De vertroebelde toekomst van het West-Europese Jodendom

(Door: Dr. Manfred Gerstenfeld – Vertaling: E.J. Bron)

De toekomst van de West-Europese Joden lijkt vertroebeld te zijn. Hoe verder men zich van de Holocaust verwijdert, des te minder verzet bestaat er tegen het opnieuw opkomen van het antisemitisme. Dit aanwakkeren van haat is meer dan duizend jaar integraal bestanddeel geweest van de Europese cultuur. Om misverstanden te voorkomen: dat zou niet met de foutieve uitspraak verward moeten worden dat de meeste Europeanen antisemieten zouden zijn.

Voor veel West-Europese Joden zijn de problemen in hun sociale omgeving door de immigratie van miljoenen moslims uit islamitische landen, waarin de meerderheid van de inwoners extreme vooroordelen over Joden heeft, veel groter geworden. De beschikbare statistieken tonen aan dat zowel het klassieke antisemitisme als anti-Israëlische instellingen bij Europese moslims veel sterker verbreid zijn dan bij de autochtone bevolkingen. Erger nog: alle dodelijke terreuraanslagen van de afgelopen tien jaar tegen Joden in Europa, waarbij de daders geïdentificeerd werden, werden door moslims gepleegd. Bovendien komen veel van de extremistische antisemitische uitlatingen eveneens voor rekening van leden van de islamitische gemeenschappen.

Bovendien vinden er regelmatig campagnes plaats tegen joodse rituelen. Bij de belangrijkste gaat het om de onverdoofde rituele slachting, die voorgeschreven is voor koosjer vlees. Al in het eind van de 19^e eeuw was Zwitserland het eerste Europese land dat haar verbood. Voor de Tweede Wereldoorlog was het religieuze slachten zonder verdoving ook in Zweden en Noorwegen, deels door de invloed van de nazi´s, verboden. In de afgelopen jaren werd het in Denemarken en een groot deel van België (Wallonië) verboden. In meerdere landen is sprake van verzet van sterke bewegingen voor dierenbescherming en vaak door anti-islamitische bewegingen tegen deze vorm van slachten. De grote meerderheid van de zonder verdoving geslachte dieren in Europa komt voor rekening van het islamitische halal slachten.

IJsland heeft een bevolking van minder dan 350.000 personen. Het is geen lid van de Europese Unie. Het land heeft een lange antisemitische traditie. Het aantal joodse burgers is altijd minimaal geweest. IJsland werd onlangs het eerste Europese land met een wetsontwerp in het parlement waarmee de mannelijke besnijdenis verboden zou moeten worden. Over dit mogelijke verbod op dit ritueel wordt af en toe ook in andere West-Europese landen gediscussieerd. Religieuze Joden kunnen geïmporteerd koosjer vlees eten als slachten zonder verdoving in hun land verboden is. Maar een veel groter percentage Joden dan zij die koosjer eten, laat zijn zoons besnijden. Een verbod op dit ritueel zou het overleven van de joodse gemeenten veel problematischer maken.

Als je de toekomst van het Europese Jodendom analyseert, dan is een andere belangrijke factor de aard van de joodse verbondenheid. Tegenwoordig behoort daartoe de verbondenheid door deelname aan religie, feestdagen en gebruiken, binding aan de joodse gemeenschap en verbondenheid via belangstelling in de joodse cultuur. Andere soorten van joodse verbondenheid zijn inclusief Israël, gevoeligheid voor antisemitisme evenals Holocaustervaringen en geschiedenis.

Bij het optreden van antisemitische agressie in het openbaar zijn de gevaren niet gelijkmatig over alle Joden verdeeld. Het grootste risico lopen diegenen die als Joden herkenbaar zijn, bijvoorbeeld door hun kleding of uiterlijk. De ernst van het probleem hangt ook af van de stad op de wijk waarin men woont. De op twee na grootste stad van Zweden, Malmö, wordt vaak beschouwd als Europa´s hoofdstad van het antisemitisme. Agressie tegen Joden overtreft in Malmö vele malen die in gemeenten zoals de Borough van Barnet in noordelijk Londen, waar veel Joden wonen. Enkele openbare scholen, waar joodse kinderen les krijgen, kunnen ook riskante milieus zijn, bijvoorbeeld in Duitsland.

Wat betreft agressie zijn de volgende in de rij de synagogen, joodse scholen en andere joodse instellingen. Ook joodse bijeenkomsten, restaurants en winkels werden aangevallen.

De factoren waarmee men bij de discussie over de joodse toekomst in Europa rekening moet houden, zijn heel verschillend. Grote aantallen interreligieuze huwelijken verwateren de joodse verbondenheid. In de decennia na de oorlog werden meerdere joodse gemeenten groter door immigratie, zoals de enorme toestroom van Noord-Afrikaanse Joden naar Frankrijk in de jaren-50 en de jaren-60. Een andere immigratiegolf bestond uit Russische Joden die naar Duitsland kwamen. In West-Europa lijkt niet nog zo´n massa-immigratie op komst te zijn. Er kunnen dan weliswaar veel kleinere bewegingen van Israëli´s zijn die naar enkele Europese steden trekken. Velen van hen nemen niet deel aan de joodse gemeenteactiviteiten.

Tot de factoren die veel mensen ervan weerhouden hun landen van herkomst te verlaten, zelfs als ze dat zouden willen, behoren ontbrekende beroeps- en taalkennis, die in Israël, de VS of Canada nodig zijn. Familiaire omstandigheden vormen eveneens vaak een reden om niet te vertrekken.

In de Europese landen is joodse emigratie niet gelijkmatig verbreid. Vaak is antisemitisme niet de enige motivatiefactor. In absolute cijfers vond de grootste joodse emigratie van de afgelopen jaren uit Frankrijk plaats. Bij de beslissing om het land te verlaten, speelden ook economische problemen een rol. Als in Groot-Brittannië de Labour Party – geteisterd door antisemitisme en de extreemlinkse voorzitter Jeremy Corbyn – aan de macht komt, zou de emigratie van Bitse Joden ook wel eens kunnen toenemen.

We beschikken hierover weliswaar niet over cijfers, maar het is aan te nemen dat het deel van diegenen die vertrekken, het meest actief joods is. De kern van het Europese joodse leven schijnt daarmee sneller te eroderen dan die van de veeleer marginale deelnemers.

Als gevolg van de vele factoren die in het spel zijn, kunnen er nauwelijks exacte voorspellingen worden gedaan. Maar één ding is duidelijk. Onder de vele thema´s die de joodse toekomst in West-Europa bepalen, bevinden zich niet veel positieve.

Bron:
https://heplev.wordpress.com
Door: Dr. Manfred Gerstenfeld

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)