DE ZWARTE DOOD…

Screenshot_211

(Door: “Driek”)

Vanaf 1347 werd Europa geteisterd door de pest. Een dodelijke ziekte die zeer veel slachtoffers maakte. De ziekte was zo besmettelijk dat hele dorpen en steden in korte tijd uitstierven. Wat was volgens de tijdgenoten de oorzaak van deze ellende? In de 14e eeuw werd Europa overvallen door een vreemde ziekte. Het begon zo in de herfst van 1347 op Sicilië, bereikte in januari 1348 Marseille en verspreidde zich vandaar uit verder Europa in. Pas rond 1350 was het voorbij. De mensen stonden voor een raadsel. De symptomen waren makkelijk te herkennen: hoge koorts, onrust, verwardheid en bulten ter grootte van een appel of een ei in lies, oksel of hals, het opgeven van bloed. Op sommige plaatsen waren ook paars-zwarte verkleuringen te zien. (Vandaar misschien de bijnaam voor de pest: de zwarte dood)

Niemand wist waar de ziekte vandaan kwam of wat er tegen te doen was. Duidelijk was wel dat ze zeer besmettelijk was. Wanneer in een huis één persoon ziek geworden was, volgden binnen enkele dagen de andere personen in hetzelfde huis ook. En ook artsen of geestelijken die bij de zieken geroepen werden, waren binnen de kortste keren zelf het slachtoffer.

De ziekte was dodelijk, binnen 2 tot 8 dagen kon iemand dood en begraven zijn. Zodra er ergens in een huis de pest was uitgebroken, vluchtten de medebewoners weg, de zieke aan zijn lot overlatend. Hele woonblokken, ja zelfs straten lagen er verlaten bij. De doden werden ’s nachts weggehaald en in grote kuilen begraven. De ziekte greep zo snel om zich heen dat een fatsoenlijke begrafenis niet mogelijk was. Er waren te weinig levenden om de doden te begraven.

Iedereen probeerde angstig een remedie tegen de ziekte te vinden. Het waren goede tijden voor de kwakzalvers, die allerlei middeltjes aanprezen. Huizen met pestlijders werden dicht getimmerd met houten planken voor de ramen, het drinken van azijn werd aangeraden, allerlei kruiden die de kwade dampen zouden kunnen verdrijven werden gebruikt.

Veel mensen zagen de pest als een straf van God. Om Gods toorn af te wenden, werden boete-processies gehouden. Sommige duurden wel 3 dagen en er liepen soms wel 2000 mensen in mee. Niemand realiseerde zich echter dat door deze processies de ziekte zich nog sneller verspreidde. Op blote voeten, gehuld in zakken, bestrooid met as, jammerend en biddend, kaarsen en relikwieën met zich meedragend, soms zelfs zichzelf pijnigend met zwepen trokken de mensen door de straten.

Maar toen bleek dat iedereen van hoog tot laag, van rijk tot arm, van goed tot slecht het slachtoffer werd, begonnen veel mensen toch te twijfelen. Misschien moest de schuld bij de Joden gezocht worden. Joden zouden het water vergiftigd hebben. Talloze Joden werden hun huizen uitgesleept en verbrand. Het feit dat de ziekte door ratten en vlooien werd overgebracht, wist niemand.

Pas 500 jaar later werd de pestbacil ontdekt en het verband tussen ratten, vlooien en de pest. Het is niet moeilijk voor te stellen hoe in de dichtbevolkte middeleeuwse steden met open riolen de ratten welig tierden en de vlooien dus makkelijk op mensen konden over springen.

De pest kwam oorspronkelijk uit Azië. De ziekte werd naar Europa gebracht door schepen die uit Azië kwamen en die vervolgens het hele Middellandse Zee gebied aandeden. In de 14e eeuw dacht men dat er door aardbevingen zwavelachtige dampen uit de aarde vrijkwamen. Hierdoor werd de lucht vergiftigd en werden ongezonde dampen verspreid. De lucht zou de ziekte overbrengen. Artsen hulden zich dan ook in dikke mantels en maskers voor het gezicht die gevuld waren met kruiden om de giftige lucht te zuiveren.

Hoeveel slachtoffers er gevallen zijn, weet niemand. Voorzichtige schattingen menen dat ongeveer een kwart van de bevolking in Europa door de ziekte is weggejaagd, andere schatten een derde. Dit alles betekent dat ongeveer 20 miljoen mensen in 14e eeuw het slachtoffer zijn geworden van de Zwarte Dood. Zo zouden in Avignon dagelijks 400 mensen zijn gestorven, zevenduizend huizen van gestorvenen zouden zijn gesloten, één begraafplaats zou in zes weken 6000 lijken hebben begraven. In Siena moest de bouw van de grote kathedraal worden stopgezet, omdat er bijna geen werklieden en bouwmeesters meer waren.

De ziekte is nooit bedwongen, maar is na een aantal nieuwe oplevingen op een gegeven moment weer verdwenen uit Europa. Het kan zijn dat de verbeterde hygiëne in de steden hiervan een oorzaak van is geweest. Tegenwoordig komt de ziekte nog altijd voor in andere delen van de wereld, denk aan de recente Ebola-epidemie in Afrika.

Door:
“Driek”
(voor www.ejbron.wordpress.com)

Over E.J. Bron

www.ejbron.wordpress.com
Dit bericht werd geplaatst in Algemeen, Europa, Historie. Bookmark de permalink .

19 reacties op DE ZWARTE DOOD…

  1. BigLJohn zegt:

    De pest, de pokken, de Spaanse griep….Dan hebben we het ergens over. Maar om voor zo’n lullige Corona griep, door ingrijpen van bewindslieden, onze economie te laten verwoesten, terwijl diezelfde bewindslieden deze griep gaan misbruiken om ons onder een dictatuur te gaan plaatsen, is een teken dat ze nu hun kans schoon zien om de DDR 2.0 bij ons te gaan introduceren. Het is nu voortaan opletten geblazen. Blijf op grote afstand van deze bewindslieden, in ieder geval veel meer dan 1,5 meter !

    Geliked door 5 people

  2. Pingback: DE ZWARTE DOOD… | Schivor

  3. Luchtpint zegt:

    “Tegenwoordig komt de ziekte nog altijd voor in andere delen van de wereld, denk aan de recente Ebola-epidemie in Afrika.”

    Raar einde van dit stuk. Ebola is een virus, geen bacterie ziekte, zoals de pest. Hier lijkt een soort vergelijking te worden gemaakt die niet klopt. Als je wil weten waar de pest vandaag nog voorkomt dan moet je vooral naar Madagascar, sommige plaatsen in India en de VSA kijken. (New Mexico, Arizona, Colorado, California en Nevada, waar het o.a. nog bij prairiehonden voorkomt)

    Geliked door 2 people

  4. henk verhoef zegt:

    er waren toen ook heel veel mensen die resistent waren – die bleven gewoon leven
    Het grote voordeel van de pest was wel– de zwakkere genen werden de slachtoffers en de gezonde sterke bleven leven en reproduceerden weer

    Zo werkte de natuur altijd== totdat de mens de” poeppil” uitvond
    en kijk eens hoeveel gekken en gehandicapten er nu rondlopen

    zijn er feitelijk nog gezonde mensen
    \let wel– de natuur heeft altijd het laatste woord

    Geliked door 1 persoon

    • Gienekehado zegt:

      Loopt over tigjaar de hele mensheid in plastic gehuld? Zou zomaar kunnen. Een volgend slopend virusje ligt al op de loer! Des te meer gepruts, des te kwetsbaarder de mens wordt! (btw, plastic kan ook nog onze ondergang worden!)

      Like

  5. Op zich was het best bijzonder dat de ziekte zich destijds over zo’n groot gebied en in zo’n korte tijd kon verspreiden.
    Mensen waren niet bepaald erg mobiel, een afstand als Rotterdam-Amsterdam daar lachen we tegenwoordig om en we bellen elkaar even; ‘ja over een klein uurtje ben ik bij je’.
    Destijds vergde zo’n reisje meerdere dagen.
    Europa was destijds ook lang niet overal even goed begaanbaar met gigantische wouden, moerassen en ander ontoegankelijk gebied. Ook de medische kennis was niet voor handen, een simpele blindedarmontsteking was al dodelijk.

    Geliked door 1 persoon

  6. delamontagne zegt:

    Een heel goeie schrijfster over de Middeleeuwen.
    In ’t Engels, prachtig geschreven.
    A Distant Mirror: The Calamitous 14th Century
    by Barbara W. Tuchman

    De reden dat er bij de Joden minder besmettingen waren kan zijn dat zij bepaalde, religieuze [ kosher ] hygiënische handelingen hadden, iets wat bij de rest van de [katholieke] bevolking ontbrak.
    Die bevolking deden hun behoefte gezamnelijk, gezeten op ’n stok, waarna zij hun derriére afveegden/schraapten met een steentje en dat dan onderling uitwisselden.
    Door de eeuwen heen werden de Joden trouwens van vanalles beschuldigd, vooral bij erge calamities…….

    Geliked door 5 people

    • guusvelraeds zegt:

      Vroeger bij ons in Zuid Limburg zeiden we over mensen die achteraf woonden en verstoken waren van moderne middelen: “Die schieten nog euver eine stek”. Helaas in sommige gevallen was dat ook nog de werkelijkheid.

      Geliked door 1 persoon

      • delamontagne zegt:

        Maken hier ook weleens Limburgers mee, maar als ze onderling praten verstaan we ’t niet.
        Geen idee wat de zin betekent ?

        Like

    • Gienekehado zegt:

      Mss nog wel, maar niet zo lang geleden had je in China / Azië nog poep/plasgoten. Mensen hangen dan in rijen boven een goot. Er zijn nog miljoenen die het veld in moeten om daar te…… Je kunt je trouwens afvragen of het bij ons allemaal zo “fris” is met al die wc-reinigers (chloor) die in het miljeu belanden!

      Geliked door 1 persoon

    • bobzelf zegt:

      nu hebben ze PUTIN DID IT , DAARVOOR , alleen die schiet terug whahahaha

      Like

  7. bobzelf zegt:

    GOHHHH, HADDEN ZE TOEN OOK MAAR ZO’N RIV.Moordenaars expert team gehad ???

    Geliked door 3 people

    • Ob zegt:

      De pest heeft zich over Europa verspreid vanuit Turkije, het eindpunt van de Zijderoute. Alleen de huidige Visegrad landen bleven gespaard. Rara hoe kan dat.

      Like

  8. guusvelraeds zegt:

    Leuk artikel. De pest was een bacterieële infectie terwijl corona 19 een virale infectie is. De pest werd inderdaad door ratten (die vol zaten met luizen) verspreidt over Europa. Doordat veel mensen in korte tijd stierven viel de economie in Europa grotendeels stil. Het Europa van de middeleeuwen was voornamelijk een landbouw economie. Ratten deden zich voeden met gewassen en resten van gewassen op de akkers en in de voorraad schuren. Doordat de landbouw economie grotendeels voor jaren stil kwam te liggen werd er minder voedsel geproduceerd waardoor de ratten minder te eten hadden. Dit zorgde dat de ratten minder nageslacht kregen en dus de epidemie tot stilstand kwam via het instorten van de graan en gewas productie. Ook kwam korte tijd later de kleine ijstijd die in principe 500 jaar geduurd heeft en pas rond 1850 omboog naar een klimaat met meer opwarming. Het is vooral de kleine ijstijd geweest die de pest epidemie de kop in heeft gedrukt want door deze kleine ijstijd werd Europa jaar in jaar uit geconfronteerd met slechte oogsten. Er kwam veel voedsel schaarste en de ratten onderaan de voedselketen waren de eerste die het loodje legden. Zo zie je opnieuw dat elk nadeel ook zijn voordeel heeft. Mischien zal straks bij het instorten van de Europese economieën de instroom van moslims ook stil komen te liggen en wie weet gaan zij die al hier zijn kijken of elders het gras groener is. Laten we niet te voorbarig zijn in onze hoop.

    Geliked door 2 people

    • Tineke zegt:

      Het allerbelangrijkste wat er niet was,is hygiëne.
      Iedereen leefde in hokken op elkaars lip,dan gaat de verspreiding razendsnel!

      Geliked door 1 persoon

    • Jules Vismale zegt:

      De oorspronkelijk drager van de pest in Azië was een bepaalde steppenmarmot die de vlooien weer op ratten en daarna op mensen overbracht! Er waren zelfs drie vormen te onderscheiden:

      1. Builenpest: Hierdoor kregen mensen enorme zweren op hun lichaam en, zoals hier vermeld, in bepaalde lichaamsopeningen – en delen en deze kon dagenlang duren. Soms kon met de builenpest overleven als de etterende zweren opensprongen waardoor de giftige pus naar buiten kwam.

      2. Longpest: Men kreeg dan builen in de longen en door overmatig hoesten werden de bacillen door de lucht verspreid. Dit duurde soms drie dagen en deze was vrijwel nauwelijks te overleven.

      3. Bloedpest: Het bloed van een besmet persoon werd dan vergiftigd en kon na een enkel dag al dodelijk zijn en deze was vrijwel nooit te overleven.

      In het Evangelie van Johannes was de pest eigenlijk een van de vier Ruiters van de Apocalyps; Oorlog, Honger, Pest en Dood, en kon juist veel slachtoffers maken omdat de mensen ook verzwakt raakten door oorlogen en hongersnoden. En Magere Hein kon uiteindelijk alle doden binnenhalen die de drie eerste ruiters voor hem veroorzaakten!

      Geliked door 2 people

  9. Wolf zegt:

    Velen dank Hr. Driek , voor uw zeer lezenswaardige leerzame bijdragen .

    Like

Plaats een reactie