Ibn Warraq: “Over de islam en de kruistochten”

Als ik kritiek heb op de misdaden die door het islamitische extremisme werden geïnspireerd, word ik vaak onderbroken met de opmerking dat het christendom zich vroeger ook schuldig gemaakt heeft aan zulk misbruik.

Dat het christendom in het verleden intolerant is geweest, maakt de kritiek op de huidige islam echter niet minder geldig. Bovendien is de islamitische intolerantie een direct gevaar, terwijl de christelijke intolerantie in de regel een historisch fenomeen en niet langer een bedreiging voor de mensheid is. En de misdaden van de christenheid werden door de christenen zelf gedocumenteerd – in sterke tegenstelling tot ons politiek correcte klimaat, waarin velen, vooral moslims, niet van plan zijn de islam te bekritiseren.

Desondanks zou men erop kunnen wijzen dat het christendom historische tekortkomingen had om een uniek “vijandbeeld islam” te vermijden. Maar dit principe zou voor beide richtingen moeten gelden: we zouden ook moeten vermijden het christendom te demoniseren en bereid moeten zijn te wijzen op de gebreken van de islam.

In december 2008 presenteerde Boris Johnson, de burgemeester van Londen, een eenzijdige BBC-documentaire over de kruistochten, die de schuld daarvan alleen maar aan de christenen gaf. Deze documentaire wees erop, dat na de verdrijving van de Moren uit Spanje de christenen een moskee in een kerk veranderd hadden – een daad van “vandalisme”.

De documentaire vergeet er echter op te wijzen dat de kruistochten een reactie waren op de meer dan 300 jaar lang voortdurende jihad en de vervolging van de christenen van de oosterse kerk, terwijl de moslims honderden kerken verwoestten en vele anderen in moskeeën veranderden, waaronder de prachtige Byzantijnse kerk Hagia Sophia.

We moeten naar de situatie in het Heilige Land kijken, 100 jaar voor de oproep van paus Urbanus II. tot een kruistocht in het jaar 1095 om het te bevrijden. Het maakte deel uit van het territorium dat beheerst werd door de kalief van de Fatimiden, al-Hakim, wiens wreedheden zowel door christelijke als islamitische historici werden gedocumenteerd. Ibn al-Dawadari, een historicus uit de 14^e eeuw, vertelt ons dat al-Hakim de kerk van de heilige Marcus in al-Fustat, Egypte, verwoestte (aan de rand van het huidige Cairo), die de christenen gebouwd hadden ondanks een wet die de bouw van nieuwe kerkgebouwen verbood.

De al-Rashida moskee ontstond niet alleen op de ruïnes van de heilige klerk van Marcus, maar ook op joodse en christelijke begraafplaatsen. Dat was zeker een daad van vandalisme. Maar het toppunt van de wreedheden van al-Hakim was de vernietiging van de kerk van het Heilige Graf, die volgens islamitische bronnen in 1007 begon. Ook bekend onder de naam Opstandingkerk, was deze wellicht het meest vereerde heiligdom van de christenheid – dat niet alleen als Golgotha werd beschouwd (of Calvarieberg) waar volgens het Nieuwe Testament Jezus werd gekruisigd, maar ook als de plaats waar hij begraven werd en daarmee als plaats van zijn opstanding.

Volgens de historicus Moshe Gil gaf al-Hakim opdracht om de Opstandingkerk af te breken “tot op zijn fundamenten, afgezien van datgene dat niet vernietigd of opgebouwd kon worden. Ze vernietigden ook Golgotha en de kerk van de heilige Constantijn met alles wat zich hierin bevond, evenals alle heilige grafstenen. Ze probeerden zelfs de graven uit te graven en vernietigden zodoende alle sporen van hun bestaan”.

Een nieuwe generatie westerse geleerden voor de Middeleeuwen heeft geprobeerd om vergissingen over de kruistochten te corrigeren. De historicus Jonathan Riley-Smith heeft erop gewezen dat “de moderne westerse publieke opinie, het Arabische nationalisme en het panislamisme allemaal een waarneming van de kruistochten zouden hebben, die meer met het Europese imperialisme van de 19^e eeuw dan met de werkelijkheid te maken hebben”.

Vooral moslims zouden iets ontwikkeld hebben, dat door Riley-Smith “geschiedenismythe” wordt genoemd, dat te maken heeft met de zogenaamde kwetsingen die zij door de handen van de kruisvaarders zouden hebben geleden. Men kan natuurlijk niet ontkennen dat de kruisvaarders verantwoordelijk waren voor excessen, inclusief datgene dat vaak ook de eerste Holocaust op de Joden werd genoemd en in Worms op 18 mei 1096 begon en zich voortzette in Mainz, waar de Joodse gemeenschap, een van de grootste in Europa, werd gedecimeerd. Men kan eerder zeggen, dat de kruistochten op meerdere niveaus niet goed begrepen worden.

Enerzijds waren ze niet uitsluitend bezig met de bestrijding van de islam. Heidense Wenden, Balten en Litouwers, sjamaanse mongolen, orthodoxe Russen en Grieken, kathaarse en hussietische ketters en die katholieken, die door de kerk als hun vijanden werden waargenomen – zij allemaal waren de doelen van de omvangrijkere missie om de ketterij uit te roeien.

Anderzijds waren de kruistochten geen “onnadenkende uitbraken van barbarij”, zoals Riley-Smith hun roep nu exact karakteriseert. Ze bezaten een uitgedacht fundamenteel principe, theologisch uitgewerkt door christelijke volkeren, die door islamitische binnendringers bedreigd werden, die het gelukt was door te stoten tot in het hart van Europa – van Centraal-Frankrijk in de 8^e eeuw tot aan Wenen in de 16^e en 17^e eeuw.

Ze waren een reactie op de schending van de christelijke plaatsen in het Heilige Land, de verwoesting van de kerken daar en de vervolging van christenen in het Nabije Oosten. Een kruistocht moest voldoen aan de strenge criteria van de kerk om legitiem en rechtvaardig te zijn. Hij moest gehouden worden met het doel van de verdediging tegen geweld en verwondingen, met het doel de onderwerping onder het recht voor misdadigers.

Een kruistocht was geen oorlog met als doel bekering, maar veelmeer een rechtmatige poging om het onrecht van het in beslag genomen, christelijke gebied terug te halen. En slechts een erkende kerkelijke autoriteit zoals de paus kon tot een kruistocht oproepen.

De meeste kruisridders zullen bij het uitzicht op geldelijk gewin vermoedelijk gelachen hebben. In werkelijkheid waren de kruistochten een financiële belasting, omdat de kosten van de oorlog toenamen. De kruistochten waren veelmeer niet alleen bezig met de redding van de christenheid van de islam, maar ook met die van de zielen van de kruisvaarders zelf. Velen dachten dat ze door hun deelname van hun zonden verlost zouden worden.

Tegenwoordig gaat men er in het algemeen van uit dat de moderne moslims van hun middeleeuwse voorouders de herinneringen aan geweld en vernietiging door de kruisvaarders hebben overgenomen. Maar niets zou verder bezijden de waarheid kunnen zijn. Sinds de 14^e eeuw waren de kruistochten in de islamitische wereld bijna in vergetelheid geraakt. De moslims hadden hun belangstelling erin verloren en in ieder geval beschouwden zij zichzelf als de winnaars. De islamitische wereld hernieuwde zijn belangstelling in de kruistochten niet voor de jaren-90 van de 19^e eeuw, maar zag ze nu door een westers prisma.

Westerse, imperialistische retoriek, doorspekt met een tendentieuze manier van lezen van de kruisvaarderhistorie, gaf de moslims het verkeerde idee van een voortdurende westerse aanval, terwijl de romans van Sir Walter Scott de mythe van de cultureel minderwaardige kruisvaarders bevorderden in tegenstelling tot de geciviliseerde, liberale en modern denkende moslims. Veel Arabische nationalisten geloofden dat “hun strijd voor onafhankelijkheid een overwegend Arabisch antwoord zou zijn op een kruistocht, die tegen hen werd gevoerd”, zoals Riley-Smith vaststelde. “Sinds de jaren-70 van de 20^e eeuw werden ze echter door een hernieuwd en militant panislamisme betwijfeld, waarvan de aanhangers de nationalistische duiding van de geschiedenis van de kruistochten geglobaliseerd hebben”.

Door te proberen zin te geven aan een vernedering onder de westerse imperialistische machten, hebben achtergestelde moslims ingezet op een geniale, maar foutieve interpretatie van de geschiedenis, die de uitbuiting van de 19^e en de 20^e eeuw beschouwt als de voortzetting van de middeleeuwse kruistochten.

Zo´n bewerking van de geschiedenis maakt het voor hen mogelijk om actuele gebeurtenissen, zoals de oorlog in Afghanistan en de Amerikaanse aanwezigheid in Irak, te verklaren, doordat ze van het Westen en de kruistochten een comfortabele zondebok maken voor de smaad en schande, die de moslims tientallen jaren lang hebben meegemaakt. Hun verdraaide voorstelling van de geschiedenis geeft aan de radicale islamieten zowel een oorzaak als een motivering voor hun gevoel van superioriteit – omdat de moslims uiteindelijk met succes de ongelovigen uit de islamitische landen hadden verdreven.

Bron:

http://europenews.dk/de/node/27526

Auteur: Ibn Warraq

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron

(www.ejbron.wordpress.com)