De EU is NIET Europa

(Door: John Laughland – Vertaling: “Malpaso”)

Op 25 februari 2022, de dag na de inval van Rusland in Oekraïne, schreef Richard Moore, hoofd van de Britse geheime dienst, op Twitter: ‘Nu tragedie en vernietiging zich zo schrijnend ontvouwen in Oekraïne, moeten we de waarden en zwaarbevochten vrijheden onthouden die ons onderscheiden van Poetin, niets meer dan LGBT+ rechten (…).’ In minder dan 280 tekens vat deze boodschap kort alles samen wat er mis is met het Westen. Moore ziet de oorlog puur in emotionele termen (‘tragedie’, ‘nood’ etc.) en niet als een geopolitieke botsing of veiligheidskwestie (de zorg daarvoor is zijn werk). En hij beschouwt ‘LHBT+-rechten’ als dé belangrijkste Westerse waarden, belangrijker dan de rechtsstaat of democratie…

Eric Voegelin identificeerde dit soort ziekte al in 1952 toen hij ‘The New Science of Politics’ schreef: ‘Gnostische samenlevingen en hun leiders zullen de bedreigingen voor hun bestaan inzien wanneer ze zich ontwikkelen, maar die gevaren zullen niet worden beantwoord met passende acties in de echte wereld. Ze zullen eerder worden beantwoord met magische operaties in een soort droomwereld, zoals afkeuring, morele veroordeling, resoluties en intentieverklaringen, oproepen tot de ‘opinie van de mensheid’, tegenstanders brandmerken als agressors, propaganda voor wereldvrede en wereldregering, enz.’ Voegelin schrijft verder over “de vreemde spookachtige sfeer van een gekkenhuis” die dergelijke samenlevingen doordringt, en precies dit is te zien in Moore’s tweet. Deze Oekraïne-oorlog kwam niet uit de lucht vallen. Hij werd voorafgegaan door twee decennia van toenemende vijandigheid tegen Rusland vanuit het collectieve Westen, vooral door de Europese Unie. Afzonderlijke Europese landen hadden relatief goede bilaterale betrekkingen met Moskou, maar de betrekkingen met Brussel waren afschuwelijk. Dit komt omdat Rusland werd beschouwd als een existentiële bedreiging voor ‘progressieve’ Westerse waarden, zoals belichaamd door de EU en door de Democraten in de VS. In een absurde manicheïstische fantasie werd Russische “invloed” gezien achter elke uiting van ‘reactie’ in het Westen, met name de verkiezing van Trump die aanleiding gaf tot het nutteloze twee jaar durende FBI-onderzoek naar “Russiagate”.

Zo’n obsessie kan psychologisch worden verklaard. Rusland is het schaduwbewustzijn van Europa, in die zin dat het alles belichaamt wat de EU probeert níet te zijn. Waar de EU posthistorisch is, is Rusland diepgeworteld in haar geschiedenis. In Moskou zijn monumenten opgericht voor zowel de slachtoffers van de stalinistische repressie als voor Vladimir de Grote die de Kiev Rus doopte. Het is onmogelijk om je voor te stellen dat er in onze tijd een standbeeld van Clovis in Frankrijk wordt opgericht. Waar de EU zich profileert als gebaseerd op ‘horizontale’ zogenaamde overlegstructuren (de Europese Commissie en de Raad, het WEF, enz.), lijkt Rusland verticale macht te belichamen waar alles wordt beslist door Poetin. Deze vorm van persoonlijk bestuur is zeer weerzinwekkend voor een EU, die denkt dat ze het stadium van machtspolitiek is gepasseerd. Europa bevordert juist vrouwelijke of verwijfde waarden (‘tolerantie, vrede’) en ziet alleen maar agressieve viriliteit in de Russische president.

Waar Europa antichristelijk is (onderdeel van zijn anti-historicisme), heeft Rusland de plaats van het christendom in zijn openbare leven en discours hersteld op een manier die ondenkbaar is in een Europa waarin het ‘katholieke’ Ierland in een nationaal referendum voor abortus stemt en waarin de geboortecijfers in Zuid-Europa al een halve eeuw catastrofaal zijn. Op het smaragdgroene eiland, dat vroeger enorme aantallen priesters voortbracht die de hele wereld over gingen, zijn er momenteel slechts negen seminaristen; in de afgelopen 30 jaar zijn er in Rusland 30.000 nieuwe kerken en 800 nieuwe kloostergemeenschappen gekomen. Het christendom is aanwezig in het Russische politieke leven op een manier die in scherp contrast staat met de situatie in Europa. Toen Medvedev president was, opende hij een tentoonstelling van iconen in het Louvre met de titel ‘Heilig Rusland’ en bezocht de Notre Dame om de Heilige Doornenkroon te vereren in een ceremonie. Je moet vele eeuwen teruggaan om een Europese soeverein te vinden die buigt voor dit symbool van Christus. Dit is echter niet alleen een kwestie van politieke aanstellerij, maar gaat veel eerder in op de grote mate van religiositeit bij de Russische bevolking. Poetin is persoonlijk vroom, maar ook heel veel Russen. Toen de relikwieën van St. Nicolaas in 2017 naar Rusland werden gebracht, kwamen 2 ½ miljoen Russen naar Moskou en Sint-Petersburg. Vergelijkbare aantallen stonden in de rij, vaak in regen en ijzel, voor de ‘gordel van de Maagd’ toen deze in 2011 van de berg Athos werd gebracht. Westerse media gaven enorme aandacht aan demonstraties op het Bolotnaya-plein na de Doema-verkiezingen in 2011, maar besteedden geen aandacht aan deze stille manifestaties van deze echte prioriteiten van veel Russen.

Zeker, Rusland is een moderne samenleving met alle vloeken die de moderniteit met zich meebrengt. Maar het is niet postmodern, zoals veel Europese samenlevingen. Het postmodernisme wordt gekenmerkt door een afwijzing van alle normen en vaste grond – vandaar de obsessie met ‘LGBT+ waarden’. Het postmoderne Europa is, net als de VS (of op zijn minst hun establishment), diep modernistisch-ideologisch; Rusland is een realistische staat waarvan ‘s werelds langst zittende minister van Buitenlandse Zaken blijft hameren op de wederzijdse voordelen van internationale samenwerking, zelfs tussen staten met zeer verschillende wereldbeelden. Deze botsing tussen ideologie en realisme was een van de redenen waarom de Oekraïne-oorlog uitbrak. Eind 2021 eiste Rusland veiligheidsgaranties van Washington en zijn surrogaat, de NAVO. Ruslands zorg was dat het NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne betekende dat NAVO-wapens op korte afstand van Moskou zouden worden gestationeerd – een zeer concrete veiligheidsoverweging die iedereen kan begrijpen die zich kan voorstellen dat Mexico zou toetreden tot een Chinese militaire alliantie pal aan de zuidgrens van de VS. Deze eis volgde op drie decennia van NAVO-uitbreiding steeds verder naar het oosten.

Het antwoord van de NAVO op deze realistische eis was ideologisch. Elke staat, inclusief Oekraïne, is vrij om zijn allianties te kiezen, zei de NAVO. Het Bondgenootschap kon de deur niet sluiten voor Oekraïne of zelfs voor een staat die zich bij Oekraïne wilde aansluiten, omdat dat haar “open deur”-beleid in gevaar zou brengen, volgens welke elke staat kan toetreden. Dit beleid is gebaseerd op een leugen. Staten zijn níet vrij om lid te worden van de NAVO: de NAVO beslist of ze al dan niet worden uitgenodigd (art. 10 van het Verdrag van Washington). Bovendien, hoewel Oekraïne inderdaad vrij mag zijn om toe te treden tot de NAVO, is het ook vrij om neutraal te blijven of een bondgenootschap met Rusland aan te gaan. Al deze vrije keuzes hebben gevolgen in de echte wereld: het zijn keuzes op het gebied van buitenlands beleid. Vrijheid is precies wat we gebruiken om die gevolgen af te wegen en onze beslissingen te baseren op omstandigheden die we niet noodzakelijkerwijs hebben gekozen.

Het antwoord van de NAVO over “vrijheid” is dus een ideologisch antwoord, een lege verklaring die geen idee heeft hoe te reageren op een écht dilemma op het gebied van buitenlands beleid. Deze reactie van de NAVO was symbolisch voor haar benadering van buitenlandse politiek sinds het einde van de Koude Oorlog, gebaseerd op het idee dat de NAVO en het Westen universele waarden belichamen waar de héle wereld zich onvermijdelijk achter móet scharen – “het einde van de geschiedenis”. Dit is echter geen politiek, want dat impliceert een ‘polis’ en dus burgers, in dit geval internationale betrekkingen (staten) en de zachte kunst van evenwicht en compromis die politiek altijd zóu moeten vergen. Integendeel, wat we hier hebben is een ideologie, en het is precies deze ideologie die heeft geleid tot de oorlog in Oekraïne.

Na Joegoslavië in 1999 en Libië in 2011 te hebben aangevallen, expliciet in naam van de universele waarden, maar niet in naam van politiek realisme, laat staan veiligheid, beschouwt de NAVO zichzelf als de bewaker van de ‘op regels gebaseerde internationale orde’, een van haar favoriete slogans. Juridisch behoort deze rol natuurlijk niet toe aan de NAVO, maar aan de Verenigde Naties. Zoals Russische functionarissen herhaaldelijk hebben gezegd, en zoals Poetin het op 30 september zei: “Wie heeft deze regels ooit gezien? Wie heeft ermee ingestemd of ze goedgekeurd? Luister, dit is gewoon een hoop onzin, volslagen bedrog, dubbele standaarden of zelfs drievoudige standaarden! Ze moeten denken dat we dom zijn.” Het verschil tussen de NAVO en de Verenigde Naties is pluralisme. Het VN-handvest is gebaseerd op de soevereine gelijkheid van staten, d.w.z. hun onafhankelijkheid. Het is maar een ideaal, dat klopt, maar het ideaal van de NAVO is het tegenovergestelde. Terwijl het VN-ideaal van pluralisme nog duidelijke voordelen heeft, is het monisme van de NAVO zelf een bron van spanning, instabiliteit, wrok en oorlog.

Rusland verzet zich tegen deze ‘duizendjarige’ ideologie van de NAVO om één heel goede reden: het leefde zélf zeventig jaar onder zo’n regime. Alexander Solzjenitsyn bestempelde ideologie als het belangrijkste kenmerk van communisme – belangrijker nog dan de geplande economie of het staatseigendom van de productiemiddelen. Marx zei het in zijn gebruikelijke bruutheid: “…. kritiek is de vijand, die we niet willen weerleggen, maar uitroeien.” Ideologie ziet het denken als een wapen, gericht op een politiek doel. Zoals de ‘Brief Philosophical Dictionary’, dat tientallen jaren in de USSR werd gepubliceerd; het stelde: “De ideologie van de arbeidersklasse is het marxisme-leninisme: het ideologische wapen van de Communistische Partij in de revolutionaire socialistische transformatie van de samenleving. De onoverwinnelijke kracht van deze ideologie komt voort uit het feit dat het de noodzakelijkheden belichaamt van de historische ontwikkeling van onze tijd. De burgerlijke ideologie daarentegen is een reactionaire kracht.”

Die ideologie is de kern van die moderniteit, zoals Solzjenitsyn in zijn brief aan de leiders van de Sovjet-Unie in 1973 schreef:

“Deze universele, verplichte dwangvoeding met leugens is het meest pijnlijke aspect van het bestaan in ons land – erger dan onze materiële ellende, erger dan enig gebrek aan burgerlijke vrijheden. Heel dit arsenaal van leugens wordt geheven als een soort belasting ten behoeve van ideologie – om gebeurtenissen vast te leggen en vast te pinnen aan een scherp geklauwde, maar dode ideologie: en het is precies omdat onze staat (….) blijft vasthouden aan deze valse doctrine met al zijn kronkelige afwijkingen, dat ze de andersdenkende achter de tralies moet zetten. Want een valse ideologie kan geen ander antwoord vinden op argumentatie en protest dan wapens en tralies.”

Het was ongetwijfeld met een knipoog naar deze brief van Solzjenitsyn dat Poetin het Westen eind februari afdeed als “een rijk van leugens”.

Anders dan in het Westen, waar iedereen nu in de ‘liberale’ ideologie gelooft, werd de communistische ideologie in de Sovjet-Unie als vijandig ervaren. De samenleving verzette zich er bewust tegen – of het nu ging om de onschuldige vorm van familiemaaltijden rond de keukentafel, de belangrijkste vrije ruimte in het Sovjet-leven, of om het meer openlijke activisme van dissidenten. Zelfs gehoorzame Sovjetburgers beschouwden het communisme als een onaangenaam fenomeen dat je moest verdragen, zoals koude regen. Dit is een radicaal andere situatie dan in West-Europa en de VS, waar extremistische ideologieën van ‘wokeïsme’ en de mainstream ideologie van ‘liberale’ democratie zijn doorgedrongen tot elk gebied van het leven, van culturele evenementen tot privédiners. Binnen de EU ontstond tien jaar geleden een Oost-West-kloof tussen postmoderne en antinationale staten zoals Duitsland en zelfs Frankrijk aan de ene kant, en landen als Polen, Hongarije en anderen waarvan de samenlevingen tijdens het communisme nog een ruimte voor vrijheid hadden, althans in hun woningen, en die daarom tot op zekere hoogte sociaal conservatief waren gebleven. Deze landen zijn ingeënt tegen ‘ideologie’, omdat ze er decennialang mee werden geïnjecteerd en zodoende genoeg antilichamen ontwikkelden.

Rusland is de voortzetting van deze tendens: verder naar het oosten is het nog minder progressivistisch dan pakweg Polen. Misschien wel de grootste tragedie van de Oekraïne-oorlog is dat er nu een nieuwe en misschien onherstelbare kloof is ontstaan, die precies dat conservatievere deel van Europa verdeelt, waarvan landen meer gemeen hebben dan ze ooit zouden durven toegeven. Het materialistische West-Europa zal, afgesneden van goedkoop Russisch gas, worden gedeïndustrialiseerd, terwijl het meer conservatieve oostelijke deel van het continent zal worden afgesneden van elke link met de onbetwistbare spirituele reserves van Rusland. De enige winnaar in deze oorlog is Amerika en de postmoderne globalistische ideologie, waarvan dat land helaas de fakkeldrager is.

Bron:
europeanconservative.com
Door: John Laughland

Vertaald uit het Engels door:
“Malpaso”
(voor www.ejbron.wordpress.com)