Tegen het centralisme: Decentralisatie brengt vrijheid

(Door: Marco Maier – Vertaling: E.J. Bron)

Hoe groter en meer centralistisch een politieke eenheid wordt, des te minder vrijheid zij kan garanderen. Een decentrale structurering met de grootst mogelijke autonomie van de verschillende delen levert duidelijk meer voordelen op. Dit geldt ook voor de Europese Unie.

In principe geldt het devies dat kleine politieke eenheden duidelijk flexibeler kunnen handelen dan grote door de staat centraal georganiseerde eenheden. Vooral wanneer het hierbij om staten gaat die een grotere diversiteit – religieus, cultureel, etnisch – bezitten. Want wie binnen een staat (of statenbond) de grootst mogelijke vrijheid geniet, zal zich van hem met het oog op de bestaande voordelen nauwelijks van willen losmaken. De vrijheid “jezelf” te kunnen zijn en tegelijkertijd ook zeker te zijn van de bescherming van een grotere gemeenschap zorgt voor samenhang.

Juist in nationalistische kringen wordt de centrale staat steeds opnieuw gepropageerd als de betere oplossing. Maar één enkele machtscentrale, waarin dan (vooral in bijzonder sterk gediversifieerde staten) ook nog bepaalde groepen bevoordeeld worden, zorgt voor enorme wrijvingen en separatistische bewegingen, deels zelfs voor terrorisme. Bovendien neigen centrale staten (zie Frankrijk, maar ook de Oekraïne) tot gelijkmakerij en tot onderdrukking van minderheden, omdat alles zich ondergeschikt moet maken aan de dominante leidende cultuur.

Ook de Europese Unie, die zich steeds meer tot een centralistische constructie ontwikkelt, ziet zichzelf daarom tegenover steeds groter wordende anti-EU-bewegingen kriskras door de statengemeenschap staan – waarop men desondanks stom genoeg met nog meer centralisme antwoordt. Terwijl de EU eigenlijk de decentralisatie en omvangrijke federalisering van Europa tot doel zou moeten hebben om zodoende de fantastische verscheidenheid van het continent te behouden in plaats van overal gelijkmakerij te bedrijven.

Je hoeft alleen maar een blik op de geschiedenis te werpen: het oude Duitsland met de vele vorstendommen en koninkrijken heeft duidelijk meer creativiteit en verscheidenheid bevorderd dan dit in de huidige Bondsrepubliek het geval is, waarin het federalisme alleen nog maar een goedkope nabootsing van datgene is wat ooit was. Of Italië: zelfs het nu verarmde zuiden van het schiereiland was ooit een bloeiende plek om te leven, dat niet afhankelijk was van welke subsidies en sociale transfers uit het noorden dan ook.

Met een omvangrijke decentralisatie en federalisering kun je echter vooral ook de macht van de partijen en politici duidelijk reduceren door – zoals in Zwitserland – omvangrijke instrumenten van de directe democratie te installeren en de burgers zelf het recht te geven om politieke beslissingen op basis van argumenten te nemen, die door de politieke vertegenwoordigers van deze burger-wil daarna in de vorm van wetten, voorschriften en dergelijke ingevoerd moeten worden. De staten zelf en ook de EU zouden dan alleen maar grotere randvoorwaarden mogen vastleggen en zich bezighouden met die agenda´s die op dit niveau zinvol zijn. Dan lukt het namelijk misschien ook met een “verenigd Europa”.

Bron:
www.contra-magazin.com
Auteur: Marco Maier

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)