Het is afgelopen met de EU – Er is alleen niemand die het door heeft

(Door: Andreas Richter – Vertaling: E.J. Bron)

In Brussel kwamen de staats- en regeringschefs van de EU weer eens bijeen voor een topontmoeting. De altijd dezelfde rituelen en toespraken konden niet verhullen dat het gedaan is met de EU in haar huidige vorm. Nog meer integratie zal er niet plaatsvinden.

Natuurlijk bestaat de EU nog, haar organen werken zoals altijd betrouwbaar en bureaucratisch. En ze verblijdt haar lidstaten nog steeds met absurde en onnodige voorschriften. Nieuwste voorbeeld: de nieuwste treinen voor de S-Bahn in Berlijn, die vanaf 2021 ingezet zullen worden, krijgen op grond van een EU-richtlijn een nieuw en bijzonder irritant piepend signaal wanneer de deuren sluiten.

Ergernissen zoals deze kunnen niet verhullen dat de EU sinds minstens drie jaar niet meer functioneert. De staats- en regeringschefs, die woensdagavond voor een nieuwe topontmoeting in Brussel bij elkaar kwamen, zitten in belangrijke kwesties niet meer op dezelfde lijn. In plaats van tot werkelijke compromissen komt het sinds jaren alleen maar tot schijnoplossingen om geen gezichtsverlies te lijden. In steeds meer staten worden zogenaamde populistische bewegingen belangrijker, die nog meer integratie afwijzen.

Het zich op dit moment toespitsende conflict tussen de Europese Commissie en de Italiaanse regering zou de crisis van de EU openlijk aan het licht kunnen brengen en vragen stellen bij het bestaan van de euro. Tijdens de euro-crisis vanaf 2010 lukte het Duitsland nog om de EU op de Duitse weg van een soberheidsbeleid te brengen en de Griekse regering in 2015 brutaal tot onderwerping te dwingen.

Bij Italië zal dat niet functioneren. Italië is te groot, zijn schulden zijn ook voor de EU en de banken een probleem. En de Italiaanse regering is – anders dan de Griekse – vastbesloten en voorbereid om in uiterste noodzaak uit de euro te stappen. Welke gevolgen zo´n stap voor de Unie en haar gemeenschappelijke munt zou hebben, is niet te overzien.

De muntunie was vanaf het begin een foute constructie. De euro heeft de landen van het zuiden enorm veel groei en welvaart gekost, terwijl hij bij de Duitse economie voor een enorme exportboom heeft gezorgd. De onevenwichtigheden zijn niet kleiner, maar groter geworden, zodat een einde met schrik in plaats van een verschrikking zonder einde steeds waarschijnlijker wordt.

Het tweede grote thema, waaraan het mislukken van de Europese integratie zichtbaar aan het licht komt, is de vluchtelingenkwestie. Nadat de Duitse bondskanselier de Dublin-regeling eerst voor verouderd, daarna weer geldig verklaarde, zorgt het thema voor constante ruzie. De meningen en belangen in deze kwestie zijn in de EU zo tegenstrijdig als ze maar kunnen zijn.

Het derde thema ontstond in zekere zin als neveneffect van het tweede: de Brexit. Angela Merkel´s vluchtelingenpolitiek speelde in het referendum van de Britten een beslissende rol, ze wakkerde de sowieso aanwezige migratie-sceptische stemming aan. De EU spant zich in om de weg naar de Brexit zo moeilijk mogelijk te maken voor het Verenigd Koninkrijk, alleen al om mogelijke na-apers af te schrikken. Terwijl de Brexit voor de Britten, anders dan vaak te lezen is, wel degelijk een succes zou kunnen worden.

Ook het vierde probleemonderwerp heeft te maken met de vluchtelingenpolitiek van Angela Merkel. Zij droeg er aan bij dat de Oost-Europeanen leerden “Nee” te zeggen en dat er een kloof tussen West- en Oost-Europa openging, die zich niet meer sluit.

Voor geen van de hier slechts kort aangesneden probleemvelden is een oplossing in zicht. Ook al kan de EU in haar huidige toestand zo nog tientallen jaren land door vegeteren, is een gedeeltelijk of volledig uiteenvallen vanuit de huidige zienswijze waarschijnlijker dan een verdere integratie. Denkbaar zou ook een nieuwe uitvinding van de EU in haar vroegere vorm kunnen zijn, als statenbond met een gemeenschappelijke economische ruimte.

De sleutelrol bij alle hierboven geschetste problemen van de Europese Unie lag bij Duitsland. Met haar bezuinigingsdictaat heeft de Duitse regering beslissend bijgedragen aan het welvaartsverlies in het zuiden van het continent. Ze heeft er ook mede voor gezorgd dat het ressentimenten tussen de volkeren weer tot leven kwamen, waarvan men dacht deze al lang overwonnen te hebben.

Duitsland oefende in de afgelopen jaren een economische en deels ook politieke hegemonie over EU-Europa uit. Het uitoefenen van de politieke hegemonie vond veeleer onwillig en dusdanig onhandig plaats, dat ze niet van lange duur kon zijn. Wanneer Merkel het heeft over “Europese oplossingen”, begrijpt de rest van Europa heel goed dat ze de invoering van Duitse ideeën op Europees niveau verlangt. En precies dat functioneert niet meer.

Merkel zal waarschijnlijk, in volledige tegenstelling tot haar Europa-vriendelijke retoriek, als de persoon de geschiedenis ingaan die de bom onder de Europese Unie heeft gelegd en de lont heeft aangestoken, met haar vluchtelingenpolitiek als een van de grootste politieke eigen doelpunten van onze tijd. Voor de burgers zal een einde van de EU in haar huidige vorm geen slecht nieuws zijn. Misschien bestaat er zelfs nog hoop voor de S-Bahn in Berlijn.

Bron:
https://deutsch.rt.com
Door: Andreas Richter

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)