SOS bij migrantenwerkloosheid

Slechte opleiding, slecht Duits: immigranten zijn sterk oververtegenwoordigd onder werklozen in Oostenrijk.

Ze komen vaak in begeleiding, vaak met de hele familie op sleeptouw. De vrouwen zeggen niets, de hoofddoek in het gezicht getrokken, terwijl de man aan haar zijde het woord voert. Als de adviseur toch enkele woorden aan haar kan ontlokken, blijkt dat niet zelden gebrekkig Duits te zijn.

Turkse mannen en vrouwen behoren tot de moeilijkste clientèle van werkbemiddelaars. Drie vierde deel heeft alleen maar de lagere school bezocht en dan ook nog niet eens altijd met succes. “De ene keer gaan ze naar school en dan weer niet”, zegt Inge Friehs, “omdat het al van tevoren duidelijk is dat ze trouwen en huisvrouw moeten worden”. De plaatsvervangende cheffin van de Weense Arbeidsmarktservices wil geenszins alle Turkse families in één pot gooien: “Maar het zijn er toch wel zo veel, dat het ons opvalt”.

Friehs beschrijft slechts één aspect van een verontrustende constructie: onder de klanten van AMS zijn mensen met een migratieachtergrond sterk oververtegenwoordigd. Met 31,4% is hun aandeel onder de Oostenrijkse werklozen bijna tweemaal zo groot als bij de beroepsbevolking. In Wenen vormen immigranten “slechts” 32% van de beroepsbevolking, maar bijna de helft van alle werklozen. Van de werkloze jongeren van de hoofdstad heeft zelfs 70% buitenlandse wortels.

Oostenrijk zou met dezelfde problemen hebben te kampen als veel andere West-Europese landen, die hun opbloeiende industrie in de jaren-60 en de jaren-70 met buitenlandse arbeidskrachten bezetten, zegt de Nederlandse migratieonderzoeker Bert-Jan Buiskool. Maar omdat noch de gast noch de gastheer rekenden op een duurzaam verblijf, investeerden beide kanten te weinig in de verdere ontwikkeling. Toen de oude industriebanen wegvielen, bleven als eersten de eenzijdig gefocuste migranten over.

Veel kinderen van gastarbeiders lukte het niet om hun slecht opgeleide ouders te overvleugelen. Nog steeds heeft een derde deel van de burgers met een migratieachtergrond alleen maar een lagere school opleiding, bij de Turken is dit meer dan tweemaal zo veel. In de branches gebouwenonderhoud, landbouw en toerisme komen hoge fluctuaties en lage lonen voor: immigranten vinden sneller baantjes dan autochtone AMS-klanten, maar ze krijgen ook sneller weer ontslag.

“Onderwijs, en wel van kleins af aan”, beschouwt Friehs als de “sleutel”, waaraan de werkbemiddelaar slechts beperkt, want pas laat, zouden kunnen draaien. Desalniettemin wil de AMS het komende jaar ongeveer twee miljoen euro meer aan doelbewuste ondersteuning van migranten, die normaalgesproken heel gemotiveerd zouden zijn, uitgeven. Zo moeten taalcursussen met conversatietrainingen worden aangevuld – zodat vers verworven kennis van de Duitse taal niet meteen weer verdwijnt. Bijna de helft van de jongere cliënten, weten de bemiddelaars, spreekt thuis uitsluitend de moedertaal.

Nieuwe opleidingsmodules moeten de migranten helpen om een hier in het land erkend diploma te halen, met elders verworven vaardigheden – zoals beroepspraktijk – wil de AMS bij de bemiddeling beter rekening houden. Want bij alle opleidingstekorten blijkt ook: bijna 30% van de immigranten zijn te goed opgeleid voor hun baan.

De AMS heeft zijn hoop ook gevestigd op speciale eigen coaches, die migranten bij het zoeken naar werk als het ware bij de hand moeten nemen. Bovendien zwermen er adviseurs uit om in “minder ontwikkelde lagen” contacten te leggen – in moskeeën, cafés of ook in meisjesscholen. In eerste gesprekken met jonge vrouwen uit traditionele families zou het vaak niet eens gaan om het zoeken naar werk, vertelt Friehs, velen zouden eerst hun frustratie over hun beperkte leven van zich af praten. De vrouwelijke klanten zouden daarom een baan in Oostenrijkse firma´s willen hebben en niet in migrantenondernemingen: “Want daar zijn vrouwen pas goed opnieuw bedienden”.

Ook minister van Sociale Zaken Rudolf Hundstorfer (SPÖ) heeft ook een nieuw recept uitgedacht: een opleidingsverplichting tot het 18^e levensjaar, wat omgekeerd ook een recht op scholing zou betekenen. Hij geeft echter toe, dat Oostenrijk nog niet zou zijn ingesteld op zo´n garantie – daarvoor zouden er te weinig leerplekken zijn. Men zou niet meer lang mogen wachten, waarschuwde Hundstorfer bij een conferentie van AMS Wenen deze week: “Er heerst alarmfase rood.”

Bron:

http://derstandard.at/1319181409026/AMS-auf-der-Suche-Neue-Wege-gegen-Arbeitslosigkeit-bei-Migranten

Auteur: Gerarld John

Vertaald uit het Duits door:

E.J. Bron (www.ejbron.wordpress.com)