de zwermen vette, zwarte vliegen, die in de nauwe straatjes van de wijk hun paradijs op aarde gevonden hebben. Voor bezoekers is de wijk de hel, voor de 75.000 bewoners normaliteit. Want de mensen in Manshiyet Nasr leven van afval verzamelen en verwerken.

Het zijn Kopten en daarmee leden van een christelijke minderheid. Velen zijn vanuit Opper-Egypte naar Caïro gekomen. Een echt perspectief hebben ze in hun nieuwe woonplaats niet. Bij velen ontbreekt het aan een goede schoolopleiding. Alleen het afval van anderen zorgt voor werk, ook als de christenen daarvoor door moslims vaak genoeg veracht worden. Caïro zou zonder de Kopen omkomen in zijn eigen vuil. De vuilnisophaaldiensten van de staat zijn onbetrouwbaar. Daarom zit er voor de afvalverzamelaar in het afval zoiets als een toekomst, alhoewel het woord onder deze omstandigheden vies op de tong ligt.

Vrachtwagens met metershoge afvalzakken schommelen door de straatjes. Ze lijken heel veel op ezelskarren, waarvan het bruine vocht uit de lading druipt. Overal ligt afval: voor de ingang van de huizen, in kamers op de parterre, de steegjes puilen uit van de afvalzakken; zelfs op de daken van de met dunne betonnen palen opgetrokken woontorens wordt afval bewaard.

Vrouwen sorteren voor hun huizen met blote handen het afval, op zoek naar bruikbare spullen. Kinderen vissen naar papier en vodden, in kleine werkplaatsen wordt plastic fijngemalen en metaal gescheiden, totdat er een bijna onvoorstelbaar recyclingpercentage van 90% is bereikt. China neemt scheepsladingen vol fijn gesnipperd plastic af. Ook oud ijzer levert een goede prijs op. Tussen al het vuil lopen geiten, scharrelen kippen rond en zoeken ratten naar iets eetbaars.

Overal ligt meer dan genoeg. Want het organische afval is het probleem. Dit zorgt voor stank, ongedierte en Hepatitis A, een ziekte waar veel bewoners aan lijden. Sinds er in 2009, onder het voorwendsel de varkenspest in te dammen, honderdduizenden varkens binnen enkele dagen werden afgemaakt, stapelt het organische afval midden in de stad zich op. De alleseters hadden tot dan toe bijna de helft van het afval opgevreten. Varkens waren onontbeerlijk voor de afvalverzamelaars – in ieder geval net zolang, totdat ze rijp waren voor de slacht. Bij iedere familie liepen ongeveer 20 varkens rondom het huis. Maar deze nabuurschap tussen mensen en dieren voedde ook argwaan – vooral bij moslims, want in hun ogen zijn varkens onrein.

Het fokken van de alleseters is sinds de grote slachtpartij verboden – of om de christelijke minderheid te pesten, die ongeveer 10% van de Egyptische bevolking uitmaakt, of om andere redenen. In ieder geval echter tot nadeel van de afvalverzamelaars. Deze kunnen nu nog nauwelijks het hoofd boven water houden. Wie met de handkar of de ezelskar in de onmiddellijke nabijheid in de armere gebieden afval verzamelt, staat in de wijk helemaal onder aan de ladder. Meer kansen om met het verwerken van afval geld te verdienen heeft diegene, die met een kleine vrachtwagen afval uit de betere wijken van de stad haalt.

“De gebieden zijn opgedeeld”, zegt Waghai, een jonge man die de omgeving kent. “De families, die met het afval verzamelen en verwerken begonnen zijn, doen tegenwoordig goede zaken”. Maar de “oligarchen” van de afvalverzamelaars – die terug te voeren zijn tot twee families, die in het begin van de jaren-70 als dagloners uit India zijn gekomen – zijn op de vingers van één hand te tellen. Het merendeel is blij met kleine bankbiljetten – en grote ideeën. Zoals de maatschappelijk werker Sabah Waghai. Op het dak van een huis heeft hij met een kennis een kleine zonne-energie-installatie voor heet water en een kleine gasinstallatie om te koken gemaakt. Van organisch afval wordt in plastic tonnen biogas geproduceerd. Zijn leveranciers, koeien, waterbuffels en enkele varkens, kijken vanachter een hek op het dak van een naburig huis hun kant uit. Op deze hoogte worden beesten gehouden, omdat het verboden is om hen op de grond te fokken.

Maar hoe krijg je een varken of een waterbuffel zover om de trappen op te klimmen naar de negende of tiende verdieping? Waghai lacht. “Eerst schuiven we ze en dan gaan de dieren uit zichzelf”. Ze kunnen namelijk niet terug. Dat is te smal. Als ze helemaal volgroeid zijn, worden ze in porties de trappen weer naar beneden gedragen. De maatschappelijk werker hoopt dat er uit het prille begin van zijn “energiecentrum” ooit een “Solar City” ontstaat. De basis is aanwezig. Wat ontbreekt zijn geld en de politieke wil. Misschien verandert dat als een nieuwe regering eens de levensomstandigheden van de Kopten op de agenda zet. Daar ziet het echter nog niet naar uit.

Bron:

http://www.swp.de/ulm/nachrichten/politik/Das-ganze-Viertel-stinkt;art4306,1572104

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron

(www.ejbron.wordpress.com)