Herinnering aan Shimon Peres

(Door: Dr. Manfred Gerstenfeld – Vertaling: E.J. Bron)

Mijn persoonlijke herinnering aan Shimon Peres bestaat uit enkele ontmoetingen en een serie van zijn toespraken die ik bijwoonde. Ik ontmoette Peres voor het eerst in 1965. Hij bevond zich op een dieptepunt van zijn carrière. Destijds was Peres secretaris-generaal van de partij Rafi, opgericht door David Ben-Gurion, die zich voor de verkiezingen in dat jaar had afgesplitst van de Arbeiderspartij. Rafi leed een zware nederlaag en kreeg maar tien zetels. Ze werd in de oppositie gedwongen.

Peres kwam om dichtbij Parijs te spreken op een conferentie van de “World Union of Jewish Students” (WUJS). Destijds was ik voorzitter van de organisatie. Na zijn toespraak hadden enkele leiders van de organisatie een fascinerend gesprek met hem. Wij zagen in dat hij wezenlijk verschilde van de andere Israëlische leidende persoonlijkheden van zijn generatie: hij was charismatisch, intelligent en openhartig.

Maar vandaag heb ik een zeer dubbel gevoel bij de herinnering aan Peres; de reden is z´n opvattingen en zijn gedrag na de Akkoorden van Oslo van 1993, waarvan hij van Israëlische zijde de belangrijkste architect was. Hebben deze overeenkomsten Israël meer goeds gebracht of meer schade toegevoegd? Dat is moeilijk in te schatten.

Was de aan Rabin en Peres samen met Yasser Arafat verleende Nobelprijs voor de Vrede terecht? Hoogstwaarschijnlijk niet, maar een hele serie andere Nobelprijzen voor de Vrede zijn onterecht geweest. Daartoe behoort ook de Nobelprijs die verleend werd aan Barack Obama. We weten nu dat Arafat persoonlijk cheques ondertekende om terroristen te belonen die nog na het verkrijgen van diens Nobelprijs Israëlische burgers vermoordden. Legde Peres ooit de misdadigheid van Arafat bloot? Ik betwijfel het.

Een van de vele schokkende uitspraken van Peres na de Akkoorden van Oslo werd door het voormalige hoofd van de Israëlische militaire geheime dienst, generaal Uri Saguy, gedaan in een interview met het dagblad Ma´riv. Hij zei dat toen hij deze functie bekleedde, zowel tegen de toenmalige minister-president Rabin als tegen minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres had gezegd dat er duidelijke signalen bestonden voor een soort Libanon-achtige ontwikkeling van de situatie in de Gazastrook. Het antwoord van Peres: “U vernietigt mijn vrede”. Daarop antwoordde Saguy: “Ik breng u slecht nieuws en u schiet op de boodschapper. Het is niet mijn taak uw vrede op te bouwen of te vernietigen. Ik moet een realistisch beeld schetsen.”

Peres staat bekend om veel belangrijke dingen, de meesten daarvan positief. Eentje daarvan is zijn grote bijdrage aan de veiligheid van Israël in de jaren voor de oprichting van de staat en vele jaren daarna. Zijn rol bij de oprichting van Israël´s atoomcentrale in Dimona was een enorme bijdrage.

Peres was een visionair. Hij ontwikkelde een concept genaamd “het nieuwe Midden-Oosten”. Hij publiceerde in 1993, het jaar van de Akkoorden van Oslo, een boek met dezelfde titel dat in veel talen werd vertaald. Het bleek een wilde fantasie te zijn, net een utopische roman. Peres zou er regelmatig voor opkomen dat men op de lange termijn zou moeten denken. Het was een contraproductieve boodschap in de realiteit van Israël en van het Midden-Oosten. Hij heeft de huidige chaos in het Midden-Oosten niet voorzien.

Peres´ fantasieën stelden de wereldgemeenschap tevreden. Een groot aantal hoge buitenlandse vertegenwoordigers kwam naar zijn begrafenis. Velen prezen hem. Behalve Mohammed Abbas werden de Arabische delegaties gevormd door tweederangs personeel. Dat verwijst ernaar hoe weinig hij heeft begrepen van de realiteit van het Midden-Oosten. De vertegenwoordigers van de Israëlisch-Arabische partijen bleven weg.

Peres´ visioenen dienden Israël tot op zekere hoogte, omdat hij als prominente persoonlijkheid van Israël goed overkwam in de westerse wereld. Daarmee bewees hij Israël een slechte dienst, want enkele van de dingen zie hij zei, waren onzin en moedigden wereldleiders aan om steeds onverstandiger concessies van Israël te verwachten.

President Peres herhaalde meermaals een absurde uitspraak. Tegen de New York Times zei hij in januari 2013: “Er bestaan twee dingen die niet gedaan kunnen worden zonder de ogen te sluiten – liefde en vrede.” Toen Peres in 2014 een bezoek bracht aan Noorwegen prees hij het land en hoe goed de Noren zouden zijn, waarbij hij de wijdverbreide anti-Israëlische houding negeerde. Peres had Noorwegen niet zo de hemel in mogen prijzen. 38% van de noren vindt dat hetgeen Israël met de Palestijnen doet hetzelfde is als wat de nazi´s de Joden aandeden. Als er ooit een parlementaire onderzoekscommissie zou zijn geweest, dan zou hij als onverantwoordelijk ontmaskerd zijn.

Peres initieerde de presidentenconferentie. Deze bracht zakenmensen, politici, denkers en wetenschappers uit de hele wereld bij elkaar. Ik nam daar deel aan enkele fascinerende vergaderingen, hoofdzakelijk over wetenschappelijke vooruitgang. Deze conferentie was een geweldig initiatief, dat helaas niet werd voortgezet door zijn opvolgers. Anderzijds was de keuze van joodse sprekers vaak zeer eenzijdig. Als president van Israël had hij een meer uitgebalanceerde groep bijeen moeten brengen, waartoe meerdere religieuze en rechtse personen zouden hebben behoord. Peres had bovendien afstand moeten nemen van joodse zelfhaters en het uitnodigen van mensen die antisemitische belastering in de wereld brengen.

Velen denken dat gedenkschriften verfraaid zouden moeten worden. Ik behoor niet tot zulke mensen. Je kunt niet voorspellen wat er zal overblijven van een nalatenschap, maar wanneer het ambivalente karakter van zijn late decennia niet bewaard zal worden, dan zal de geschiedenis niet de waarheid vertellen.

Bron:
https://heplev.wordpress.com
Auteur: Dr. Manfred Gerstenfeld

Vertaald uit het Duits door:
E.J. Bron
(www.ejbron.wordpress.com)