Erdoğan: De sultan is blut – maar hij wil het (nog) niet zien

(Door: Peter Helmes – Vertaling: E.J. Bron)

“Houd de dief! Een internationale samenzwering!”

De man heeft iedere oriëntatie en grip verloren – een zelfgekozen lot, dat hij met veel dictatoren in het heden en in het verleden deelt. Men zit in gouden paleizen en leeft op te grote voet, hun schulden nemen in een adembenemend tempo toe – net als hun grootheidswaanzin. De sultan aan de Bosporus droomt nog. En reageert als een beledigde diva als hij op de vele problemen van zijn land gewezen wordt; bijv. trammelant met Moskou en Washington en de val van zijn munt de lira.

Grootbek Erdoğan

De Turkse president vindt zijn landgenoten blijkbaar zo dom dat hij hen – een typisch stijlkenmerk van zulke waanzinnigen – er al wekenlang van probeert te overtuigen dat er sprake zou zijn van een “internationale samenzwering” tegen hem en zijn land en hij gaat tekeer tegen een “laffe aanval” van buitenaf. Erdoğan houdt een Amerikaanse predikant in Turkije vast, omdat deze zogenaamd de Gülen-beweging ondersteunt. Erdoğan: “Een achterbaks complot uit het buitenland!” De president verder: “Jullie proberen 81 miljoen turken voor een predikant op te offeren, die contacten onderhoudt met terroristen (…). Maar wij hebben jullie complot doorzien en dagen jullie uit. Wij zullen deze economische oorlog winnen!”

En zijn domheid wordt belachelijk wanneer hij tegelijkertijd zijn burgers ertoe oproept om hun deviezen enz. te verkopen en in te wisselen voor Turkse lira. Dat betekent echter iets waardevols ruilen tegen iets waardeloos – in duidelijke taal: een vermogen vernietigingsprogramma.

Steeds dieper in de crisis

Als hij zich daar maar niet vergist! Want hij ziet over het hoofd dat de macht van een politicus zeer beperkt is als het om het geld van de burgers gaat. De Turkse economie glijdt steeds dieper in de crisis. Het getuigt van de bekrompenheid van Erdoğan om te bazelen van een “economische oorlog” die hij zou winnen. Hier speelt zich geen oorlog af, maar het gaat om een klassieke economische crisis en valutacrisis.

Erdogan sluit zijn ogen voor de problemen van de Turkse economie en speelt “blindemannetje”. “Het is geen economie die bankroet gaat, die ten onder gaat of die door een crisis gaat”, bazuinde hij in een toespraak voor zijn aanhangers. De straf volgt op de voet: nog geen dag later stortte de lira nog verder in. Voor het eerst moest er meer dan zeven lira voor een Amerikaanse dollar en meer dan acht lira voor een euro betaald worden.

Daaronder lijdt de “kleine man” net zo goed als de ondernemingen: velen hebben hun leven of hun firma op de pof gefinancierd, met kredieten uit het buitenland in dollars of euro´s. Deze kredieten worden nu onbetaalbaar duur. Het tekort op de prestatiebalans – Turkije importeert meer dan het zich kan veroorloven – maakt het land kwetsbaar.

Schuldig zijn volgens Erdoğan alleen maar “de anderen”: buitenlandse machten – en uiteraard de boze Trump. Behalve de Amerikaanse predikant Andrew Brunson, die in Turkije gevangen zit wegens beschuldigingen van terreur, zitten er nog 19 andere Amerikaanse burgers in de Turkse gevangenis. In de ruzie om Brunson pokerde Erdoğan hoog en verlangde van de VS als tegenprestatie de uitlevering van zijn gehate rivaal, de prediker Fethullah Gülen. Maar hij gokt mis. Trump reageert zoals hij zo vaak reageert: hard, met sancties.

Luid, maar radeloos

Tot de waarheid behoort ook: veel van de huidige Turkse problemen zijn zelfgemaakt, wat aan de hand van enkele voorbeelden verduidelijkt kan worden:

• Erdoğan heeft juist in de jaren van het goedkope geld te weinig (tot geen) structurele hervormingen (vooral op industrieel terrein) geprobeerd, en nu keren uitgerekend de zo belangrijke investeerders hem ijskoud de rug toe, waarbij de sultan bovendien met enorm stijgende rentes gewurgd wordt.
• De instorting van de Turkse munt maakt bovendien de financiële markten nerveus. Sinds het begin van het jaar heeft de lira bijna 50% in waarde ten opzichte van de euro & Co verloren. Amerikaanse strafheffingen verscherpen de situatie.
• De verdere instorting van de munt zal de druk op Turkije – en zodoende op Erdoğan – verhogen. Er ontstaat onzekerheid bij de economische partners: belangrijk voor de aantrekkelijkheid van Turkije als standplaats voor investeringen en als exportmarkt zijn namelijk rechtszekerheid, de onafhankelijkheid van de Turkse Centrale Bank evenals een stabiele betalingsbalans. Achter al deze drie criteria zetten investeerders op dit moment grote vraagtekens. (meer dan 6.500 ondernemingen uit Duitsland zijn in Turkije vertegenwoordigd. Ze geven werk aan meer dan 120.000 mensen).
• Dat Erdoğan zich verwijderd heeft van de EU en haar regels, maakt het zoeken naar investeerders extra moeilijk. En Erdoğan´s openlijke beïnvloeding van de beslissingen van de Centrale Bank, het zwakke presteren van zijn schoonzoon en minister van financiën Albayrak en de ruzie met de Amerikaanse president Donald Trump schrikken de beleggers nog verder af.
• De successen van toen, die hem de trouw van veel mensen verzekerden, raken steeds meer in vergetelheid. Bij een inflatie van op dit moment 15% adviseren financiële deskundigen om de rentes te verhogen. Tot nu toe wijst Erdoğan dit af, omdat hogere rentes vermoedelijk ook de groei zouden temperen. In het nieuwe presidiale systeem duldt hij bovendien geen tegenspraak, wat twijfel oproept aan de onafhankelijkheid van de Turkse Centrale Bank.
• Erdoğan´s machtsvolkomenheid wordt door buitenlandse investeerders beoordeeld als een poging van de Turkse president om zich meer te mengen in de economie van het land. Daardoor komt er minder kapitaal het land binnen. Er ontstaat een vicieuze cirkel. Resultaat: nu daalt het inkomen per hoofd van de bevolking in Turkije, en de man, die zichzelf zo graag als visionaire landbestuurder in scene zet, komt weliswaar luid, maar radeloos over.
• De benoeming van zijn schoonzoon Berat Albayrak tot nieuwe minister van Financiën blijkt steeds meer een flop te zijn, zijn “actieplannen” lijken op hete lucht. En ook de maatregelen van de Centrale Bank hielpen tot nu toe niet.
• Hij houdt de media onder controle, laat critici opsluiten. Op dit moment wordt tegen 346 eigenaren van een Twitter-account een onderzoek ingesteld: Erdoğan noemde hen “economieterroristen”. Ze zouden “verraad” gepleegd hebben doordat zij door berichten of commentaren de opwaardering van de dollar tegenover de lira zouden hebben ondersteund. Absurd! Financiële hulp, bijvoorbeeld door het Internationaal monetair fonds (IMF), wijst Erdoğan tot nu toe af.
• Volgens berekeningen van de Bank voor Internationale Betalingscompensatie (BIZ) hebben banken wereldwijd ongeveer $ 224 miljard aan zakenpartners in Turkije geleend, omgerekend bijna € 200 miljard. De vorderingen van banken in Duitsland tegenover zakenpartners in Turkije bedragen ongeveer € 21 miljard (stand juni 2018).
• Zo wordt de kritiek op Erdoğan´s politiek steeds luider. Mocht de lira zich niet spoedig herstellen en de bevolking onder de sancties blijven lijden, dan zal de crisis Erdoğan´s politieke overlevingsstrijd. De machtige president, die in het openbaar zo graag over samenzweringen kankert, ziet er voor het eerst in zijn politieke loopbaan hulpeloos uit. Op dit moment schijnt Erdoğan niet eens te weten welke koers hij moet inslaan.

De “trotse man van de Bosporus” wordt in toenemende mate een karikatuur. Op hulp kan hij hoogstens hopen wanneer hij eindelijk volgens markteconomische regels speelt en zich weer openstelt voor Europa. Een van deze regels luidt: de sultan is blut. Dat zal Erdoğan echter nooit toegeven. En zo stort het land dieper in de chaos – en heeft de EU een nieuwe grote brand in huis gehaald.

Bron:
https://conservo.wordpress.com
Door: Peter Helmes

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)