De Kosovo-boemerang in de internationale betrekkingen

(Door: Dr. Vladislav B. Sotirović – Vertaling: E.J. Bron)

“Men moet weten dat er wereldwijd ongeveer 200 territoriaal-nationale separatistenbewegingen bestaan, waarvoor het ´precedent´ Kosovo de beste morele en juridische basis voor hun onafhankelijkheid vormt.”

Nadat het door Albanezen gedomineerde parlement in februari 2008 met duidelijke diplomatieke ondersteuning van de VS (eenzijdige erkenning) de onafhankelijkheid van Kosovo (zonder een referendum te houden) had verkondigd, met de motivering dat de zaak Kosovo uniek zou zijn in de wereld (dat deze zich dus niet zou herhalen), kan men zich afvragen: is het probleem van de Zuid-Servische provincie Kosovo werkelijk uniek en zeer zeker in andere delen van de wereld niet herhaalbaar, zoals de de Amerikaanse regering de rest van de internationale gemeenschap probeerde te overtuigen?

De gevolgen van de erkenning van de onafhankelijkheid van Kosovo door een (kleiner) deel van de internationale gemeenschap zijn nu al (en in de toekomst) vooral in de Kaukasus zichtbaar, omdat de problemen en de situatie in deze beide regio´s erg op elkaar lijken. In de Kaukasus (waar ongeveer 50 verschillende etnisch-linguïstische groepen samenleven) hebben Abchazië en Zuid-Ossetië tijdens hun oorlogen van 1991-1993 tegen de centrale Georgische autoriteiten hun onafhankelijkheid al verklaard, echter tot midden 2008 werden deze beide van Georgië afvallige regio´s door geen enkele staat in de wereld internationaal erkend. De Regio Nagorno-Karabach, die in 1991 met volle militaire en politieke ondersteuning van Armenië haar onafhankelijkheid van Azerbeidzjan proclameerde, werd ook voor de onafhankelijkheid van Kosovo niet erkend.

Er dient aan herinnerd te worden dat de separatistische bewegingen in de Kaukasus in de jaren ´90 optraden in een tijd, toen Slovenië, Kroatië, Macedonië en Bosnië-Herzegovina hun onafhankelijkheid van de rest van Joegoslavië (Servië en Montenegro) proclameerden en weldra als onafhankelijke staten erkend en zelfs als leden van de Raad van Europa en de Verenigde Naties werden opgenomen.

Slechts enkele maanden na de zelf verklaarde onafhankelijkheid van Kosovo op 17 februari 2008 begon er echter een golf van erkenning van drie Kaukasische separatistenstaten – een klassiek voorbeeld voor een domino-effect in de internationale betrekkingen. Opgemerkt dient te worden dat de deskundigen van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken al in 2007 hun vrees tot uitdrukking brachten dat in het geval van de eenzijdige erkenning van de onafhankelijkheid van Kosovo door de VS en de EU dezelfde eenzijdige diplomatieke daad van Rusland (en andere landen) door de erkenning van Abchazië en Zuid-Ossetië als diplomatieke compensatie en als resultaat van een domino-effect in de internationale betrekkingen zou kunnen plaatsvinden.

Uit officiële OVSE-bronnen is ook bekend dat de Russische gedelegeerden in deze pan-Europese veiligheidsorganisatie van het Westen er voor 2008 constant voor gewaarschuwd hebben dat zo´n scenario zeer goed mogelijk is, echter met één bijzonderheid: vanaf 2007 zijn ze ermee gestopt om de mogelijkheid van een Russische erkenning van de in 1991 zelf uitgeroepen onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach te noemen. Waarschijnlijk, omdat Moskou geen afbreuk wilde doen aan de goede betrekkingen met Azerbeidzjan (en Turkije) – een land met enorme aardgas- en olievelden.

Men kan zeggen dat de door Albanezen in februari 2008 eenzijdig uitgeroepen onafhankelijkheid van Kosovo geenszins een “unieke” zaak is in de wereld, die geen directe effecten op gelijksoortige separatistische gevallen heeft, die het “domino-effect” volgen (Abchazië, Zuid-Ossetië, Zuid-Soedan, Oost-Timor, Krim, Donbas…). Dat is de ware reden waarom bijvoorbeeld de regering van Cyprus het “zelfbeschikkingsrecht van de Kosovo-Albanezen” niet ondersteunt, want het volgende “unieke” geval kan heel gemakkelijk het noordelijke (Turkse) deel van Cyprus zijn, dat overigens al door Turkije (1981) erkend werd en in feite onder de bescherming van Ankara staat. Of een nog beter voorbeeld: de Spaanse regering wil de onafhankelijkheid van Kosovo niet erkennen, en wel vanwege dezelfde “Catalaanse” reden, omdat een domino-effect van het separatisme heel gemakkelijk kan overslaan naar het Iberisch schiereiland.

Men moet weten dat er wereldwijd ongeveer 200 territoriaal-nationale separatistenbewegingen bestaan, waarvoor het ´precedent´ Kosovo de beste morele en juridische basis voor hun onafhankelijkheid vormt. Dientengevolge wordt de republiek Nagorno-Karabach nu door drie niet-VN-lidstaten naar het voorbeeld van Kosovo erkend: Transnistrië, Abchazië en Zuid-Ossetië. Bovendien verklaarde in 2012 (vier jaar na de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo) een lid van de commissie voor buitenlandse betrekkingen van Uruguay dat zijn land de onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach zou kunnen erkennen. Bovendien riep het parlement van New South Wales (Australië) de Australische regering op om Nagorno-Karabach te erkennen. Twee andere trans-Kaukasische separatistenrepublieken – Abchazië en Zuid-Ossetië – werden net als Nagorno-Karabach na de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo in het jaar 2008 door meerdere staten en quasi-staten erkend: Rusland, Nicaragua, Venezuela, Nauru, de Democratische Arabische Republiek Sahara, Nagorno-Karabach, Transnistrië, Tuvalu, Vanuatu, Abchazië en Zuid-Ossetië (wederzijds).

Het uitroepen van de onafhankelijkheid van Kosovo in februari 2008 was in werkelijkheid geen “precedent”, zoals de regeringen van de VS en de EU verklaarden: ze werd veelmeer een boemerangvoorbeeld voor een “domino-effect” in de internationale betrekkingen. Het geval van de Krim in het jaar 2014 was in dit opzicht tamelijk duidelijk: het zelfbeschikkingsrecht van de bevolking van de Krim om het schiereiland af te scheiden van de Oekraïne en deel van Rusland te worden, berustte in ieder geval formeel op hetzelfde recht dat de Albanezen in Kosovo (als meerderheid in de provincie) gebruikten om de onafhankelijkheid van de staat van Servië te proclameren.

Bron:
contra24.online
Door: Dr. Vladislav B. Sotirović

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)