Migratie uit Afrika: leugens en mythes

(Door: Bert Dijkstra)

Het VN-migratiepact heeft de discussie rond de migranten uit Afrika weer doen oplaaien. Linda Polman (foto), journaliste en schrijfster van twee boeken over Afrika,  doet in een recent interview (De Telegraaf, 27 november 2018, p. 20) allerlei beweringen over de Afrikaanse bevolking. Het is de moeite waard om deze beweringen nader te bekijken, omdat ze wel vaker gebruikt worden om de discussie in een bepaalde richting te sturen.

Polman beweert dat:

1. Het geld van ontwikkelingshulp gaat niet naar de meest behoeftigen, maar naar zogenaamde agenda’s. Hiermee verwijst ze naar de Millenniumdoelen. Dat zijn onder andere minder armoede, werk voor iedereen, minder honger en meer meisjes in het onderwijs. Dit zijn toch echt doelen die gericht zijn op het dagelijkse leven van de armsten. (Bron: UN, We can end poverty)

2. In Europa heerst de angst dat de Afrikaanse bevolking explodeert van 1,2 miljard naar 2,5 miljard in 2050. Volgens het Population Reference Bureau zal de bevolking van Afrika groeien van nu 1284 miljoen naar 2586 miljoen in 2050. (Bron: PRB, Population Data Sheet) De projecties van dit instituut zijn zeer betrouwbaar gebleken. Voor het jaar 2100 worden ruim 4 miljard mensen berekend. Pas aan het einde van de eeuw zal het gemiddelde kindertal per vrouw gedaald zijn tot 2 á 3. Het woord ‘angst’ moet suggereren dat het allemaal wel meevalt.

3. Dat komt allemaal hierheen.In Europa denken we echt niet dat ze ‘allemaal’ hierheen komen. We beschikken namelijk over onderzoek ter plekke, dat uitwijst dat 35 miljoen Afrikanen serieus overwegen om naar Europa te migreren. (Bron: Afrobarometer, 2018)

4. Dus betalen we om de Afrikaanse bevolking te stoppen. Alsof zoiets kan. Geboortebeperking is een fantasie.Het kan niet alleen, het gebeurt al. In drie landen, Ethiopië, Malawi en Rwanda loopt al twintig jaar een experiment met geboortebeperking. In deze landen wordt vooral gewerkt met de prikpil, daarnaast is het aantal sterilisaties sterk toegenomen. Het voordeel van de prikpil is dat 2 á 3 maanden werkt zonder dat de vrouw daar verder omkijken naar heeft. Uit de sterke toename van het gebruik van de prikpil blijkt volgens het rapport ‘dat gezinsplanning in deze drie landen een culturele norm is geworden’. (Bron: USAID, Three succesfull sub-saharan familyplanning programs)

5. Een programma om de bevolkingsgroei te stoppen, is veel ingewikkelder dan om kinderen een prikje te geven tegen polio. Er zullen complete staatsbestellen omver moeten… Dat zijn langdurige, culturele veranderingen. Dit lijkt op de traditionele marxistische roep om revolutie teneinde een nieuwe orde te construeren. In werkelijkheid zijn er in het verleden tal van marxistische experimenten geweest in Afrika, die alleen maar hebben geleid tot meer armoede. Dat is die armoede die Polman juist wil bestrijden.

6. De migratie uit Afrika ligt op gemiddeld 100.000 mensen per jaar.Het aantal moet suggereren dat het allemaal wel meevalt. Het gaat ook helemaal niet om het aantal. Het gaat om de vraag: wat moeten wij met deze mensen? In Europa zijn we bezig met digitalisering en robotisering en mensen boven de 50 worden werkloos. Terug naar de feiten. In Afrika maakt maar 1 op de 3 mannen de middelbare school af. Slechts 1 procent komt in het hoger onderwijs terecht. De gemiddelde Afrikaan heeft 7 jaar minder onderwijs genoten dan de gemiddelde Europeaan als hij 18 jaar oud is. (Bron: Worldbank, At the crossroad, 2008, p. 20 en 21). Afrika kan dus voornamelijk mensen leveren die in Europa worden gezien als laaggeschoold. Deze mensen zijn kansloos op de arbeidsmarkt in Europa.

7. Uit Oost-Europa komen vier keer zoveel mensen als uit Afrika.Dit is een kromme vergelijking. De migranten uit Oost-Europa komen legaal, namelijk als gevolg van akkoorden in het kader van de EU. Ze hebben opleidingen en diploma’s die voor de toetreding zijn vergeleken en kunnen dus meteen aan de slag. Bovendien hebben ze een Europese culturele achtergrond en spreken ze vaak de taal van het aankomstland. Tenslotte is de kans bij hen veel groter dat ze terugkeren naar het land van herkomst als ze geen werk meer hebben.

8. Migratie tegenhouden vergt een heel andere inspanning. Begin eens met een goede publieksvoorlichting, zodat we leren zonder angst naar de migratiecijfers uit Afrika te kijken. Hoe kunnen we migratie tegenhouden? Door zonder angst te kijken naar de cijfers. Kennelijk kunnen we de bootjes op de Middellandse Zee tegenhouden door magisch denken. Het zit allemaal tussen onze oren: we moeten ons wereldbeeld kantelen en dan is plotseling alles opgelost. Dit klinkt heel erg als het vertrouwde marxistische wensdenken dat als we onze ideologische kaders maar loslaten, de echte mens als bij toverslag in ons boven komt.

Linda Polman is niet de enige die de oude marxistische leugens en mythes over ons heen gooit als een verstikkende deken. In de media trof ik nog een paar juweeltjes:

9. Afrikanen krijgen veel kinderen, omdat ze overwegend katholiek zijn en de paus nog veel invloed heeft in Afrika.Als we kijken naar het aantal kinderen per vrouw in de Afrikaanse landen, blijkt dat die het hoogste is in de islamitische landen in het noorden. In Niger, Mali, Burkina Faso en Tsjaad ligt de vruchtbaarheid tussen 5,5 en 7 kinderen. In Somalië op 6,0. Het lijkt onwaarschijnlijk dat dit is vanwege de invloed van de paus. In de overwegend katholieke landen meer aan de kust, zoals Ghana, Ivoorkust en Benin ligt de vruchtbaarheid tussen 3,9 en 5,0. Ondanks de invloed van de paus? Ook in Centraal Afrika ligt de vruchtbaarheid rond de 5,0, met uitzondering van Angola. In andere katholieke landen, zoals Spanje, Italië en Latijns Amerika krijgen de vrouwen gemiddeld maar 2 kinderen of zelfs minder. De invloed van de paus is dus geen beslissende factor. (Bron: PRB Data sheet 2018)

10. Afrikanen krijgen veel kinderen als zekerheid voor de oude dag.Dit veronderstelt dat hoe meer kinderen een echtpaar krijgt, ze beter onderhouden kunnen worden als ze ouder worden. Maar klopt deze veronderstelling? In 2003 maakte de groep van 15 tot 24 jaar 63 % uit van de werklozen, terwijl ze maar 33 % van de populatie uitmaakt (Bron: Africarenewal). De situatie is sindsdien niet verbeterd. De ILO schatte in 2017 dat 70 % van de jongeren werk deed ver onder hun opleidingsniveau en dat jeugdwerkloosheid met 80 % was gegroeid. (Bron: Africarenewal). Jeugdwerkloosheid betekent dat jongeren jarenlang niet of nauwelijks bijdragen aan de familiehuishouding. Ze zijn eerder een last voor hun ouders en familie dan een inkomstenbron. Minder kinderen is de meest efficiënte manier om jeugdwerkloosheid tegen te gaan.

11. Afrikanen krijgen veel kinderen, omdat het Westen ondoordacht betere medische zorg heeft gebracht en daardoor de kindersterfte sterk is gedaald.De VN probeert al sinds de jaren 1970 om de Afrikaanse landen te bewegen tot gezinsplanning, maar dit werd altijd afgewezen. In 1994 heeft de VN de laatste bevolkingsconferentie gehouden. De uitkomst van de conferentie werd geformuleerd in 200 aanbevelingen met focus op sociale veranderingen, zoals verbetering van de positie van de vrouw, om gezinsplanning te bevorderen. De resultaten van dit programma zijn op zijn best magertjes. In landen als Egypte en Bangladesh is de vruchtbaarheid in de periode 1995-2015 nauwelijks gedaald (Bron: PRB, What was Cairo?). Het wordt dus tijd om iets anders te proberen.

Door:
Bert Dijkstra
(voor www.ejbron.wordpress.com)