HISTORIE: joods leven in de getto´s van nazi-Duitsland, de hel op aarde

Getto´s waren doorgangsstations op weg naar de dood, voor ontelbare mensen het eindstation.

In het begin gingen de mensen nog naar hun gebruikelijke werkplek in het “Arische deel” van de stad en keerden ´s avonds laat in hun getto terug. Maar op zekere dag is het getto met prikkeldraad afgesloten en zijn de poorten bezet met gewapende wachtposten van de Wehrmacht of de SS. De afsluiting van de buitenwereld zorgt voor een economische catastrofe. De kleine bedrijven binnen de omheining kunnen slechts aan enkele mensen werk bieden. Honderdduizenden zitten gevangen in een ijzeren kooi, prijsgegeven aan de zekere hongerdood die Adolf Hitler aan hen heeft opgelegd. En steeds nieuwe mensenmassa´s worden in de al overvolle getto´s gepropt. Pesterijen, afranselingen, inbeslagnemingen, plunderingen, wilde schietpartijen en openbare executies stoppen hier ook niet. Maar één plaag is zo vreselijk, dat alle anderen ernaast verbleken: de honger!

Honger is het klaaglied van de bedelaars, die met hun dakloze familieleden op straat zitten, honger is de schreeuw van de moeders, die hun baby´s zien sterven. Mensen slaan elkaar tot bloedens toe voor een rauwe aardappel, kinderen riskeren hun leven v oor een handvol wortels, waarop de familie al de hele dag heeft gewacht. Een kilogram brood, 250 gram suiker, 100 gram marmelade en 50 gram vet is uiteindelijk in het getto van Warschau het rantsoen voor een maand.

Vaak worden er bedorven levensmiddelen geleverd, die door de Wehrmacht werden afgewezen. Met ijver en vindingrijkheid probeert men de nood te lenigen. In primitieve werkplaatsen worden met behulp van moeizaam handwerk ruilmiddelen voor het “Arische” stadsdeel geproduceerd. Er ontstaan nuttige keukenapparaten, gesneden uit een stuk hout, van oude beddenlakens maakt men bontgekleurde hoofddoeken. Complete wagenladingen levensmiddelen worden met behulp van de wachtposten, die de hongerige gettobewoners chanteren door geld te vragen, het getto binnengesmokkeld. Desondanks stijgen de sterftecijfers constant. In het getto breekt de vlektyfus uit.

Steeds vaker zijn de lijkwagens onderweg. Maar aan de eis van de Duitse autoriteiten dat doden niet langer dan 15 minuten op straat mogen liggen, kan men niet voldoen. Diegenen die sterven aan uitputting gaan in de goot liggen en de nog levenden lopen voorbij, zonder om te kijken. Armoede, honger en pure wanhoop vreten verder, totdat er niets meer overblijft. Wie hier de dood niet vindt, wacht een nog erger einde. In juli van het jaar 1942 begint in alle getto´s het transport naar de vernietigingskampen. De uitroeiing door honger wordt gevolg door de uitroeiing door gas. De joodse raden worden gedwongen de deportatielijsten samen te stellen.

Vanuit Warschau alleen al werden in een periode van drie maanden 400.000 mensen met het joodse geloof naar Belzec en Treblinka gedeporteerd. Massaonderkomens, ziekenhuizen en kindertehuizen worden als eerste ontruimd. Dan is het de beurt van iedereen, die niet in voor de oorlog belangrijke bedrijven werken. In het begin melden zich menig daklozen vrijwillig om het halve brood en de pot marmelade te bemachtigen die aan iedereen voor “de reis” beloofd wordt. Het ongeluk is zó groot, dat zij zelfs niet meer bang zijn voor het concentratiekamp, waar ze in ieder geval hopen op een slaapplaats voor de nacht en een kom eten. Later, wanneer de eerste geruchten over de gaskamers in het getto de ronde doen, moet er bruut geweld worden toegepast om de bange mensen de veewagons in de drijven. Dagenlang lijkt de stad op een jungle, waarin jacht gemaakt wordt op mensen. In de straten klinkt het gevloek van de politieagenten en het geschreeuw van de slachtoffers. Onder afranselingen worden de aan handen en voeten vastgebonden slachtoffers  naar de “overslagplaats” gesleept. Ze worden met honderden tegelijk in de wagons geperst, velen sterven al tijdens de reis. Wanneer de aanvoer in Treblinka te groot wordt, laat men de verzegelde wagons dagenlang op het spoor staan, totdat alle inzittenden gestikt zijn.

In de zomer van het jaar 1943 worden de getto´s, met uitzondering van Lódź, definitief ontruimd. Er blijven slechts enkele joodse gevangenencompagnieën in werkkampen over, maar ook zij gaan vroeger of later op weg naar de executiegroeves of de gaskamers.

Ludwig Hirszfeld, die de hel van de nazi´s overleefd heeft, schrijft over de “stad van de dood”: de straten zijn zo overbevolkt dat je maar heel langzaam vooruitkomt. Iedereen loopt in lompen. Vaak bezit men zelfs niet eens meer een hemd. Overal is lawaai en geschreeuw. IJle, jammerlijke kinderstemmen komen boven het lawaai uit: “Ik verkoop hoorntjes, sigaretten, bonbons!” Deze kinderstemmen zal waarschijnlijk niemand ooit kunnen vergeten.

De poep en het afval ligt in grote bulten op de stoep. Vaak grist een kind een voorbijganger een pakje uit de hand en begint hardlopend al van de inhoud te eten. Natuurlijk achtervolgt de menigte het kind. Ook als men het te pakken krijgt en slaat, laat het kind zich niet van zijn maaltijd afhouden. Ik zie enorm veel mannen, vrouwen en kinderen die opgejaagd worden door de joodse ordedienst. Als ik er naartoe loop en vraag wat er aan de hand is, kom ik te weten dat het vluchtelingen zijn die hun laatste spullen – een bundeltje, een kussen of een strozak – met zich meeslepen.

Men gooide hen binnen vijf minuten uit hun woningen en stond niet toe iets mee te nemen. Ze komen uit de kleine steden in de omgeving. Oude mensen, gehandicapten, zieke en gebrekkige mensen worden ter plekke standrechtelijk geliquideerd. Wie het tempo niet kan bijhouden en achterblijft, wordt tijdens de mars doodgeschoten. Als een zoon bij zijn vermoorde vader blijft staan, wordt hij ook onmiddellijk vermoord. De tragische gelaatsuitdrukking van deze vluchtelingen varieert van doodsangst tot berusting. Vaak ligt er iets op de stoep dat bedekt is met krantenpapier. Vreselijk uitgemergelde ledematen of enorm opgezwollen benen komen er meestal vanonder te voorschijn. Het zijn de kadavers van de aan vlektyfus overleden mensen, die door hun medebewoners gewoon naar buiten werden gedragen om de kosten voor de begrafenis te besparen. Of het gaat om daklozen die omvielen op straat.

Voor iedere opening in de muur staat een wachtpost. Tot deze wachtposten behoren enkele Duitsers, die minachtend naar de menigte kijken, Poolse politie en joodse ordedienst, die klappen krijgt als hij de aan hem gegeven bevelen niet perfect uitvoert. Binnen het getto bevinden zich steeds ontelbare kinderen. Vanaf de “Arische” kant kijken nieuwsgierigen naar het jammerlijke schouwspel van de in lompen gehulde hordes. Deze hordes kinderen in het getto zijn de eigenlijke voedselleveranciers. Als de Duitser ook maar een seconde de andere kant uit kijkt, glippen ze behendig naar de “Arische” kant. Het daar gekochte brood, de aardappels of wat dan ook wordt onder de lompen verstopt en dan is het zaak om op dezelfde manier terug te sluipen.

Niet alle Duitse wachtposten zijn moordenaars en beulen, maar helaas grijpen velen te snel naar hun wapens en vuren op de kinderen. Dagelijks – het is nauwelijks te bevatten – breng men aangeschoten kinderen het ziekenhuis binnen. Alle Joden moeten armbanden met een Davidsster dragen, uitgezonderd de kinderen. Daardoor wordt voor hen het smokkelen van levensmiddelen gemakkelijker. Vaak gooien de kinderen vanuit de langs het getto rijdende tram pakjes in het getto als de tram de gettopoort passeert en springen er zelf achteraan.

Ook klimmen de kinderen over de muren, maar dit moet vliegensvlug gebeuren, opdat niet de wachtpost toevallig achterom kijkt. Hij schiet onmiddellijk als hij het ontdekt. Duizenden bedelaars in lompen doen herinneren aan het hongerende India. Dagelijks ziet men gruwelijke taferelen. Een half verhongerde moeder probeert haar kind aan de uitgedroogde borsten te voeden. Naast haar ligt misschien nog een dood, ouder kind. Men ziet stervenden met uitgespreide benen en armen midden op straat liggen. De benen zijn vaak bevroren en de gezichten vetrokken van de pijn. Ik hoor dat men dagelijks bij de bedelaarskinderen bevroren vingers en tenen amputeert, handen en voeten. Ik vroeg een keer aan een klein meisje: “Wat zou je graag willen zijn?” Ze antwoordde: “Een hond, want de wachtposten houden van honden.”

De Joden, die in de “Arische” wijken werken, krijgen pasjes om naar hun werkplek te kunnen komen. De wacht moet met de hoed in de hand in looppas gepasseerd worden. Het komt voor dat de wachtposten een groep aanhouden en bevelen dat ze zich allemaal uit moeten kleden en zich in de poep moeten rondwentelen. Ook laten ze graag kniebuigingen doen. Vaak moeten ze zelfs dansen. De wachtposten staan er dan naar te kijken en vermaken zich kostelijk.

Bron:

http://israel-nachrichten.com/archive/129

Auteur: Rolf von Ameln

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron

(www.ejbron.wordpress.com)