Samuel Huntingtons “Botsing der Beschavingen” maakt nog steeds de zelfgenoegzamen overstuur

(Door: Douglas Murray)

Het is twintig jaar geleden dat Samuel Huntingtons essay voor het eerst in “Foreign Affairs” werd gepubliceerd. Op maandagavond nam ik deel aan een discussie over het artikel op BBC’s Radio 3 “Nightwaves” (en het boek dat er een vervolg van was) wat vreemd genoeg verkeerd viel. Ik ben altijd een gekwalificeerd bewonderaar van Huntingtons meest beroemde werk geweest (“gekwalificeerd”,  hoewel ik, zoals de meeste mensen die zijn boek hebben gelezen, het gebied dat hij bestrijkt en de mate van z’n begrip zeer waardeer, ben ik het met zekere conclusies niet eens) Maar in brede zin waardeer ik het, of niet, maar het lijkt zo’n moeilijk werk om over te discussiëren. Dat komt vooral omdat het te lijden heeft onder het probleem dat het verkeerd begrepen wordt door mensen die het niet hebben gelezen. Negen van de tien keer wanneer mensen refereren aan Huntington suggeren ze dat Huntington dacht dat het onontkoombaar was dat beschavingen zouden botsen, of, nog meer absurd, dat hij erop aanstuurde dat ze botsten. Zulke mensen hebben het niet goed gelezen, waarbij ze het wel proberen te bespreken.

Maar er is nog een reden waarom sommige mensen woedend worden door Huntingtons stelling, namelijk dat het helder is geschreven en bepaalde waarheden openbaart die sommige mensen liever niet overwegen . Niets verstoort een geest zozeer, vertroebeld door verarmde ideologie, dan een vleugje helder denken. Deze manier van denken is immers potentieel dodelijk voor hen. Als het aanslaat, kan het misschien hun carrière beëindigen.

Ik zat hierover na te denken na het maandagavondprogramma. Na een doordachte bijdrage van Gideon Rose, de redacteur van “Foreign Affairs”, kwam ik mezelf tegen in een studiodiscussie met iemand die zo woedend was door Huntingtons stelling dat ze ontdaan leek van alle omgangsvormen en rede. Haar naam was Maria Misra en ze werd aangekondigd als een docent en collega in de moderne geschiedenis aan Keble College Oxford . Alles wat ik kan zeggen is dat de standaard voor de geschiedenis fellowships bij Keble College de laatste tijd steil is afgenomen.

Misschien is mevrouw Misra altijd een onbeschoft en ongelukkig persoon. Maar deze keer leek ze geërgerd Huntington te moeten heroverwegen. Het was bizar gedrag voor een academica. Waarom zou een academica zo ongeduldig lijken bij het moeten bespreken van wat op zijn minst een interessante en zeer invloedrijke proefschrift is van een overleden auteur?

Tot op zekere hoogte had ze een punt, het belangrijkste punt van mevrouw Misra was diep fundamenteel: het was dat beschavingen niet “homogeen” waren, maar, integendeel, zeer gevarieerd van binnen. Ik heb dit herhaaldelijk toegegeven en wees erop dat Huntington er in zijn boek veel aandacht aan besteedt door op hetzelfde te wijzen. Maar het was toen de discussie zich tot religie keerde dat de verborgen agenda van Misra het meest duidelijk werd. Ik wees erop dat religie – zoals Huntington zegt – een aanzienlijke drijvende kracht in de wereld is.

Dit is wat mevrouw Misra in te zeggen had:

“Voor zover er culturele conflicten ontstaan, mijn kennis van de wereldgeschiedenis is dat ze vaak veel meer rond taal draaien dan rond religie … In plaatsen als, nou ja, in de Oekraïne in de jaren-90 , in India in de 19e en 20e eeuw, onder de Oeigoeren in China. Ik veronderstel dat voor een toevallige waarnemer deze eruit kunnen zien als conflicten die vormgegeven worden door religie, maar bij nader inzien hebben ze vaak meer te maken met taal.”

Als het onderwerp van discussie niet zo serieus was, zou ik in lachen zijn uitgebarsten. Dit antwoord suggereert een totaal analfabetisme over de gebeurtenissen in de wereld. Zeggen dat culturele conflicten vooral een “taalprobleem” zijn, is van het soort “deconstructivisme” om te proberen de aandacht af te leiden van het feit dat ze niet weten waar ze het over hebben. Maar dit helpt helemaal niet die krachten te begrijpen of om uit te leggen wat die groepen als al- Shabaab, Al Qaeda, Boko Haram, Lashkar-e-Taiba en andere terroristische groeperingen wereldwijd drijft. In feite vertroebelt het een kwestie die in wezen echt heel direct is.

Toen ik de studio verliet, moest ik aan twee dingen denken. Ten eerste wat die ouders dachten die een tweede hypotheek op hun huizen namen om hun kinderen naar de universiteit te kunnen sturen om hun kinderen te laten “onderwijzen” door een zo bedorven geest als van mevrouw Misra. En ten tweede dat ik iets voelde van bewondering voor Huntington. Immers, wanneer een schrijfstukje twee decennia na publicatie en enkele jaren na de dood van de auteur zo’n woede kan veroorzaken, dan suggereert dit dat het werk het zeldzaamste van alle dingen zou kunnen bevatten: de rauwe zenuw van de ongewenste waarheid.

Extra (video) – Ned May (“Baron Bodissey” van “Gates of Viena”) namens ICLA  tijdens de OSCE-conferentie in Warschau, 26 september 2013:

 

Bron:

http://blogs.spectator.co.uk/douglas-murray/2013/10/samuel-huntingtons-clash-of-civilizations-is-still-upsetting-the-complacent/

Auteur: Douglas Murray

Vertaald uit het Engels door:

Vederso

(voor www.ejbron.wordpress.com)