De mythe van de goede vluchteling

“Vluchtelingen” komen aan op het Griekse eiland Lesbos

(Door: Wim van Schaik)

Vrijwel direct na de ontdekking van Amerika werden in tal van reisverslagen en utopische geschriften de bewoners van de Nieuwe Wereld uitgespeeld tegen de beschaafde Europeanen. Daarmee was de mythe van de ‘bon sauvage’ ofwel de edele of goede wilde geboren. Hoewel deze mythe aan Rousseau wordt toegeschreven, stamt zij dus in feite uit veel vroeger tijd. Wel heeft Rousseau met zijn Discours sur l’origine et les fondements de l’inégalité (1755) fors bijgedragen aan de verspreiding ervan, omdat hij in dat werk pleitte voor een terugkeer naar de natuur, de staat waarin de ‘wilden’ van de Nieuwe Wereld zich volgens hem nog bevonden. Populair gezegd, beschaving en vooruitgangsgeloof leiden niet altijd tot geluk. Sterker, geluk en beschaving zijn in zekere zin onverzoenbaar. Mensen die eenvoudig (armoedig) leven, zonder wetten, ambitie etc., die zijn pas gelukkig! Kortom, ‘goed’, omdat je arm bent. . .

Het beeld van de goede vluchteling

In de discussie rondom het vluchtelingenprobleem is een nieuwe mythe ontstaan: de mythe van de ‘goede vluchteling’; komt uit een ander land, zegt op de vlucht te zijn, dus altijd goed. Net als bij de bon sauvage moeten vluchtelingen ons tot zelfonderzoek aanzetten. En zoals de edele wilden door hun simpele, maar o zo gelukkige staat ons tot schaamte voor de eigen cultuur moesten brengen, moeten vluchtelingen dat nu ook doen. Het is confronterend en het vervult mij met schaamte, schrijft Hans Alderliesten (actief voor het CDA) in het RD van 24 juli.

Vijf jaar geleden bracht Hans samen met echtgenote een vakantie op Lesbos door. Een eiland dat we volgens hem ‘normaal gesproken’ niet kennen. (Hans moet of belabberd onderwijs hebben genoten, of de lezer niet al te hoog inschatten.) Wat wil het geval? Hans zag foto’s van Europese persbureaus voorbijkomen. En laten nu precies op ‘zijn’ strandje op Lesbos dagelijks vluchtelingen aankomen…

‘De vluchtelingen gaan vervolgens lopend naar Molyvos, een stadje een paar kilometer daarvandaan. Om vervolgens ook weer lopend naar de hoofdstad van het eiland te gaan, 60 kilometer verderop. Wie weleens in de zomer in Griekenland is geweest, weet hoe warm het daar kan zijn.’  (sic)

En dan komt ‘de goede vluchteling’ in beeld: ‘Paspoort versus anonymus. Resort versus karton. Gearriveerd versus bestemming onbekend. Tweeduizend euro versus 10 dollar. Het is luxe versus armoede op dezelfde plek.’  Een kind kan weten dat dit beeld niet klopt. Een paspoort is voor een illegaal maar een lastig ding. En sinds mensensmokkelaars werken met folders van de landen waar je het best naar toe kunt, vraag ik me af of die bestemming wel zo onbekend is. En die reis over water kun je ook niet maken als je slechts 10 dollar bezit. Maar desondanks, Hans schaamt zich en de boodschap is dat wij dat ook behoren te doen. Behoren, want ‘voor de hebzucht is de roep om gerechtigheid maar lastig.’ Het past allemaal bij de mythe: de ‘goede vluchteling’ wil gerechtigheid van die hebzuchtige Europeanen.

Welvaart delen

Wat Hans hier precies mee bedoelt blijft vaag, maar het zal wel iets te maken hebben met delen, want even later dicteert hij ‘We zullen bereid moeten zijn om onze welvaart te delen’. Die onnozele Hans denkt daarbij vast dat het zal gaan over delen van iets wat we zelf niet (meer) nodig hebben. Ongeveer zoals er mensen zijn die hun afgedankte kleding naar een Oostblokland sturen. Hij ziet niet, verblind als hij is door het beeld van de ‘goede vluchteling’, dat delen met de miljoenen die popelen om binnen te komen een totale verandering van ons leven meebrengt. Onze middelen zijn immers niet onbegrensd. En dat die verandering vooral de middengroepen en de onderkant van de samenleving keihard zal treffen, deert hem kennelijk niet.

Schaamte voor onze levensstijl?

Hans schaamt zich voor ‘onze’ levensstijl. Maar waarom zouden wij ons daar eigenlijk voor moeten schamen, als honderdduizenden er veel geld voor over hebben om precies dat leven te kunnen leiden dat volgens Hans ons het schaamrood op de kaken moet brengen? Want, anders dan Hans ons wil doen geloven, verreweg het grootste deel van de vluchtelingen koos er wel degelijk voor om ‘in het bootje te stappen’ op zoek naar een beter leven. Had daar ook het geld voor. Dat verklaart waarom we schepen vol goed geklede, sterke, assertieve en ook agressieve jonge mannen zien.

Trouwens, welke levensstijl bedoelt Hans? Die van de daklozen in onze steden? Die van de bezoekers van de voedselbank? Die van de hardwerkende burger die aan het eind van de maand een minimumloon of iets meer op zijn rekening ziet bijgeschreven. Of heeft hij alleen de grootverdieners in dit land op het oog? Of de notoire graaiers? Maar die moeten zich al schamen voor hun medeburgers, toch?

Vluchteling goed, wij fout

Van Hans moeten we ons sowieso schamen, omdat hij alleen het beeld op het netvlies heeft van de ‘goede vluchteling’. Hij heeft nog nooit kennis genomen van de kieskeurige vluchteling die kleding, voedsel of behuizing afkeurt. Van de agressieve vluchteling die onderweg mensen over boord kiepert, in de opvang messen trekt en eenmaal toegelaten de steden onveilig maakt. Van de door IS geparachuteerde vluchteling met verborgen agenda. Van de kansloze vluchteling die een leven lang op een uitkering aangewezen zal zijn. Van de vluchteling die niet de minste behoefte heeft om bij te dragen aan het land dat hem vriendelijk opvangt, maar erop uit is om dat land over te nemen. Nee, voor Hans geldt: vluchteling goed, wij fout.

Ik weiger om mij door Hans schuldgevoel of schaamte aan te laten praten voor het wanbeleid van Brussel en het Bussels filiaal Den Haag. Niet wij, maar zij moeten zich schamen dat 93% van alle vluchtelingen in kampen moet wonen en dat in plaats van de allerarmsten juist diegenen geholpen worden  die genoeg geld en kracht hebben om duizenden kilometers te kunnen afleggen. Mannen die in eigen land zouden kunnen zorgen voor economische groei, innovatie en positieve politieke omwentelingen, maar het verkiezen om te emigreren zonder daar zelf verantwoording voor te nemen.

Schamen moeten we ons, ja, voor de politici (uitzonderingen daargelaten) die lak hebben aan hun kiezers. Voor onze media die de onwelkome en nare feiten constant verzwijgen of verdoezelen en als het niet anders kan, bagatelliseren. Die eendrachtig met de politiek samenwerken om te doen alsof deze volksverhuizing noodzakelijk is, verrijking betekent en zeker geen strobreed in de weg gelegd mag worden.

De mythe van de goede vluchteling omarmd door de gutmensch

Tenslotte ontpopt Hans zich als de gristelijke gutmensch als hij zegt dat de manier waarop in het Oude Testament met de vreemdeling wordt omgegaan ons verplicht om ons land vol te laten stromen met onze cultuur vreemde en zelfs onze cultuur vijandige ‘vluchtelingen’. Het blijkt dat Hans niet alleen weinig topografische kennis heeft, maar ook helemaal niet weet hoe het er in de dagen van het OT werkelijk aan toe ging. Nam men daar maar een voorbeeld aan, dan zouden we niet opgezadeld worden met het soort holle retoriek als van Hans Alderliesten.

Door:
Wim van Schaik
(voor www.ejbron.wordpress.com)